Cenis Coplin
| Cenis Coplin | |
|---|---|
| ing. Janis Joplin[1][2][…] | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum adı | Janis Lyn Joplin |
| Ləqəbləri | Pearl, Mary Jane |
| Doğum tarixi | 19 yanvar 1943[3][4][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 4 oktyabr 1970[3][4][…] (27 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | müğənni, müğənni-mahnı yazarı, bəstəkar, gitaraçı, səsyazma sənətçisi[d] |
| Fəaliyyət illəri | 1962-1970 |
| Janrlar |
Blyuz rok sal musiqi psixodelik rok acid rok kantri folk rok hard rok caz blyuz |
| Musiqi alətləri | gitara, akustik gitara[d] |
| Səs tembri | messo-soprano |
| Albom şirkəti | Columbia |
| Əlaqələri |
Big Brother and the Holding Company Kozmic Blues Band Full Tilt Boogie Band Grateful Dead |
| Təhsili |
|
| Mükafatları |
 |
 |
|
| janisjoplin.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Cenis Coplin (ing. Janis Lyn Joplin; 19 yanvar 1943[3][4][…], Port-Artur[d][5] – 4 oktyabr 1970[3][4][…], Hollivud, Kaliforniya) — amerikalı musiqiçi.
Həyatı
[redaktə | vikimətni redaktə et]İlk illər: 1943–1961
[redaktə | vikimətni redaktə et]
19 yanvar 1943 tarixində Port Arthur, Texasda işləyən bir ailənin ilk uşağı olaraq dünyaya gəldi. Bir neftayırma zavodu qəsəbəsində böyüyən Janis, yeni tanış olduğu hər kəs tərəfindən qeyri-adi biri olaraq xarakterizə edilirdi. Gənclik illərində sənətçi şəxsiyyətini kəşf edən ailəsi, ona bu sahədə özünü inkişaf etdirməsi üçün dəstək verdi. 14 yaşındə cəmiyyət tərəfindən qeyri-adiliyinə görə qəbul edilməyən Janis, özünü musiqinin və sənətin içində gizlətməyə qərar verdi. 18 yaşında, Texasdakı bir çox yerli klubda səhnəyə çıxmağa başladı. Daha sonra blues musiqisinə olan talantının tükəndiyini düşünərək, Lamar State College of Technology kollecinə daxil oldu. 1963-cü ildə məktəbi buraxdı və musiqi karyerası üzərində işləməyə qərar verdi.
Kaliforniya Həyatı
[redaktə | vikimətni redaktə et]
1963-cü ildə avtostopla gəldiyi Kaliforniya Dream'ində hippi hərəkatınə daxil oldu. Qısa zaman içində San Francisco və Venice çimərliyindəki kafe və klubların imtiyazlı bir sənətçisi halına gəldi. Kaliforniyada keçirdiyi iki ilin ardından özünü idarəni böyük ölçüdə itirən Janis, spirt və amfetamin istifadə etməyə başladı. Bu gedişi dayandırmaq üçün Port Arthur'a geri dönərək, yarımçıq qoyduğu məktəbinə yenidən daxil oldu. Məktəbdə çox müvəffəqiyyətli olmasına baxmayaraq, bu istiqamətdə inkişaf edən həyatından heç vaxt məmnun olmadı.
Big Brother and the Holding Company dövrü: 1966–1968
[redaktə | vikimətni redaktə et]
Janis, kiçik qəsəbə həyatına uyğunlaşa bilməyəcəyini anlayan kimi Kaliforniya'ya geri döndü. Burada, dostu və meneceri olan Chet Holmes tərəfindən Big Brother and the Holding Company adlı bir qrupda solist olması təklif edildi. Bu qrupla işə başlayan Janis, 1967-ci ildə səhnəyə çıxdıqları Monterey Beynəlxalq Pop Festivalında, blues klassiki olan "Ball and Chain" ilə izləyənləri ovsunlayaraq, qrupun diqqət mərkəzində olmasını təmin etdi. Bu performans sonrasında aldıqları albom təklifini geri çevirməyən qrup, 1968-ci ildə ilk albomunu buraxdı.
