Böyük qıfotu
Böyük qıfotu | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Vinca major | ||||||||||||||||
![]() | ||||||||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
Elmi adı | ||||||||||||||||
Vinca major | ||||||||||||||||
|
Böyük qıfotu (lat. Vinca major)[1] - qıfotu cinsinə aid bitki növü.[2]
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vətəni Çin və Yaponiyadır.Təbiətdə növün arealı Cənubi Avropanı,Asiyanı və Şimali Afrikanı əhatə edir.
Sinonim[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Pervinca major (L.) Garsault [Invalid]
- Vinca grandiflora Salisb.
- Vinca major subsp. major
- Vinca major var. variegata Loudon
- Vinca major f. variegata (Loudon) P.D.Sell
- Vinca ovatifolia Stokes[3]
Növ müxtəlifliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Vinca major subsp. balcanica (Pénzes) Kozuharov & A.V.Petrova
- Vinca major subsp. hirsuta (Boiss.) Stearn
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü 0,5 m-ə çatan həmişəyaşıl yarımkolcuqdur.Gövdəsi çılpaq və ya çox seyrək tükcüklüdür.Hündürlüyü 30-45 sm-ə çatır.Yarpaqları yumurtavari,ovalşəkilli,üstü tünd-yaşıl,altı isə açıq-yaşıl rənglidir,uzunluğu 4-8 sm,eni 2-5 sm,çılpaq,kənarları tükcüklüdür.Çiçəklərinin diametri 30-50 mm,parlaq göydür,düz qalxan budaqların üzərində bitkiyə xüsusi yaraşıq verir.Kasacıq hissəsinin uzunluğu 8-9 mm,tükcüklü,çiçək saplaqlarının uzunluğu isə 3-5 sm-dir.Çiçək tacı borucuğunun uzunluğu 15-25 mm,eni 10-18 mm,rombvari-yumurtavaridir.Mart-aprel aylarında çiçəkləyir.Nazik budaqları əyilərək,torpağın üzərinə düşür və həmin hissədən kök atır.Toxum,yaşıl qələmlər və kolun bölünməsi yolu ilə çoxaldılır.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Torpağa tələbkar deyil,quraqlığa davamlıdır,lakin Abşeron şəraitində isti yay günlərində suvarılmalıdır.Kölgəli və yarımkölgəli sahələrdə yaxşı inkişaf edir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Böyük Qafqazda,Kür-Araz ovalığında,Cənub bölgəsində,Naxçıvanda,Abşeronda rast gəlinir.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Alçaq və enli çəpərlərdə çox dekorativ görünür.Gözəl formalı yarpaqları və iri çiçəkləri bitkiyə xüsusi yaraşıq verir və buna görə də bəzək bağçılığında istifadəsi əlverişlidir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov, "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- ↑ Böyük qıfotu:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)