Dəməşq qapısı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Dəməşq qapısı
Xəritə
Ümumi məlumatlar
Ölkə
Koordinatlar 31°46′53″ şm. e. 35°13′49″ ş. u.
Şərəfinə adlandırılıb Dəməşq, Nablus, Sütun
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Dəməşq qapısı — Nablus Qapısı (İvrit: שער שכם, Şaar Şekem; ərəbcə: باب العامود, Bab əl-Amud) kimi də tanınır, Qüdsün Köhnə Şəhərinin müsəlman məhəlləsinin əsas qapısıdır.[1] Qapı şimala baxır. Şərqi Qüdsdəki Şeyx Jarah ərəb məhəlləsi ilə üzbəüz şəhərin şimal-qərb tərəfindəki divarda yerləşir. Buradan Nablus, oradan isə keçmiş dövrlərdə Suriyanın paytaxtı Dəməşqə gedən magistral yol başlayır. Ərəb adlarına gəlincə, Bab ən-Nəsr (ərəb. باب النصر) "Qələbə qapısı", Bab əl-Amud isə "Sütun qapısı" deməkdir. Ən erkən, 10-cu əsrdən bəri davamlı olaraq istifadə edilən sonuncu ad, Roma dövründən darvaza dizaynında bir detalın yaddaşını qoruyur.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

The gate from outside the walls, 1904–1908
Divarların xaricindəki qapı, 1904–1908
Dəməşq qapısının şimal fasadı, 1920

İndiki formada darvaza 1537-ci ildə Qanuni Sultan Süleymanın hakimiyyəti dövründə tikilmişdir, lakin Roma dövründən eyni yerdə bir darvaza olduğu bilinir. Dəməşq qapısı iki qüllə arasında yerləşir. Onlar köhnə şəhərin müsəlman məhəlləsinin və ərəb bazarının mərkəzi girişidir. Yaffa qapısından fərqli olaraq, yuxarı qalxan pilləkənlər Dəməşq qapısına enir. Amfiteatrda yerləşən pilləkənlər 21-ci əsrin əvvəllərində Yerusəlim Şəhər İcra Hakimiyyəti tərəfindən tikilib. 1967-ci ilə qədər darvazanın üstündən qüllələr asılmışdı, lakin Altı Günlük Müharibə zamanı İçərişəhərdə və onun ətrafında gedən döyüşlər zamanı zədələnmişdi. 2011-ci ilin avqustunda İsrail qülləni, o cümlədən boşluqlarını bərpa etdi. On bir lövbər bərpa edilmiş qülləni divara bağlayır və dörd daş blok birlikdə zirvələrlə üst hissəni təşkil edir.[2] Qapılar piyadaların üzünə açıqdır və avtomobillərin içəri girməsinə icazə verilmir. Cümə günü səhər namaz qılan müsəlmanların əsas axını bu qapıdan Məbəd dağına doğru gedir. Cümə axşamları və Şənbə günortadan sonra Qərb divarına gedən dua edən yəhudilər bu qapıdan istifadə edirlər. Bundan əlavə, Dəməşq qapısından xristian zəvvarlar və turistlər də istifadə edirlər.[3].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. LaMar C. Berrett. Discovering the World of the Bible (3rd). Cedar Fort. 1996. səh. 61. ISBN 978-0-910523-52-3.
  2. Boxerman, Aaron. "Hundreds of Palestinians clash with police by Jerusalem's Damascus Gate". The Times of Israel. 19 April 2021. 22 April 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 May 2021.
  3. Mazori, Dalia. "he:'הכתר' של שער שכם בי-ם שוחזר מחדש" ["The crown" of Damascus Gate in Jerusalem restored]. Маарив (газета) (ivrit). 2011-08-16. 2012-10-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-17. עתה, בתום עבודות שימור נרחבות, שוחזר הכתר והמבקרים יכולים ליהנות מיפי השער במלוא הדרו.