Böyük oxcüllüt
| Böyük oxcüllüt | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||
| Limosa limosa (Linn., 1758) | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Böyük oxcüllüt (lat. Limosa limosa) — Mələrcüllütlər fəsiləsinə aid quş növü.
Mündəricat
Statusu[redaktə | əsas redaktə]
Nadirdir.
Kateqoriyası[redaktə | əsas redaktə]
(VU) Təhlükə həddindədir.
Genefond əhəmiyyəti[redaktə | əsas redaktə]
Azərbaycan faunasında cinsin 2 növündən biridir (amma 2-ci növ (L.lapponica) 5-10 ildə bir dəfə azıb gəlir).
Qısa təsviri[redaktə | əsas redaktə]
Göyərçindən az böyükdür. Rəngi əlvandır. Başı boz, beli qaramtıl, quyruğu qara, onun dibi isə ağdır. Qarın tərəfi köndələn zolaqlı bozdur. Havada olarkən qanadlarının üstündə bir ədəd enli ağ zolaq görünür və ayaqları quyruğundan çox geriyə çıxır [1]. Dimdiyi uzun və düzdür.
Yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Reproduktiv arealı Avropada və Asiyada yerləşib. Qışlamaq üçün Britaniya adalarına, Afrika, Avstraliya və Yeni Zelandiyaya qədər miqrasiya edir. Azərbaycana qışlamaq üçün gəlir, eyni vaxtda buradan ötüb keçən populyasiyası da var [2][3].
Yaşayış yeri və həyat tərzi[redaktə | əsas redaktə]
Rütubətli çəmənlikləri xoşlayır. Reproduksiya yerində, məsələn, Rusiyada fakultativ koloniya əmələ gətirir. Otun arasında sadə yuva tikir, 3-4 yumurta verir, 23-25 gün kürt yatıb cücə çıxarır, onları bir ay gəzdirib böyüdür. Müxtəlif cücü və bitki yeyir [4]. Yayın axırında sürü əmələ gətirib miqrasiyaya başlayırlar.
Sayı[redaktə | əsas redaktə]
Reproduksiya yerində adi saylı olması qeyd edilir [5]. Lakin Azərbaycana gəlib çatan populyasiyası nadir olur [6]. Ehtimal ki, miqrasiya yolunda qanunsuz ovlanır.
Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | əsas redaktə]
Qanunsuz ovlanması.
Əhali üçün əhəmiyyəti[redaktə | əsas redaktə]
Elmi və estetik əhəmiyyəti var.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər[redaktə | əsas redaktə]
İUCN-nin Qırmızı Siyahısına, Ramsar, Bern, Bonn konvensiyalarına və AEWA sazişinə daxildir. Azərbaycanda ovlanması qadağan edilib.
Qorunması üçün məsləhət görülən tədbirlər[redaktə | əsas redaktə]
Növün qorunmasına ehtiyac olduğuna görə zooloji maarifçiliyə daxil edilməsi vacibdir.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı “Çaşıoğlu”, 2005, 419 s.;
- ↑ Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı “Çaşıoğlu”, 2005, 419 s.;
- ↑ Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. Lənkəran-Talış bölgəsində olan nadir quşlar. M.Ə. Musayev-85 (əsərlər toplusu). Bakı, “Elm”, 2006, s. 180-182;
- ↑ Рябицев В.К. Птицы Урала, Приамурья и Западной Сибири. Екатринбург, Уральск. Университет, 2002, 605 с.
- ↑ Рябицев В.К. Птицы Урала, Приамурья и Западной Сибири. Екатринбург, Уральск. Университет, 2002, 605 с.
- ↑ Мустафаев Г.Т. Основные изменение орнитофауны Ленкоранской низменности. “Орнитология”, вып.10,. М., МГУ,1972, с. 280-287;
Ədəbiyyat[redaktə | əsas redaktə]
- Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. Quşların qorunması (monoqrafiya). Bakı, "Elm", 2012, 255 s.
