Bernt Brendemoen
| Bernt Brendemoen | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 10 yanvar 1949 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 9 mart 2024[1] (75 yaşında) |
| İş yeri | |
Bernt Brendemoen (10 yanvar 1949, Oslo – 9 mart 2024[1]) — görkəmli Norveç türkoloqu, dilçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi.
Həyatı və fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bernt Brendemoen 1949-cu ildə Norveçin paytaxtı Oslo şəhərində anadan olub. Orta təhsilini doğulduğu şəhərdə alıb. Oslo Universitetinin yunan və latın (1969–1973) dilləri bölünümü bitirib. İstanbul Universitetində (1974–1976) və Oslo Universitetində (1976–1977) türkologiya üzrə təhsil alıb. 1977-ci ildə Oslo Universitetində Türk dilçiliyi üzrə magistr dərəcəsinə yiyələnib. 1977-ci ilin payızında təhsil almaq üçün Qahirəyə getmiş, lakin bu niyyətini gerçəkləşdirə bilməmişdir. Daha sonra 1977–1981-ci illərdə Oslo Universitetində elmi tədqiqatla məşğul olmuşdur. 1982-ci ildə türk dili tərcüməçisi kimi çalışmışdır. 1978–1979-cu illərdə Türkiyənin Qara dəniz sahilindəki Trabzon bölgəsini dialektləri ilə bağlı araşdırmalar aparmışdır. 1989-cu ildə Oslo Universitetində dosent vəzifəsinə yüksəlmişdir. Bir müddət Frankfurtdakı İ. V. Höte Universitetinin Türkologiya bölümündə dosent kimi çalışmışdır (1991). 1993-cü il ərzində Amerikanın Çikaqo Universitetində təhsil almışdır.
2001-ci ildə "Trabzon türk dialektləri: fonologiyası və tarixi inkişafı" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Almaniyanın Maynz şəhərindəki İohann Gutenberq Universitetində mühazirələr oxumuşdur (aprel 2001 — aprel 2002). 2002-ci ildə Oslo Universitetinin professoru seçilmişdir. Dünyanın müxtəlif ölkələrində keçirilən konfrans, simpozium və seminarlarda türk dili və ədəbiyyatı ilə bağlı məruzələrlə çıxış etmişdir. Həmçinin Norveçdə keçirilən bir çox beynəlxaq türkoloji tədbirlərin təşkilatçısı olmuşdur. Uppsala, Maynz və Kiprdəki türkoloji tədqiqat qrupları ilə əməkdaşlıq edir. Norveç dövlətinin Türkiyə üzrə məsləhətçisidir. Hazırda Oslo Universitetinin Mədəniyyətşünaslıq və Şərq dilləri kafedrasının professorudur[2]
Yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bernt Bredemoenin araşdırmaları Türk dili tarixi, Anadolu dialektlərləri, müasir türk dilçiliyi, Türkiyədə dil islahatı, lüğətçilik, Cığatay türkcəsi, Azərbaycan türkcəsi, çağdaş türk ədəbiyyatı və tərcümə kimi məsələlər onun elmi yaradıcılıq axtarışlarının əhatə dairəsini təşkil edir. Bernt Bredemoenin Anadolu dialektləri və şivələri mövzusunda qələmə aldığı "Trabzon türk dialektləri: fonologiyası və tarixi inkişafı" (2001) adlı doktorluq dissertasiyası kitab halında iki cilddə nəşr olunmuşdur. Bununla yanaşı yaradıcılığının müəyyən bir istiqamətini lüğətçilik təşkil edir. Türkcə-norveçcə lüğətlərin və danışıq kitablarının hazırlanmasında da əməyi vardır. Nobel müjkafatı laureatı Orxan Pamukun "Qara kitab" (1994), "Mənim adım qırmızı" (2003), "İstanbul: xatirələr və şəhər" (2006), "Məsumiyyət muzeyi" (2010), "Başımda bir qəribəlik" (2016) romanlarını türk dilindən Norveç dilinə çevirərək nəşr etdirmişdir.
Tərcümələri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Orhan Pamuk. Svart bok (Kara Kitap) 1994
- Orhan Pamuk. Mitt navn er karmosin (Benim Adım Kırmızı) 2003
- Orhan Pamuk. Istanbul – Byen og minnene (İstanbul – Hatralar ve Şehir) 2006
- Orhan Pamuk. Uskyldighetens museum (Masumiyet Müzesi) 2010
- Orhan Pamuk. Noe fremmed i mitt sinn (Kafamda bir Tuhaflık) 2016
Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- İstanbul Universitetinin Türkologiyaya xidmət ödülü (İstanbul, 1985)
- Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin Türk araşdırmaları içərisində üstün xidmətlərinə görə medalı (Ankara, 2010)
- Norveç Elmlər və Ədəbiyyat Akademiyasının üzvü (Member of the Norwegian Academy of Science and Letters)
- Müqayisəli Tədqiqat və İnsan Mədəniyyəti İnstitutunun İdarə Heyətinin üzvü (Member of the executive board of The Institute for Comparative Research n Human Culture)
Kitabları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Türkçe-Norveççe Sözlük / Tyrkisk — Norsk Ordbok, Oslo: Universitets-forlaget,1997, 271 p.
- The Turkish Dialects of Trabzon. Their Phonology and Historical Development. Vol. I — Analysis, Wiesbaden: Harrassowitz, 2002, 345 p.
- Turcological letters to Bernt Brendemoen (English and German Edition). Oslo, Novus Press, 2009, 383 p.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 https://wang.vareminnesider.no/memorial_page/memorial_page_ads.php?order_id=4296060&set_site_id=12&cat=ads&sign=801ec18114e23295a157eaf3369bf148.
- ↑ ."Bernt Brendemoen" (ing. ). hf.uio.no. 2019-12-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2020.