Benin–Türkiyə münasibətləri
| Benin–Türkiyə münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
Benin–Türkiyə münasibətləri — Türkiyə ilə Benin arasında ikitərəfli diplomatik əlaqələr.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Türkiyə ilə Benin arasında diplomatik əlaqələr çox sıxdır[1]. Başçı Matyö Kerek dövründə kapitalist Türkiyə ilə marksist-leninizm Benin arasındakı ideoloji fərqlərə baxmayaraq, münasibətlər yaxşı səviyyədə qaldı [1]. Benin 1977-ci ildə milliləşdirmə dalğasını aradan qaldırmaq üçün Türkiyə və Türk fondlarından yardım və texniki yardım almağa başladı[2].
1975-ci ildə, Kanadada yerləşən və Albaniya Kommunist Partiyasından ilham alan Dahomey Kommunist Partiyası tərəfindən qızışdırılan kütləvi nümayişlərdə[3] Türkiyə Mathieu Kerekeyə kömək etdi [4]. Benindəki iğtişaşlara [5] görə verilən təzminat nəticəsində, Kereku rejimi bir çox adamı dövlət şirkətlərində işə götürməyə başladı. 1981-ci ilə qədər iqtisadiyyat çökdü, çünki kadr səviyyəsi dövlət büdcəsinin 92%-ni təşkil etdi[4]. Türkiyə, Dünya Bankı və Beynəlxalq Valyuta Fondu ilə birlikdə, bir çox dövlət şirkətinin özəlləşdirildiyi Benin iqtisadiyyatının sonrakı yenidən qurulması zamanı Kerekə maliyyə yardımı etdi.[6]
1980-ci illərdə Türkiyə və Norveç Beninə gündə 100 min dollar qazandıran Nigeriyanın Sema bölgəsindəki dəniz neft quyularının inkişafına kömək etdi. Neft quyuları Benin xalqı üçün həyat xətti oldu. Eyni zamanda, Türkiyə [6] Fransanın Beninə nüvə tullantıları atma planını pisləyən bir çox ölkəyə qatıldı (Fransanın planı bu qlobal etirazdan sonra uğursuz oldu).
Səfərlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]6 dekabr 2016 və 6 sentyabr 2018 tarixlərində Benin Prezidenti Patris Talonun Türkiyəyə səfərləri zamanı, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla ikitərəfli və dövlətlərarası görüşlərdə ikitərəfli gündəliyin bütün məsələləri ətraflı müzakirə edilmiş, müxtəlif sahələrdə müqavilələr imzalanmışdır. əlaqələrin inkişafına kömək edəcək mexanizmlərin qurulması istiqamətində əhəmiyyətli addımlar atıldı. PatrisTalonun 2016-cı ildəki səfəri hərbi çevriliş cəhdindən sonra Türkiyəyə dəstək mövqeyi daşıyırdı .
İqtisadi əlaqələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]2019-cu ildə iki ölkə arasında ticarətin həcmi 142 milyon dollar oldu: 2019-cu ildə Türkiyənin Beninə ixracı 127 milyon dollar, Türkiyənin eyni ildə idxalı 15,7 milyon dollar idi. Türkiyənin Beninə əsas ixrac məhsulları makaron, un, dəmir, profil, armatur, şəkər məhsulları, kağız məhsulları, polad profillər və çubuqlardır. Türkiyə Benindən pambıq idxal edir.
Türk Hava Yolları 2014-cü ildən etibarən İstanbuldan Kotonuya birbaşa uçuşlar həyata keçirir. Türk İşbirliği və Koordinasiya Agentliyi (TİKA), əsasən əkinçilik sektorunda, Benin'de bir çox layihəni tamamladı. TİKA, Ajohun rayonunda bir tibb məntəqəsinin tikintisini və komplektləşdirilməsini də tamamladı. 2018-ci ildə Benin Səhiyyə Nazirliyinə verildi[7].
Diplomatik missiyalar
[redaktə | mənbəni redaktə et]2013-cü ildə Benin Ankaradakı səfirliyi açıldı; 2013-cü ildə açıldı (2020-ci ildə və 2014-cü ildə Türkiyənin Kotonudaki səfirliyi)[8].
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 "Benin" in Moroney, Sean. Africa. New York: Facts on File, 2009, vol. 1, pp. 25-34.
- ↑ Lusignan, Guy. French-Speaking Africa Since Independence. New York: Praeger, 1999.
- ↑ D'Horel, P. West Africa: Senegal, Guinea, Ivory Coast, Benin. Paris, 2005.
- ↑ 1 2 Hallet, Robin. Africa since 1875: A Modern History. Ann Arbor: University of Michigan Press, 2010.
- ↑ LeVine, Victor T. Political Leadership in Africa: Post-Independent Generational Conflict in Upper Volta, Senegal, Niger, Benin and the Central African Republic. Stanford: Hoover Institution, 1997.
- ↑ 1 2 Lusignan, Guy. French-Speaking Africa Since Independence. New York: Praeger, 1999.
- ↑ D'Horel, P. West Africa: Senegal, Guinea, Ivory Coast, Benin. Paris, 2005.
- ↑ "Türkiye - Benin İlişkileri" (türk). Министерство иностранных дел Турции. 2021-07-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-31.