Beynəlxalq hesablaşmalar bankı
| Beynəlxalq hesablaşmalar bankı | |
|---|---|
| Bank for International Settlements | |
 | |
 | |
| Yerləşməsi | |
| 47°32′53″ şm. e. 7°35′29″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Yaranma tarixi | 20 yanvar 1930[1][2] |
| Digər məlumatlar | |
| Saytı | bis.org |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Beynəlxalq hesablaşmalar bankı (BHB) (ing. Bank for International Settlements (BIS)) — funksiyalarına mərkəzi banklar arasında əməkdaşlığı təşviq etmək və beynəlxalq maliyyə hesablaşmalarını asanlaşdırmaq daxil olan beynəlxalq maliyyə təşkilatı; Bundan əlavə, o, iqtisadi və monetar tədqiqatlar mərkəzidir.
Aparıcı ticarət dövlətlərinin mərkəzi bankları onun təsisçiləridir, hər biri direktorlar şurasına öz nümayəndəsini təyin edir; şura ildə ən azı on dəfə toplanır. BIS-in baş ofisi Bazeldə yerləşir.
Bankın məqsədi:
…mərkəzi banklar arasında əməkdaşlığı təşviq etmək, beynəlxalq maliyyə əməliyyatları üçün yeni imkanlar yaratmaq və iştirakçı tərəflərlə müqavilələr əsasında ona həvalə edilmiş beynəlxalq ödəniş əməliyyatları üçün qəyyum və ya agent kimi çıxış etmək.
— BIS Nizamnaməsinin 3-cü maddəsi
BIS-in funksiyasının bir hissəsi əsasən Beynəlxalq Valyuta Fondu tərəfindən öz üzərinə götürülmüşdür. Bu gün onun fəaliyyətinin əsasını mərkəzi banklar arasında əməkdaşlıq təşkil edir. Bundan əlavə, BIS üzv ölkələrin mərkəzi banklarına geniş çeşiddə maliyyə xidmətləri göstərir (kreditlər verir, depozitləri qəbul edir, vasitəçi və ya zamin kimi çıxış edir).
Bank nəzarəti üzrə Bazel Komitəsi 1974-cü ildə Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankında yaradılmışdır ki, bu komitə bank tənzimlənməsini təkmilləşdirməyə yönəlmiş direktivlər və tövsiyələr hazırlayır və müxtəlif ölkələrdə maliyyə tənzimlənməsinə dair tələblərin unifikasiyası üzərində işləyir. Həmçinin BIS-in himayəsi altında Ödəniş Sistemləri Komissiyası, Qlobal Maliyyə Sabitliyi Komitəsi, Saxtakarlığa Qarşı Mübarizə Qrupu və bir sıra digər strukturlar fəaliyyət göstərir.
Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankının özünün 116 ton qızıl ehtiyatı var (31 mart 2012-ci il tarixinə). Bundan əlavə, BIS-də 29,56 milyard dollar dəyərində qızıl var[3].
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankı 1930-cu ildə 6 ölkənin (Belçika, Böyük Britaniya, Almaniya, İtaliya, Fransa və Yaponiya) mərkəzi banklarının Haaqa sazişi və bu ölkələrin İsveçrə ilə konvensiyası əsasında yaradılmışdır. Beynəlxalq Hesablaşmalar Birinci Dünya Müharibəsindən sonra Almaniyanın qalib ölkələrə ödədiyi təzminatlarla bağlı Gənc Planı ilə əlaqədar (Bazel) yerləşir. Rəsmi olaraq ABŞ Almaniyadan təzminat ödənişləri ala bilmədiyi üçün Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankının yaradılmasında iştirak etmədi. Buna görə də J. P. Morgan bank evinin rəhbərlik etdiyi özəl Amerika bankları Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankının səhmlərinə abunə oldular.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ https://treaties.un.org/Pages/showDetails.aspx?objid=0800000280167c31.
- ↑ https://www.bis.org/about/history_1foundation.htm.
- ↑ "BIS. Financial statements". 2013-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-26.