Dimdikvari evkalipt

Dimdikvari evkalipt
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Malvids Dəstə: Mərsinçiçəklilər Fəsilə: Mərsinkimilər Yarımfəsilə: Myrtoideae Triba: Eucalypteae Cins: Evkalipt ???: Dimdikvari evkalipt
Beynəlxalq elmi adı
Eucalyptus camaldulensis Dehnh.
Şəkil axtarışı ITIS   502465 NCBI   34316 EOL   301398

Dimdikvari evkalipt (lat. Eucalyptus camaldulensis) — mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Təbii halda Avstraliyada bitir. Aralıq dənizyanı ölkələrdə, tropik, subtropik və cənub-mülayim rayonlarda yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 70 m-ə çatan iri gövdəli, həmişəyaşıl ağacdır. Vətənində hündürlüyü 100 m-ə qədər olur. Budaqları uzunsov, qabığı hamar, narıncı və ya çəhrayı-ağ, pulcuqları çatlayan, töküləndir. Cavan yarpaqları üzbəüz, göyümtül, ürəkvari, yumru və ya ellipsvari, uzunluğu 6-9 sm və eni 2,5-4 sm, oturaq və ya qısa saplaqlarda yerləşir. Orta yarpaqlar növbəli düzülüşlü, ellipsvari və ya uzunsov, yaşıl və ya göyümtül hissəlidir. İri yarpaqları növbəli düzülüşlü, ensiz və ya enli-neştərvari, saplaqlı, uzunluğu 12-22 sm, eni 8–15 mm, nazik, yaşıl, əsas damarlanması aydın görünür. Çiçəkləri 5-10 ədəd olmaqla çətirvari çıçək qrupunda, qoltuqda, üç rəngli, uzunluğu 3–8 mm olan ayaqcıqlarda yerləşir. Çiçək yatağının borucuğu uzanmış və ya təxminən qabşəkilli; tozluqları uzunsov və ya yumru, məsamələrlə açılır, şarşəkilli, iri vəziciklidir. İyun-avqust aylarında çiçəkləyir. Meyvələri təxminən oturaq, şarşəkilli və ya zəngvari, bəzən yumurtavari-kəsik, uzunluğu 7–8 mm, diametri 5–6 mm-dir.

Ekologiyası

Təbiətdə subalp zolağında, ağır, nəmişli, bəzən müvəqqəti bataqlaşmış torpaqlarda bitir, soyuğa qismən davamlı növdür.

Azərbaycanda yayılması

Qafqazda və Cənubi Qafqazın qərbində, Zaqatala, Lənkəran, Astara və digər subtropik zonalarda, eləcə də Bakıda yaşıllaşdırmada geniş istifadə edilir.

İstifadəsi

Tək və qrup əkinlərində istifadəsi məqsədyönlüdür, tərkibində efir yağı vardır.

Ədəbiyyat

• Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.