1968-ci ildə, qrupun menecerliyini öhdəsinə götürən Albert Grossman, Kolumbiya Records val şirkətiylə bir razılaşma imzalamağı bacardı və eyni il qrupun "Cheap Thrills" albomu bu şirkətin etiketi ilə nəşr olundu. Bu albomda, "Piece of My Heart", "Ball and Chain" və "Turtle Blues" kimi klassikləşmiş blues mahnılarının canlı versiyaları da var idi. Bu albomun müvəffəqiyyəti sayəsində səkkiz həftə siyahılarda üst sıralarda qalmağı bacaran qrupun adı artıq "Janis Joplin with Big Brother and the Holding Company" olaraq bilinməyə başlamışdı.
Arxa arxaya gələn böyük müvəffəqiyyətlər, qrupun narkotik və spirtlə olan bağlılığını daha da artırdı, tez-tez bahalı narkotiklərlə edilən məclislər qrupun performansına və iş əlaqələrinə pis istiqamətdə təsir etdi. 1968-ci ilin sonunda, Big Brother and the Holding Company son performansını reallaşdırdıqdan sonra dağıldı.
Solo fəaliyyət: 1969–1970
[redaktə | vikimətni redaktə et]Sonrakı il karyerasına tək başına davam etmək qərarı alan Joplin, 1969-cu ilin İyun ayında baş tutan "Woodstock" festivalında səhnəyə çıxaraq yenidən böyük bir rəğbət qazandı. Blues'in yanında caz musiqisinə də hər zaman marağı olan Joplin, həmin il "The Cozmic Blues Band"i qurdu və "I Got Them All' Kozmic Blues Again Mama!" albomunu buraxdı.
Qazandığı müvəffəqiyyətlərlə birlikdə artan stressini basdırmaq istəyən Joplin, heroin istifadə etməyə başladı və istifadə etdiyi digər narkotiklərin və spirtin miqdarını gün keçdikcə artırdı. 1969-cu ilin sonunda bu gedişatının doğru olmadığının fərqinə vararaq bütün asılılıqlarına son verdi və yeni bir başlanğıc etmək üçün "The Full Tilt Boogie Bant" adlı qrupu qurdu.
Ölümü
[redaktə | vikimətni redaktə et]
1970-ci il 4 oktyabr günü Joplin səsyazma studiyasında, səs yazmaq üçün lazım olanda, onun yoxa çıxması prodüser Pol A. Rothchild'i narahat etdi. Booge'nin yol meneceri prodüserə Joplinin getdiyi son yeri bildirdi və Rothchild ora gedən zaman hotelin qarşısında Janisin Porsche 356C model avtomobilini gördü. Hotelə daxil olub otağın qapısınə açan zaman çarpayının yanında, döşəmədə Joplinin ölü bədənini gördü. Rəsmi ölüm səbəbi istifadə etdiyi heroinin normaldan artıq dozası və spirtli içki ilə qarışması idi, amma Janisin günlüyünə baxan zaman dərin bir depresiya içində olduğu və hoteldə olan müddətdə, söz vermələrinə baxmayaraq dostlarının onun ziyarətinə gəlməməsi, insanlarda intihar şübhəsi yaratdı. Bunlara baxmayaraq Janis artıq ölmüşdü və klub 27-nin növbəti üzvünə çevrilmişdi.
Onun bədəni Los-Ancelesdəki Westwood Village Mortuary də yandırıldı və külü təyyarədən Stinson sahili boyu Sakit Okeana töküldü.
Ölümünün ardından buraxılan albomunda olan "Me and Bobby McGee" və "Mersedes Benz" kimi mahnıları ilə həftələrlə siyahılarda üst sıralarda qaldı
Janis Joplin, yaşadığı zamanda olduğu kimi indiki vaxtda da, gəlmiş keçmiş ən yaxşı qadın blues müğənnilərindən biri olaraq qəbul edilməkdədir.
