Bosniya və Herseqovina konvertasiya olunan markası

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Bosniya və Herseqovina markı
bosn. Konvertibilna marka
Kod və simvol
ISO 4217 kodu BAM (977)
Simvol KM
Dövriyyə ərazisi
Emitent ölkə  Bosniya və Herseqovina
Əvəzedici və paralel vahidlər
Kiçik Feninq (1100)
Dövriyyədə olan sikkə və əsginaslar
Sikkələr 5, 10, 20, 50 feninq, 1, 2, 5 maraka
Əsginas 10, 20, 50, 100, 200 maraka
Tarixi
Dövriyyəyə buraxılma 22 iyun 1998
Əvvəlki valyuta Bosniya və Herseqovina dinarı
Serbiya Respublikası dinarı
Sikkə və əskinasların buraxılması və istehsalı
Mərkəzi bank Bosniya və Herseqovina Mərkəzi Bankı
  cbbh.ba/?dil=en
Sikkəxana Böyük Britaniyanın Kral sikkəxanası
  royalmint.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bosniya və Herseqovina markı (Bosniyaca, Xorvatca and Serbcə: konvertibilna marka, Kiril: конвертибилна марка) — Bosniya və Herseqovinanın valyutasıdır. Valyuta 100 feninqə bölünür. Valyutanın abreviaturası KM (latınca) və ya КМ-dir (kirilcə).

200 mark əsginas yalnız bir variantda hazırlanır və bütövlüklə Bosniya və Herseqovina üçün unikaldır. 50 feninqs əsginas 31 mart 2013-cü ildə, 1 mark əsginas 31 mart 2009-cu ildə, 5 mark əsginas isə 31 mart 2010-cu ildə dövriyyədən çıxarılıb.[1]

Tarixi və etimologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Valyuta 1995-ci ildə Deyton sazişi ilə yaradılıb və 1998-ci ildə Bosniya və Herseqovina valyutası kimi Serbiya Respublikası dinarı Xorvat kunasını və Bosniya və Herseqovina dinarını əvəz edib. Valyutanın adı alman dilində olan MarkPfeninq sözlərindən gəlir.

Sikkələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

1998-ci ilin dekabrında 10, 20 və 50 nominalında sikkələr təqdim olunub. Sonralar isə 1,2 və 5 maraka sikkələr təqdim olunub. Sikkələr Bosniyalı dizayner Kənan Zekic[2] tərəfindən tərtib olunub və Llantrisantda Kral sikkəxanasında zərb olunub.

Sikkələr (1998–günümüzədək)[1]
Şəkil Dəyər Texniki parametrlər Təsvir Vaxtı
Diametr Kütlə Tərkib Haşiyə Üst tərəf Əks tərəf zərb olunma buraxılma
[1] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine 5 feninq 18 mm 2,66 q nikel-polad lövhə kəsik-kəsik Bosniya və Herseqovinanın xəritəsi , ölkənin adı, dəyəri Bosniya və Herseqovina bayrağı, ölkənin adı, il 2005~günümüzədək 5 yanvar 2006
[2] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine 10 feninq 20 mm 3.9 q mis-polad lövhə düz Bosniya və Herseqovinanın xəritəsi , ölkənin adı, dəyəri Bosniya və Herseqovina bayrağı, ölkənin adı, il 1998~günümüzədək 9 dekabr 1998
[3] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine 20 feninq 22 mm 4,5 q kəsik-kəsik 1998~günümüzədək
[4] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine 50 feninq 24 mm 5,15 q 1998~günümüzədək
[5] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine 1 marka 23,25 mm 4,95 q nikel-polad lövhə kəsik-kəsik və hamar dəyəri, ölkənin adı, tərsinə çevrilmiş üçbucaqlar* Bosniya və Herseqovina gerbi 2000~günümüzədək 31 İyul 2000
[6] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine 2 marka 25,75 mm 6,9 q mis-nikel (daxili halqa),
5.5% qızılı nikel mis tərkibli (xarici halqa)
sülh göyərçini 2000~günümüzədək
[7] Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine 5 marka 30 mm 10,35 q nikel-bürünc (daxili halqa),
mis-nikel (xarici halqa)
kəsik-kəsik 2005~günümüzədək 5 yanvar 2006
  • Üçbucaqlar gözdən əlillər üçün nəzərdə tutulub.

Əskinaslar[redaktə | mənbəni redaktə et]

1998-ci ildə kağız pullar 50 feninqs, 1 mark, 5, 10, 20, 50 və 100 mark nominalında təqdim olunub. 200 mark kağız pul 2002-ci ildə buraxıldı. Halbuki, 50 feninq, 1 və 5 mark kağız əsginaslar sonra dövriyyədən çıxarılıb. Bütün bu kağız əsginaslar bütün ölkə ərazisində qüvvədədir.

