Eynəkli pinqvin
Eynəkli pinqvin | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Aləmi: | Heyvanlar | |||||||||
| Tip: | Xordalılar | |||||||||
| Sinif: | Quşlar | |||||||||
| Dəstə: | Pinqvinkimilər | |||||||||
| Fəsilə: | Pinqvinlər | |||||||||
| Cins: | Eynəkli pinqvinlər | |||||||||
| Növ: | Eynəkli pinqvin | |||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Spheniscus demersus (Linnaeus, 1758) |
||||||||||
| Areal | ||||||||||
 |
||||||||||
| ||||||||||
Eynəkli pinqvin[1] və ya Afrika pinqvini (lat. Spheniscus demersus) — Eynəkli pinqvinlər cinsinə daxil olan növ.
Xarici görünüş[redaktə | mənbəni redaktə et]
Öz cinsinin ən böyük nümayəndəsidir. Uzunluğu 65-70 sm, çəkisi 3-5 kq təşkil edir. Öz cinsinin digər nümayəndələri kimi onunda önü ağ, arxası isə qara rəngdə olur.
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Arealı Cənubi Afrika, Namibiya və yaxınlıqda yerləşən adaların sahillərində yayılmışdır. 1900-cu ildə populyasiyanın sayı 2 mln, 2015-ci ildə isə sayı 140-180 min baş olmuşdur.
Həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu növün nümayəndələri 20 km/s sürətlə suyun 100 m dərinliyinə üzə bilirlər. Suyun altında 2-3 dəqiqə qala bilirlər. Qida arxasınca 70–120 km dəniz daxilinə üzürlər. 2015-ci ildə Tiflisdə baş vermiş daşqın zamanı Tiflis zooparkından eynəkli pinqvin Kür çayı ilə 60 km aşağı axara doğru üzmüşdür[2]. Əsasən kiçik balıqlarla qidalanırlar[3]. Onların əsas düşmənləri: Köpək balıqları, dəniz pişikləri, qağayıları, insanlar və tənha pişiklər[4].
Qışqırıqları eşşək səsinə bənzəyir. Bu canlılar 10-12 il yaşaya bilirlər. 4-5 ilə nəsil verirlər. İki yumurta qoyan qişi ilə yanaşı erkəklərdə yumurtanın inkubasiyasında iştirak edir.
Qorunması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Növ Beynəlxalq Qırmızı Kitaba daxil edilmişdir. Növün sayı XX əsrdə yumurtlarının kütləvi yığılması sayəsində sayları olduqca azalmışdır. 1900 - 1930 illərdə il ərzində 450 min, 1950-ci illərdə ilə 100 min yumurta yığılmışdır. Təkcə 1919-cu ildə 600 min yumurta yığılır.
Qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Бейчек В., Штясны К. Птицы. Иллюстрированная энциклопедия. — М.: Лабиринт-пресс, 2004. — 288 с.
- Коблик Е. А. Разнообразие птиц. Часть 1. — М.: Издательство Московского университета, 2001.
- Жизнь животных. В 7 томах. Т. 6. Птицы. — М.: Просвещение, 1986. — 527 с.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Spheniscus demersus Arxivləşdirilib 2008-06-09 at the Wayback Machine
- ↑ Гладков Н. А., Рогачева Э. В., Сыроечковский Е. Е. Надотряд Плавающие птицы (Impennes) // Жизнь животных. Том 6. Птицы / под ред. В. Д. Ильичева, И. В. Михеева, гл. ред. В. Е. Соколов. — 2-е изд. — М.: Просвещение, 1986. — С. 36—37. — 527 с.
- ↑ Tiflis zooparkından qacan pinqvin Azərbaycan sərhədinə qədər üzə bilmişdir
- ↑ "Spheniscus demersus". 2008-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-05.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2008-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-05.