Bolqarıstanda islam
Bolqarıstanda islam — Müasir Bolqarıstan Respublikası ərazisində İslam ikinci ən böyük və ən vacib dindir.[1] XIV əsrdən 19-cu əsrin ortalarına qədər, hətta Osmanlı İmperiyasının hakimiyyətinin zirvəsi dövründə də slavyan əhalisinin əksəriyyətinin pravoslavlığa sadiq qalmasına baxmayaraq, İslam ölkənin həyatında və mədəniyyətində aparıcı yer tuturdu.[2] Yerli bolqarların, yunanların və qaraçıların əhəmiyyətli bir hissəsi müxtəlif səbəblərdən islamı qəbul etmişdilər.
Bolqarlaşma[redaktə | mənbəni redaktə et]
XVIII əsrin sonlarından başlayaraq müsəlmanların kütləvi köçü başladı. Etnik bolqarların doğum nisbətinin kəskin azalması şəraitində 1950-ci illərdən etibarən ölkədə yenidən müsəlmanların sayının artması tendensiyası müşahidə olundu.[3][4] Lakin 1989-cu ildə "Dirçəliş Prosesi" adlanan bolqarlaşdırma kampaniyası ilə bunun qarşısı alındı və bu müddətdə xeyli sayda müsəlman yenidən ölkəni tərk etdi. Ölkənin cənub-şərqində isə müsəlmanların əksəriyyəti qalmaqdadır. Ölkənin paytaxtı — Sofiya şəhərində müsəlmanların sayı indi azdır, lakin 1 Banya Başi məscidi var. Əyalət şəhərlərində daha çox məscid var.[5][6]
Sayı və etnik tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]
2001-ci il siyahıyaalınmasına əsasən, ölkədə 966.978 müsəlman yaşayırdı. Bolqarıstan etnik tərkibinə görə müsəlman əhalisinin çox olduğu ilk Aİ üzvü oldu. Müsəlmanların mütləq sayı, təbii ki, Almaniya və Fransada daha çoxdur, lakin orada onların payı aşağıdır(5–10%). Bundan əlavə, Bolqarıstan müsəlmanları altı əsrdən artıqdır ki, onun ərazisində kompakt şəkildə yaşayırlar və yeni mühacir və ya onların 2–3 nəsil nəslindən deyillər.[7] Türklər ölkədəki ən böyük müsəlman qrupunu təşkil edir, etnik bölgüsünə görə müsəlman xalqlar:
- Türklər — 713.000 (bax: Bolqarıstanda türklər);
- müsəlman bolqarlar (və ya Pomaklar) — 131 000;
- Müsəlman qaraçıları — 103 000;
- digərləri (bosniyalılar, albanlar, ərəblər və etnik mənsubiyyətini göstərməmişlər) — 20.000.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 2012 Bulgarian census Arxivləşdirilib 2023-03-08 at the Wayback Machine (in Bulgarian)
- ↑ Bulgaria Arxivləşdirilib 2021-04-20 at the Wayback Machine. The World Factbook. CIA
- ↑ Shakir, 2014. səh. 126
- ↑ Shakir, 2014. səh. 127
- ↑ Eminov, Ali. Turkish and Other Muslim Minorities in Bulgaria. Psychology Press. 1997. səh. 25. ISBN 9780415919760. İstifadə tarixi: 22 October 2017.
- ↑ Norris, 1993. səh. 26
- ↑ Shakir, 2015. səh. 142