Bodrum qalası

Bodrum qalası
Saint Peter qalası
Bodrum qalası
37°01′54″ şm. e. 27°25′46″ ş. u.
Ölkə	Türkiyə
Yerləşir	Bodrum
Tikilmə tarixi	1522
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bodrum qalası, 2020

Bodrum qalası — Bodrumun simvolu halına gəlmiş və bu gün Sualtı Arxeologiya Muzeyi kimi istifadə olunan qala. Sent Con Cəngavərləri tərəfindən Zephyiria deyə bilinən keçmiş adda, ancaq günümüzdə yarımada kimi tanınan ərazidə inşa edilmişdir. Bodrum qalası iki liman arasında qayalıq bir sahə üzərində qurulmuşdur. Antik dövrdə əvvəl ada olan bu sahə sonra şəhərə bağlanaraq yarımada vəziyyətinə gəlmişdir.

1523-cü illər arasında inşa edilən St. Jan Cəngavərlərinin qalası, kvadrat planlı, 180 x 185 mt həddindədir. İç qala içində müxtəlif ölkə adları verilmiş qurğular yerləşir. Ən hündür qüllə dəniz səviyyəsindən 47,50 mt hündürlükdə olan Fransız qülləsidir. Digər qüllələr İtalyan qülləsi, Alman qalası, İlanlı qüllə və İngilis qülləsidir.

Şimalda, antik dünyanın yeddi möcüzəsindən biri olan Kral Mousollosun Mausoleum (indi "mozole" deyilir) bir zəlzələ nəticəsində az qala yerlə bir olmuşdur. Minlərlə il boyunca bir-birinin ardınca müxtəlif xalqların yaşadığı bu yerlərdə, hər qrup öz quruluşlarında, özündən əvvəlki cəmiyyətin qalıqlarını istifadə etmişdir. Bodrumun arxa küçələrində dolaşan diqqətli bir müşahidəçi, antik bloklar istifadə edilərək qüllələrin kənarlarına inşa edilmiş bir çox qədim ev görür. 1846-cı ildə İstanbuldakı İngilis səfiri Ser Stratford Canning, bu qaladan, Yunanıstanlılar ilə Amazonkalar (Böyük ehtimalla Cəngavərlər tərəfindən Mouseleumdan alınıb qala divarlarında istifadə etmişdilər) arasında müharibəni təsvir edən 12 mərmər relyefi alaraq, İngiltərəyə göndərib.

Qalanın şərq divarı kənarda qalan hissələri iki bədən divarları kimi kömək edilmişdir. Daxili qalaya 7 qapı keçilərək çatılır. Qapılar üzərində gerblər var. Gerblər üzərində xaçlar, düz və ya üfüqi lentlər, əjdər və aslan fiqurları var. İç qalada Sapelin altı daxil olmaqla 14 ov var. Qala qoruyanı, ikili divarlar arası su xəndəyi, asma körpü, nəzarət qülləsi, II Mahmud sikkənin üz tərəfi qalanın gözə çarpan yerlərindəndir.

Bodrum qalası, XIX əsrin sonunda qalanın həbsxana kimi istifadə edildiyi dövrdə bir hamam quruluşu ilə Osmanlı keyfiyyəti qazanmışdır.

Qala bu gün Sualtı Arxeologiya Muzeyi olaraq istifadə edilir. Muzey kolleksiyasında olan əsərlər Türk hamamı, Amphora nümayiş etdirməsi, Şərqi Roma gəmisi, Şüşə zalı, Şüşə yarımdalma, Sikkə və Cəvahirat zalı, Karyalı Knyaginya otağı, İngilis qülləsi, İşgəncə və Qətl otaqları və Alman qülləsində nümayiş etdirilir. Bundan başqa, 33.5 dönüş uzunluğundakı bir ərazi üzərində qurulmuş qalada açıq məkanlarda da əsər nümayiş etdirilir.

Muzey 1995-ci ildə Avropada İlin Muzeyi Müsabiqəsində "Xüsusi Alqış" mükafatını almışdır.