Studiya Albomları
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Big Brother and the Holding Company (1967)
- Cheap Thrills (1968)
- I Got Dem Ol' Kozmic Blues Again Mama! (1969)
- Pearl (1971)
Diskoqrafiya
[redaktə | vikimətni redaktə et]| Albom | İl | Şirkət | Əlavə |
|---|---|---|---|
| Big Brother and the Holding Company | 1967 | Mainstream Records | |
| Big Brother and the Holding Company | 1967 | Columbia | 2 mahnı |
| Big Brother and the Holding Company | 1967, CD 1999 | Columbia Legacy CK66425 | 2 mahnı |
| Cheap Thrills | 1968 | Columbia | Multi-Platin Industry Association of America şirkəti |
| Cheap Thrills | 1968, CD 1999 | Legacy CK65784 | 4 mahnı |
| Live at Winterland '68 | 1998 | Columbia Legacy | ASIN: B000007TSP |
| Live at the Carousel Ballroom 1968 | 2012 | Legacy Recordings |
- Kozmic Blues Band
| Albom | İl | Şirkət | Əlavə |
|---|---|---|---|
| I Got Dem Ol' Kozmic Blues Again Mama! | 1969 | Columbia | Platin RIAA |
| I Got Dem Ol' Kozmic Blues Again Mama! | 1969, CD 1999 | Legacy CK65785 | 3 mahnı |
| Live in Amsterdam | |||
| The Woodstock Experience | 2009 | Legacy Recordings |
| Albom | İl | Şirkət | Əlavə |
|---|---|---|---|
| Pearl | 1971 | Columbia | ölümdən sonra, 4 Multi-Platin RIAA |
| Pearl | 1971, CD | Columbia CD64188 | |
| Live in Honolulu | 1975 | ||
| Wicked Woman (Janis Joplin albom) | 1976 | ||
| Pearl | 1971, CD 1999 | Legacy CK65786 | 4 mahnı |
| Pearl | 1971, 2CD 2005 | Legacy COL 515134 2 | CD1 – 6 mahnı CD2 – The Festival Express turundan bütün mahnlılar, məkanlar |
| The Pearl Sessions | 2012 | Legacy Recordings |
- Big Brother & the Holding Company / Full Tilt Boogie
| Albom | İl | Şirkət | Əlavə |
|---|---|---|---|
| In Concert | 1972 | Legacy CK65786 | ASIN: B0000024Y7 |
- Ölümündən sonra
| Albom | İl | Şirkət | Əlavə |
|---|---|---|---|
| The Typewriter Tape
1964 | |||
| Janis Joplin's Greatest Hits | 1973 | Columbia | ASIN B00000K2W1, 7 Multi-Platin RIAA |
| Janis | 1975 | CBS | 2 disk, Gold RIAA |
| Antologiya | 1980 | 2 disk | |
| Farewell Song | 1983 | Columbia Records | ASIN: B000W44S8E |
| Cheaper Thrills | 1984 | Fan Club | ASIN: B000LYA9X8 |
| Janis | 1993 | Columbia Legacy | 3 disk – ASIN: B00000286P |
| 18 Essential Songs | 1995 | Columbia Legacy | ASIN: B000002B1A, Gold RIAA |
| The Collection | 1995 | 3 Disk | ASIN: B000BM6ATW |
| Live at Woodstock: avqust 19, 1969 | 1999 | ||
| Box of Pearls | 1999 | Sony Legacy | 5 Disk – ASIN: B0009YNSK6 |
| Super Hits | 2000 | Sony | ASIN: B00004T1E6 |
| Love, Janis | 2001 | Sony | ASIN: B00005EBIN |
| Essential Janis Joplin | 2003 | Sony | ASIN: B00007MB6Y |
| Very Best of Janis Joplin | 2007 | Import | ASIN: B000026A35 |
Billboard Çartları
[redaktə | vikimətni redaktə et]Albomlar
[redaktə | vikimətni redaktə et](Big Brother & The Holding Company üzvü kimi)
| İl | Albom | US Top 200 | US R&B |
|---|---|---|---|
| 1967 | Big Brother and the Holding Company | 60 | 28 |
| 1968 | Cheap Thrills | 1 | 7 |
(solo ifaçı kimi)
| İl | Albom | US Top 200 | US R&B |
|---|---|---|---|
| 1969 | I Got Dem Ol' Kozmic Blues Again Mama! | 5 | 23 |
| 1971 | Pearl | 1 | 13 |
| 1972 | Joplin In Concert | 4 | — |
| 1973 | Janis Joplin's Greatest Hits | 37 | — |
