Erdöş ədədi
Erdöş ədədi hər hansı alimin həmmüəlliflik baxımından məşhur macar riyaziyyatçısı Pal Erdöşə nə qədər yaxın olduğunu göstərir. Pal Erdöş digər tanınmış alimlərlə ən çox əməkdaşlıq etmiş riyaziyyatçı sayılir. Onunla həmmüəllif olmuş alimlərin sayı 511-dir. Bu alimlərin Erdöş ədədi tərifə görə 1-ə bərabər götürülür. Erdöş ədədi 1-ə bərabər olan alimlə həmmüəllif olmuş digər alimin Erdöş ədədi 2-yə bərabərdir və s. Amerikanın Oakland Universitetinin The Erdős Number Project [1] layihəsinin nəticələrinə görə tanınmış riyaziyyatçıların Erdöş ədədi kifayət qədər kiçikdir. Məsələn, Fields medalına layiq görülmüş riyaziyyatçıların Erdöş ədədi orta hesabla 3-ə bərabərdir [2]. Qeyd etmək lazımdır ki, Oakland Universitetinin "The Erdős Number Project" layihəsində bütün məşhur mükafatçıların (Nobel, Fields, Wolf, Abel, Steele və s.) Erdöş ədədləri ayrıca siyahılar şəklində göstərilib [3]. Bu layihədə həmçinin indiyə qədər bütün dünya alimləri arasında Erdöş ədədi 2-ni aşmayan alimlərin siyahısı müəyyənləşdirilmişdir [4]. Fields medalçılarının orta Erdöş ədədi 3-ə bərabərdir. Erdöş ədədi 2-yə bərabər olan Fields medalçıları bunlardır: Atle Selberg, Kunihiko Kodaira, Klaus Roth, Alan Baker, Enrico Bombieri, David Mumford, Charles Fefferman, William Thurston, Shing-Tung Yau, Jean Bourgain, Richard Borcherds, Manjul Bhargava, Jean-Pierre Serre, Terence Tao.
Hər bir riyaziyyatçı öz Erdöş ədədini Amerika Riyaziyyat Cəmiyyətinin Mathematical Reviews[ölü keçid] bazasının Collaboration Distance səhifəsində Use Erdős duyməsini basmaqla hesablaya bilər.
Digər sahələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]Fizika
Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatlarından ən kiçik Erdöş ədədi olanlar Albert Einstein və Sheldon Lee Glashow-dur. Onların Erdöş ədədləri 2-yə bərabərdir. Erdöş ədədi 3-ə bərabər olan Nobel mükafatı almış fiziklər aşağıdakılardır: Enrico Fermi, Otto Stern, Wolfgang Pauli, Max Born, Willis E. Lamb, Eugene Wigner, Richard P. Feynman, Hans A. Bethe, Murray Gell-Mann, Abdus Salam, Steven Weinberg, Norman F. Ramsey, Frank Wilczek, David Wineland.
Kimya
Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatları Lars Onsager, Kenichi Fukui, Herbert A. Hauptman, Walter Kohn-un Erdöş ədədləri 3-ə bərabərdir.
Tibb
Tibb üzrə Nobel mükafatı laureatları John Carew Eccles, Hamilton O. Smith, John E. Sulston-un Erdöş ədədləri 3-ə bərabərdir.
İqtisadiyyat
İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatları arasında iki nəfərin Erdöş ədədi 2-yə bərabərdir. Onlar Harry M. Markowitz və Leonid Kantorovich-dir. Nobel mükafatı laureatları Kenneth J. Arrow, Milton Friedman, Herbert A. Simon, Gerard Debreu, John Forbes Nash, Jr., James Mirrlees, Daniel McFadden, Daniel Kahneman, Robert J. Aumann, Leonid Hurwicz, Roger Myerson, Alvin E. Roth, Lloyd S. Shapley və Jean Tirole-nin Erdöş ədədləri 3-ə bərabərdir.
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Erdős number, Wikipedia
- The Erdős Number Project, Oakland University
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ The Erdős Number Project Arxivləşdirilib 2022-04-01 at the Wayback Machine, Oakland University
- ↑ "Erdős number, Wikipedia". 2022-09-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-09-07.
- ↑ "Erdös numbers of some famous scientists". 2022-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-09-07.
- ↑ List of all people with Erdos number less than or equal to 2 Arxivləşdirilib 2012-08-05 at Archive.today, The Erdős Number Project, Oakland University