48°27′31″ şm. e. 18°53′35″ ş. u.HGYO

Banska Ştyavnisa

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Şəhər
Banska Ştyavnisa
Banská Štiavnica
Bayraq Gerb[d]
Bayraq Gerb[d]
48°27′31″ şm. e. 18°53′35″ ş. u.HGYO
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1156
İlk məlumat 1156
Sahəsi
  • 46,38 km²
Mərkəzin hündürlüyü 621 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 9.628 nəf. (1 yanvar 2021)[1]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +421 45
Poçt indeksi 969 01
Nəqliyyat kodu BS
Digər
banskastiavnica.sk/en/
Xəritəni göstər/gizlə
Banska Ştyavnisa xəritədə
Banska Ştyavnisa
Banska Ştyavnisa
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Banska Ştyavnisa (slovak. Banská Štiavnica, alm. Schemnitz‎, mac. Selmecbánya) — Slovakiyanın mərkəzində, Ştyavnisa Vrxi dağ massivinin yaxınlığında yerləşir. Əhalisi 11 min nəfərdir.

Banska Ştyavnisada ilk təbii ehtiyatların çıxarılmasına b.e.ə III əsrdə keltlər tərəfindən başlanılmışdır. 1156-ci ildə Banska Ştyavnisa bir şaxtaçı şəhəri olması qeyd edilir. 1217-ci ildə şəhər ətrafında gümüş çıxarılması məlumatı vardır. 1238-ci ildə Banska Ştyavnisa şəhər statusu almışdır. XIII əsrdə Tirol və Saksoniyadan olan kolonistlər tərəfindən məskunlaşılmışdır. 1443-ci ildə şəhər güclü zəlzələ nəticəsində dağılmışdır. XV əsrin ortalarında Yeni və Köhnə Qəsrlər inşa edilir. Bu qəsrlər Osmanlı imperiyasına qarşı möhkəmləndirilmişdir. 1627-ci ildə dünyada ilk dəfə olaraq faydalı qazıntıların çıxarılması məqsədi ilə partlayıcı maddədən istifadəı edilmişdir. 1735-ci ildə Banska Ştyavnisada Macarıstan tarixində ilk dəıfə Dağ mədən məktəbi, 1763-cü ildə Dağ Akademiyası təşkil edilmişdir. 1782-ci ildə Banska Ştyavnisa Macarıstan tarixində Bratislava və Depresendən sonra 3-cü iri şəhər idi.

Hazırda Banska Ştyavnisa özünün sənaye əhəmiyyətini itirmiş və 1993-cü ildən YUNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir.

Görməli yerləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Köhnə qəsr
  • Yeni Qər
  • Kammerxof
  • Müqəddəs Mariya katolik kilsəsi
  • Müqəddəs Yekaterina katolik kilsəsi
  • Lüteran Kirxası
  • Sveti Antan qəsri

Şəxsiyyətlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • M S mester — macar və ya alman rəssamı 1500 və 1510-cu illərdə fəaliyyət göstrərmişdir).
  • Maqda Varşariova.
  • Olqa Qrabar — ictimai xadim.
  • Samuil Mikovini (1700—1750) — tanınımış riyaziyyatçı, mühəndis, kartoqraf, professor.
  • Pattantyoş Abraxan Qeza (1885—1956) — macar alim, maşınqayırma mühəndisi. Pedaqoq, professor, texniki elmlır doktoru. Macar elmlər akademiyasının üzvü. Koşuta adına Macarıstan Dövlət mükafatının lauriyyatı.
  • Yozef Koral (1713—1789) — mədən mühəndisi və ixtiraçı.
  • Andrey Xmelko (1908—1998) — slovak yazıçı, dramaturq, rejisor.

banskastiavnica.sk — Banska Ştyavnisanın rəsmi saytı

  1. The 2021 Population and Housing Census. Bratislava: Statistical Office of the Slovak Republic.