Dollar işarəsi
| Dollar işarəsi | |
|---|---|
| Tarix | |
| Təkamül |
|
Dollar işarəsi ($) – dünya miqyasında ən çox tanınan valyuta simvollarından biri. Bu simvol bir sıra ölkələrin rəsmi valyutası olan dolları təmsil etməklə yanaşı, beynəlxalq ticarət və maliyyə dünyasında mühüm əhəmiyyət daşıyır. Əsasən ABŞ dolları ilə əlaqələndirilsə də, digər ölkələrin valyutaları üçün də istifadə olunur. Dollar işarəsi qlobal iqtisadiyyatda güc, sabitlik və universallıq simvolu kimi qəbul edilir.
Mənşəyi
[redaktə | vikimətni redaktə et]Dollar işarəsinin mənşəyi ilə bağlı müxtəlif nəzəriyyələr mövcuddur. Ən geniş yayılmış nəzəriyyəyə görə, bu simvol ispan piastrına (və ya peso) əsaslanır. İspaniya piastrı XVI-XIX əsrlərdə Amerika və Avropada ən çox istifadə edilən valyutalardan biri idi. Piastrın qısaltması olan "PS" hərfləri zamanla bir-birinin üzərinə yazılaraq "$" işarəsinə çevrilmişdir.[1][2] ABŞ dollarının rəsmi valyuta kimi qəbul edilməsi 1792-ci ildə baş verdi. Bu, ABŞ-nin müstəqillik qazandığı və öz iqtisadi sistemini qurduğu dövrə təsadüf edir. Dolların qəbul edilməsi yalnız iqtisadi bir qərar deyil, həm də Britaniya funt-sterlinqinə rəqib olaraq milli müstəqilliyin simvolu idi.[3][4]
XX əsrin ortalarından başlayaraq dollar işarəsi qlobal iqtisadi sistemdə mühüm rol oynamağa başladı. 1944-cü ildə Bretton-Vuds sisteminin qurulması ilə ABŞ dolları beynəlxalq valyutaların əsas ölçü vahidinə çevrildi. Bu sistemə əsasən, dollar qızıl standartına bağlandı və bir çox ölkə öz valyutalarını dollara indekslədi. Bretton-Vuds sisteminin ləğvindən sonra belə, ABŞ dolları qlobal rezerv valyutası olaraq qaldı. Hazırda dünya ölkələrinin əksəriyyəti öz valyuta ehtiyatlarını ABŞ dolları ilə saxlayır. Bundan əlavə, neft və digər strateji resursların alqı-satqısı əsasən ABŞ dolları ilə aparılır. Beləliklə, dollar işarəsi beynəlxalq maliyyə sistemində güc və sabitlik simvoluna çevrildi.[5]
Müasir dövrdə
[redaktə | vikimətni redaktə et]Dollar işarəsi təkcə ABŞ dollarını deyil, digər ölkələrin valyutalarını da təmsil edir. Məsələn:[6]
- Kanada dolları (CAD)
- Avstraliya dolları (AUD)
- Sinqapur dolları (SGD)
- Yeni Zelandiya dolları (NZD)
Buna baxmayaraq, ABŞ dolları dünya ticarətində və maliyyə sistemində ən üstün mövqedə qalır.
Rəqəmsal dünyada
[redaktə | vikimətni redaktə et]Rəqəmsal dövrdə dollar işarəsi fiziki valyutalardan kənara çıxaraq, elektron ticarət və rəqəmsal ödəniş sistemlərində də geniş istifadə olunur. Elektron ticarət platformaları, kriptovalyutalar və beynəlxalq maliyyə bazarlarında dollar işarəsi universallığın simvolu olaraq qəbul edilir.[7]
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Kinnaird, Lawrence. "The Western Fringe of Revolution". The Western Historical Quarterly. 7 (3). July 1976: 259. doi:10.2307/967081. JSTOR 967081.
- ↑ Popular Science. "Origin of Dollar Sign is Traced to Mexico". Popular Science. February 1930: 59. ISSN 0161-7370.
- ↑ "Section 9 of the Coinage Act of 1792". Memory.loc.gov. 29 July 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: August 24, 2010.
- ↑ Meredith, Stephanie. "Coinage Act of April 2, 1792 | U.S. Mint". United States Mint. 6 April 2017. 3. İstifadə tarixi: 12 August 2024.
- ↑ Hephzibah Anderson (2019): "The curious origins of the dollar symbol Arxivləşdirilib 12 avqust 2021 at the Wayback Machine". Online article at the BBC website, dated 29 May 2019. Accessed on 2021-08-12.
- ↑ "Banque de dépannage linguistique - Somme d'argent". Office québécois de la langue française. 29 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 October 2022.
- ↑ C0 Controls and Basic Latin | Range: 0000–007F (PDF) // The Unicode Standard, Version 15.1. Unicode Consortium.
Əlavə ədəbiyyat
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Cajori, Florian. A History of Mathematical Notations (Reprint). New York: Dover. 1993. ISBN 0-486-67766-4. Contains section on the history of the dollar sign, with much documentary evidence supporting the "pesos" hypothesis.
- Cuhaj, George. Standard Catalog of United States Paper Money (28th). Krause Publications. 2009. ISBN 978-0-89689-939-1.
- Ovason, David. The Secret Symbols of the Dollar Bill (Reprint). Harper Paperbacks. 2004-11-30. ISBN 0-06-053045-6.
Xarici keçidlər
[redaktə | vikimətni redaktə et]
Vikianbarda Dollar işarəsi ilə əlaqəli mediafayllar var.
