Dəlinmişyaraq oxlivə

Dəlinmişyaraq oxlivə
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Kampanulidlər Dəstə: Çətirçiçəklilər Fəsilə: Çətirkimilər Yarımfəsilə: Apioideae Triba: Smyrnieae Cins: Oxlivə Növ: Dəlinmişyaraq oxlivə
Beynəlxalq elmi adı
Smyrnium perfoliatum L., 1753
Şəkil axtarışı NCBI   1534653 EOL   5045532

Dəlinmişyaraq oxlivə (lat. Smyrnium perfoliatum) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin çətirkimilər fəsiləsinin oxlivə cinsinə aid bitki növü.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 80 sm olan ikiillik çılpaq ot bitkisidir. Kökü yumurtaşəkilli və ya şarşəkilli qalınlaşmışdır. Gövdəsi düz, budaqlanmış, tinləri ensiz qanadlıdır. Kökətrafı yarpaqları saplaqlı, ikiqat və ya üçqat üçər-bölümlü yumurtavari; gövdə yarpaqları oturaq, yumurtavari, əsasında ürəkvari; yuxarı yarpaqları tamdır. Çətiri oturaq və ya saplaq üzərində, 6-10 ədəd şüalıdır. Ləçəkləri yaşılımtıl-sarı rənglidir. Sarğı və sarğıcıqları yoxdur. Meyvələri yumurtavari-şarvari, 3 mm uzunluqda, demək olar ki, qara, parlaq, qabırğalarının arası torvari qırışlıdır. Gövdə yarpaqları oturaqdır, yumurtaşəkilli, dərin ürəkşəkilli qaidəsi vardır, üçərdir, üçbölümlüdür, kənarları dəyirmi dişlidir; yuxarı yarpaqları bütövdür, gövdə həcmini artırandır. Qını yoxdur. May-iyun aylarında çiçəkləyir, iyun-iyul aylarında meyvə verir.

Azərbaycanda yayılması

Böyük Qafqazın şərq və qərb hissələrində, Kiçik Qafqazın mərkəzi və cənub hissələrində, Naxçıvnda dağlıq, orta dağ qurşağına qədər yayılmışdır.

Yaşayış mühiti

Qaranlıq dağ meşələrində və kolluqlarda rast gəlinir.

Təsərrüfat əhəmiyyəti

Ədviyyat kimi istifadə olunur, yağının gözəl ətri vardır.