Dermanyssiae
Dermanyssidae (yun. Derma - dəri və nýsso - sancmaq), Mesostigmata (orta stiqmalı gənələr) alt dəstəsinə aid olan bir gənə (mite) fəsiləsidir.[1] Bu fəsilənin üzvləri əsasən quşların və məməlilərin ektoparazitidir və qanla qidalanırlar.[2]
Xüsusiyyətləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Dermanyssidae fəsiləsinin üzvləri aşağıdakı xüsusiyyətlərlə xarakterizə olunur:
- Ektoparazit həyat tərzi: Əsasən quşların və məməlilərin qanını əmərək yaşayırlar.
- Stiqmaların yeri: Stiqmalar (tənəffüs dəlikləri) adətən koksaların (ayaqların birinci seqmenti) yan tərəfində yerləşir.
- Xeliserae quruluşu: Xeliserae (ağız hissələri) qan əmməyə uyğunlaşmışdır və iti, kəsici uclara malikdir.
- Bədən forması: Bədən oval və yastı şəklində olur, bu da onlara ev sahibinin tükləri və ya lələkləri arasında asanlıqla hərəkət etməyə imkan verir.
Həyat dövrləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Dermanyssidae gənələrinin həyat dövrü yumurta, larva, protonimfa, deutonimfa və yetkin mərhələlərindən ibarətdir. Larvalar altı ayaqlı, nimfalar və yetkinlər isə səkkiz ayaqlıdır.[2]
Tibbi və iqtisadi əhəmiyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Dermanyssidae gənələri, ev sahiblərində qan itkisinə, dəri qıcıqlanmasına və allergik reaksiyalara səbəb ola bilər. Bəzi növlər həmçinin quş və məməli xəstəliklərinin vektorları kimi fəaliyyət göstərir.[1]
Mübarizə
[redaktə | mənbəni redaktə et]Dermanyssidae gənələri ilə mübarizə ev sahiblərində və onların yaşayış mühitlərində akarisidlərin (gənə öldürücü dərmanlar) istifadəsi ilə aparılır.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Krantz, G.W. A Manual of Acarology. Oregon State University Book Stores. 1978. ISBN 978-0882460642.
- ↑ 1 2 Evans, G. Owen. A Manual of Acarology. CABI Publishing. 1992. ISBN 978-0851987295.