Beynəlxalq vahidlər sistemi üçün mənbəyə bax

'''Beynəlxalq Vahidlər Sistemi''' ('''BS''', beynəlxalq abreviaturada: '''SI'''; {{Dil-en|International System of Units}}, {{Dil-fr|Le Système International d'Unités}}) — gündəlik həyatda eləcə də, elm və texnikanın  bütün sahələrində istifadə olunan ən geniş yayılmış vahidlər sistemi. Beynəlxalq Vahidlər sistemi 1960-cı ildə yaranmışdır.

== Əsas vahidlər ==
Beynəlxalq vahidlər sistemində əsas vahidlərin sayı yeddidir və bunlardır:
# '''uzunluq vahidi – [[metr]] (m)''' — [[platin]]-[[iridium]] xəlitəsindən hazırlanmış tircik üzərinə çəkilmiş iki cizgi arasındakı məsafədir. 1799-cu ildə Fransada hazırlanmış bu etalon Paris şəhəri yaxınlığındakı Sevr şəhərində saxlanılır. 1983-cü ildən Beynəlxalq razılaşmaya görə '''metr''' – işığın vakuumda 1/299792458 saniyədə yayıldığı məsafə kimi müəyyənləşdirilir.
# '''zaman vahidi – [[saniyə]] (san)''' — sezium-133 atomunun şüalanma periodunun 9192631770 mislinə bərabər zamandır.
# '''kütlə vahidi – [[kiloqram]] (kq)''' — platin-iridium xəlitəsindən hazırlanmış silindirşəkilli etalonun kütləsidir.
# '''maddə miqdarı – [[mol]] (mol)''' — kütləsi 0,012 kq olan karbondakı atomların sayı qədər molekullardan və ya atomlardan təşkil olunmuş maddə miqdarıdır.
# '''temperatur vahidi – [[kelvin]] (K)''' — 1954-cü ilə qədər "mütləq dərəcənin" qiyməti suyun qaynama və buzun ərimə temperaturları fərqinin 1/100-i qəbul olunurdu. Termometrin ilk başlanğıc nöqtəsi mütləq sıfır, ikinci əsas nöqtəsi isə suyun üçlük nöqtəsi (273,16K) qəbul olunan Kelvin şkalasından istifadə olunur. Kelvin T və selsi t şkalaları arasındakı əlaqə: T=t+273, 15 və ya hesablamaları sadələşdirmək üçün T=t+273 kimidir. Kelvin şkalasının ΔT=1K,Selsi şkalasının Δt=1&nbsp;°C-ə bərabərdir.
# '''cərəyan şiddəti vahidi – [[amper]] (A)''' — elə cərəyanın şiddətidir ki, bu cərəyan vakuumda bir-birindən 1m məsafədə və bir-birinə paralel yerləşmiş sonsuz uzun naqillərdən keçdikdə onların hər bir metr uzunluqları arasında 2·10<sup>−7</sup>Nqarşılıql təsir yaransın.
# '''işıq şiddəti vahidi – [[kandela]] (kd)''' — götürülür.

Beynəlxalq vahidlər sistemində (BS) əlavə vahidlərin sayı ikidir:
# '''müstəvi bucaq vahidi – [[radian]] (rad)''' — qövsünün uzunluğu radiusa bərabər olan bucaqdır.
# '''cisim bucağı vahidi – steradian (strad)'''

Qalan bütün kəmiyyətlərin vahidləri '''törəmə vahidlər''' adlanır.

== Mənbə ==
* M.Murquzov, S.Abdullayev və başqaları. "Fizika" (X sinif). Bakı. 2005.

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|International System of Units}}
{{Xarici keçidlər}}

{{Si prefiksləri}}
{{Sİ vahidləri}}
[[Kateqoriya:Metrologiya]]