| 1975 | Janis | 54 | — |
| 1982 | Farewell Song | 104 | — |
| 2011 | Super Hits | 113 | — |
Single'lər
[redaktə | vikimətni redaktə et]Big Brother & The Holding Company üzvü kimi
| İl | Mahnı | US Hot 100 |
|---|---|---|
| 1968 | Down on Me | 43 |
| Coo Coo | 84 | |
| Piece of My Heart | 12 |
Solo ifaçı kimi
| İl | Mahnı | US Hot 100 |
|---|---|---|
| 1969 | Kosmic Blues | 41 |
| 1971 | Me and Bobby McGee | 1 |
| Get It While You Can | 78 | |
| Cry Baby | 42 | |
| 1972 | Down on Me (Live) | 91 |
Videoqrafiya
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Monterey Pop (1968)
- Petulia (1968)
- Janis Joplin Live in Frankfurt (1969)
- Janis: The Way She Was (1974)
- Comin’ Home (1988)
- Woodstock — The Lost Performances (1991)
- Woodstock: 3 Days of Peace & Music (Director’s Cut) (1994)
- Festival Express (2003)
- Nine Hundred Nights (2004)
- The Dick Cavett Show: Rock Icons (2005) Shout
- Rockin' at the Red Dog: The Dawn of Psychedelic Rock (2005)
- This is Tom Jones (2007) 1969 appearance on TV show
- Woodstock: 3 Days of Peace & Music (Director’s Cut) 40th Anniversary Edition (2009)
- Janis Joplin with Big Brother: Ball and Chain (DVD) Charly (2009)
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ http://vocab.getty.edu/ulan/500335882.
- ↑ http://collection.britishmuseum.org/id/person-institution/204834.
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 Janis Joplin // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
- ↑ 1 2 tweet. 2006.
Ədəbiyyat
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Amburn, Ellis. Pearl: The Obsessions and Passions of Janis Joplin: A Biography. NY: Warner Books, 1992. ISBN 0-446-39506-4.
- Caserta, Peggy. Going Down with Janis: Janis Joplin's Intimate Story. Dell: 1974. ASIN: B000NSBNMI.
- Dalton, David. Piece of my Heart: A Portrait of Janis Joplin. NY: Da Capo Press, 1991. ISBN 0-306-80446-8.
- Echols, Alice. Scars of Sweet Paradise: The Life and Times of Janis Joplin. NY: Henry Holt, 1999. ISBN 0-8050-5394-8.
- Friedman, Myra. (1973). Buried Alive: The Biography of Janis Joplin. New York: William Morrow. ISBN 0-688-00160-2.
- Gilmore, John. LAID BARE: A Memoir of Wrecked Lives & the Hollywood Death Trip. Los Angeles: AMOK. 1997. ISBN 1-878923-08-0.
ISBN 1-878923-08-0 - Joplin, Laura. Love, Janis. NY: Villard Books, 1992. ISBN 1-888358-08-4.
- Stieven-Taylor, Alison. Rock Chicks. Sydney: Rockpool Publishing, 2007. ISBN 978-1-921295-06-5.
Xarici keçidlər
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Rəsmi saytı
- Janis Joplin — Summertime — 1969-cu il Gröna Lund'da canlı ifası
- Biography at The Handbook of Texas Online
- JohnGilmore.com: Spotlight on Janis Joplin
- Janis Joplin's Kozmic Blues – janisjoplin.net
- Re-introducing Janis Joplin – by The New York Times
- Artwork created by Janis Joplin, from her family
- 19 yanvarda doğulanlar
- 1943-cü ildə doğulanlar
- 4 oktyabrda vəfat edənlər
- 1970-ci ildə vəfat edənlər
- 27 yaşında vəfat edənlər
- Hollivudda vəfat edənlər
- Messo-sopranolar
- Ostin Texas Universitetinin məzunları
- Lamar Universitetinin məzunları
- Həyatı boyu müvəffəqiyətlərinə görə Qremmi mükafatı laureatları
- Əlifba sırasına görə musiqiçilər
- Hollandəsilli amerikalılar