Avşalomun məzarı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Avşalom türbəsi (qərb fasadı), arxasında Yehoşapat mağarasının girişini (solda) göstərir.

Avşalomun məzarı — həmçinin Avşalomun Sütunu adlanır, Qüdsdəki Kidron vadisində, Türbədən bir neçə metr aralıda yerləşən konusvari damı olan qədim monumental qayaüstü qəbirdir. Zəkəriyyə və Benei Hezir türbəsi. Ənənəvi olaraq İsrail padşahı Davudun üsyankar oğlu Avşaloma aid edilsə də (təxminən eramızdan əvvəl 1000-ci il), son tədqiqatlar onu eramızın 1-ci əsrinə aid edir. Türbə təkcə öz başına bir dəfn quruluşu deyil, yuxarı hissəsi aşağı hissəsindəki türbə üçün nəfəs (cənazə abidəsi) funksiyasını yerinə yetirir, lakin yəqin ki, o, həm də ona bitişik olan dəfn mağara sistemi üçün nəfəs kimi nəzərdə tutulmuşdur. Yehoşafatın mağarası və ya türbəsi, onunla eyni vaxtda və vahid plan əsasında tikilmiş bir varlıq təşkil edir. Müstəqil abidədə üç dəfn yeri olan bir dəfn kamerası var. Kamera abidənin möhkəm alt hissəsindən oyulmuşdur, lakin ona yalnız yuxarı hissədən tikilmiş giriş və pilləkən vasitəsilə daxil olmaq olar. Alt seqmentin qayadan kəsilmiş təbiəti və finialın üslubu nəzərə alınmaqla, o, Petra ilə müqayisə edilmişdir.[1]

İstifadə olunan memarlıq üslublarının təhlili göstərir ki, abidənin tikintisi və onun ilk istifadə mərhələsi eramızın I əsrinə təsadüf edir. Abidəyə açılan qeyri-düzgün formalı dəliklər daha sonrakı tarixə, ehtimal ki, Bizans dövrünə aiddir.

Müasir təqaüd

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Türbənin xarici dizaynında Dor frizi və İon sütunları var, hər ikisi qədim Yunanıstanda yaranmış və Avşalomun ölümündən əsrlər sonra Selevkilər İmperiyası dövründə Yəhudaya gətirilən üslublardır. 20-ci əsrin əvvəllərində abidənin eramızdan əvvəl 103–76-cı illərdə Yəhudeyada Hasmon kralı olan Aleksandr Jannaeusun abidəsi olması ehtimal edilirdi. Bununla belə, arxeoloqlar indi məzarın eramızın I əsrinə aid olduğunu müəyyən ediblər.[2] 2013-cü ildə keçirilən konfransda professor Qabriel Barkay, Hirodun Herodiumda yeni kəşf edilmiş məzarına qismən oxşarlığına əsaslanaraq bunun Böyük Hirodun nəvəsi Hirod Aqrippanın məzarı ola biləcəyini irəli sürdü.[3] Müsəlmanlar türbənin qübbəsinin formasına görə ərəbcə Tantur Firon, "Firon papağı" adını vermişlər. Digərləri isə bu mənanın mənasını "Firon zirvəsi" kimi izah edirlər.[4]

  1. Theodore Fyfe. Hellenistic Architecture: An Introductory Study. CUP Archive. 1965. səh. 57. GGKEY:52CGCSP82A0.
  2. Amiram Barkat. "Jewish Yad Avshalom revealed as a Christian shrine from Byzantine era". Haaretz. 22 July 2003. 26 September 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 September 2018.
  3. "Archaeological Supplement: Absalom's Pillar", in Thompson Chain-Reference Bible, 1964 edition, p. 311. Retrieved on 2009–11–17.
  4. Jerusalem Talmud, Shekalim, 47a