Kağız əsginaslar 5 və 200 markı çıxmaq şərtilə Serbiya RespublikasıBosniya və Herseqovina Federasiyası üçün müxtəlif dizayn ilə Bosniya və Herseqovinanın Mərkəzi Bankı tərəfindən buraxılır. Serbiya Respublikasının əsginaslarındakı yazılar kiril əlifbası, sonra isə əksinə latın yazısı ilə çap olunur. Pul əskinasları, 200 mark istisna olmaqla, Fransanın Oberthur şirkəti tərəfindən çap olunur.[3][4]

Şəkil Nominal Ölçü
(mm)
Əsas
rəng
Təsvir Buraxılış ili
Bosniya Serb Respublikası[q 1] Bosniya və Herseqovina Federasiyası
BSR BHF
50 fenninq
145×73
göy
Üst tərəf: Branko Çopiçin portreti
Əks tərəf: bir kitab və ev
Üst tərəf: Skender Kulenoviçin portreti
Əks tərəf: steçak fraqmenti
1998
BSR BHF
1 mark
120×59
yaşıl
Üst tərəf: İvo Andriçin portreti
Əks tərəf: Drina çayı üzərində Mehmet Paşa körpüsü
Üst tərəf: İvan Yukiçin portreti
Əks tərəf: steçak fraqmenti
1998
BSR BHF
5 mark
123×62
bənövşəyi
Üst tərəf: Meşa Səlimoviçin portreti
Əks tərəf: meşə
1998
BSRBHF
10 mark
130×65
narıncı
Üst tərəf: Aleksa Şantiçin portreti
Əks tərəf: çörək bulkası
Üst tərəf: Mak Dizdarın portreti
Əks tərəf: steçak fraqmenti
1998 2008 2012
BSR BHF
20 mark
138×68
tünd-
qəhvəyi
Üst tərəf: Filip Vişniçin portreti
Əks tərəf: Güslə
Üst tərəf: Antun Şimiçin portreti
Əks tərəf: steçak fraqmenti
1998 2008 2012
BSR BHF
50 mark
146×71
çəhrayı
Üst tərəf: İvan Duçiç
Əks tərəf: qələm, eynək və kitab
Üst tərəf: Musa Çatiçin portreti
Əks tərəf: steçak fraqmenti
1998 2002 2007
2008 2009 2012
BSR BHF
100 mark
154×74
qəhvəyi
Üst tərəf: Petar Koçiçin portreti
Əks tərəf: qələm, eynək və kitab
Üst tərəf: Nikola Şopanın portreti
Əks tərəf: steçak fraqmenti
1998 2002 2007
2008 2012
BSR və BHF
200 mark
156×76
firuzəyi
Üst tərəf: İvo Andriçin portreti
Əks tərəf: Drina çayı üzərində Mehmet Paşa körpüsü
2002
Qeyd: İllər əsginaslarda qeyd olunmayıb.

Mübadilə dərəcəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

İlk əvvəllər mark nominal dəyərinə görə Alman markına bağlı idi. 2002-ci ildə Alman markı avro ilə əvəz olundu. Bosniya markı Alman markının avro ilə əvəzlənməsindən əvvəlki mübadilə dərəcəsini istifadə edir (1 EUR = 1.95583 BAM).[5]

Hazırkı BAM mübadilə məzənnəsi
Google Finance əsasən: AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD = HRKBAM HRK
Yahoo! Finance əsasən: AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD = HRK&to=BAM HRK
XE.com əsasən: AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD = 1&From=HRK&To=BAM HRK
OANDA.com əsasən: AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD = 1&exch=HRK&expr=BAM HRK
fxtop.com əsasən: AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD = HRK&C2=BAM HRK
Currency.wiki əsasən: AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD HRK

Qeyd[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Bosniya Serb Respublikasının 1 mark əsginası hərf səhvinə görə dövriyyədən dərhal kənarlaşdırılıb. "Ivo Andrić" əvəzinə "Ivo Andriđ" yazılmışdı. 1 mark dəyərində əsginasın dövriyyəyə buraxılmaması qərarı Bosniya və Herseqovinanın rəsmi qəzeti tərəfindən dərc olunub.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1 2 "KM Banknotes and Coins". cbbh.ba. İstifadə tarixi: 11 aprel, 2015.[ölü keçid]
  2. "Arxivlənmiş surət". 2014-12-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-10.
  3. Mulic, Josef (2000). Papirini novac na tlu bosne i hercegovine od 1918. godine do danas
  4. "Changes in Security Features on New 50 an 100 KM Banknotes". cbbh.ba. İstifadə tarixi: 11 aprel, 2015.[ölü keçid]
  5. "Bosnia-Herzegovina Convertible Mark - BAM". investopedia.com. 2021-08-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel, 2015.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]