Bolkar dağları
| Bolkar dağları | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Dağ silsiləsi | Tavr dağları |
| Mütləq hündürlüyü | 3.524 m |
| Hündür zirvəsi | Mədətsiz dağı |
| Yerləşməsi | |
| 37°15′00″ şm. e. 34°21′36″ ş. u. | |
| Ölkə | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bolkar dağları Əvvəllər Bulgar dağları[1] kimi tanınan Bolkar dağları, Konya, Niğdə və Mersin illərinə yayılmış, ən yüksək nöqtəsi 3524 metr hündürlükdə olan tektonik dağ silsiləsi. Montivipera bulgardaghica adlı zəhərli gürzə növü dünyada yalnız bu dağda yaşayır. Karacaoğlan şeirlərində bu dağı xatırladır. (Yörü, behey Bulgar Dağı! Senden yüce dağ olma mı? Sende yaylayan güzelin, Yanakları ağ olma mı?) Niğde ilinin Uluqışla ilçəsi sərhədləri daxilində yerləşən Mədətsiz zirvəsi Uluqışladan təxminən 20 km cənub-şərqdə yerləşir. Tavr dağlarının Bolkar dağları adlanan dağlıq bölgəsinin ən yüksək zirvəsidir. Böyük dağ silsiləsində yerləşdiyi üçün ətrafında hündürlüyü 2500 metrdən yüksək çoxlu sayda təpələr var. Bu səbəbdən bəzən çox uzaq məsafələrdən aşkar etmək çətin olur.
Adını cənub yamacındakı qayalıqlardan götürən Mədətsiz dağı gözəl mənzərəyə sahibdir. İqlim və coğrafi xüsusiyyətləri baxımından Aralıq dənizi iqlimi ilə kontinental iqlim arasında keçid iqliminin xüsusiyyətlərini göstərir. İllik və gündəlik temperatur fərqləri yüksəkdir. Qışlar soyuq və yağışlı keçir. Yüksək hündürlüklərdə və İç Anadoluya baxan şimal yamaclarında yağıntılar qışda qar kimi düşür. Yayda sərin və quru hava hökm sürür. Cənub yamacları Aralıq dənizindən gələn nəmli havanın təsiri ilə bol yağış alır. Cənub yamaclarında alçaqdan yuxarıya doğru qırmızı şam, Avstriya şamı, sidr və kilikiya ağ şamı var. Şimal yamacları isə Mərkəzi Anadolu kontinental iqliminin təsiri ilə çöllərlə örtülsə də, ardıc, yemişan və Avstriya şamı birliklərinə rast gəlinir. Dağlarda çoxlu yaylalar var.
Bolkar dağlarına yay dırmaşması üçün ən yaxşı vaxt may, iyun və iyul aylarıdır. Mədətsiz zirvəsinə çatmağın bir çox yolu var. Mədən kəndindən keçən yolda Meydan yaylası və Koyunaşağı keçidindən keçərək dağın şimal yamacından birbaşa zirvəyə çata bilərsiniz. Bu yolun mailliyi az olduğuna görə heç bir texniki çətinlik yaratmır. Zirvənin cənub tərəfi olduqca sıldırım və kəskin şəkildə enir. Çamlıyayla ilçəsi ilə İçel və Tarsus tərəfdən çatmaq daha asandır. İlçədən təpənin arxasında qalan Olukkayağı kəndinə keçirsən. Bu yol zirvənin cənubuna tərəf aparır və Elmalıpınar nöqtəsinə qədər nəqliyyat vasitəsi ilə gedə bilən bir yol var. Daha sonra qərb istiqamətində qayanın yanından keçərək arxa tərəfdən zirvəyə çatmaq olur. İnköyü Olukkayağına çatana qədər 5 km geridədir və Çamalandan çatmaq daha asandır. Lakin Mədən kəndixaricindəki yollar şimal yamaclarındakı yollardan daha mürəkkəb olduğundan zirvəyə gedən yol daha uzun çəkir.
Mədətsiz zirvəsi hər mövsüm güclü küləklərə məruz qalır. Zirvədən Ərciyəs dağı, Aydos dağı, Hasan dağı və Aladağlar çox aydın görünür. Dəlimahmudlu yolu isə Olukkayağı kəndi və digər yollardan xeyli uzaqdır. Yayda zirvəyə qalxarkən su tapmaq çətin olsa da, qışda bol miqdarda qar olur-. Lakin bu qar cənub bölgəsindən gələn çox yüksək temperaturlu hava axınları səbəbindən yayın əvvəlində əriyir və yalnız əhəngdaşı qayalı strukturların qırışıqlarındakı boşluqlarda rast gəlinir. Şimal yolları ilə zirvəyə qalxmaq asan olsa da, cənub hissələrindən olduqca çətin və təhlükəlidir. Zirvənin cənubundan görünən hissəsi daha əzəmətli və gözəldir. Şimal marşrutu üçün düşərgə dağın son düzənliyi və ya Koyunaşağı keçidi idealdır.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Prothero, G.W. Anatolia. London: H.M. Stationery Office. 1920. səh. 102. 2021-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-27.