Fallout (seriya) üçün mənbəyə bax

{{Videooyun seriyası
| başlıq                 = Fallout
| şəkil                  = Fallout logo.svg
| izah                   = Seriyanın loqosu
| janr                   = {{ubl|{{small|'''1997–2004:'''}}|[[Rol videooyunu|Rol]]|{{small|'''2004-cü ildən:'''}}|[[Action/RPG|Döyüş rol]]}}
| yaradıcı               = {{ubl|[[Interplay Entertainment]]|[[Black Isle Studios]]|[[Micro Forté]]|[[Bethesda Game Studios]]|[[Obsidian Entertainment]]}}
| nəşrçi                 = {{ubl|[[Interplay Entertainment]]|{{small|(1997–2004)}}|[[14 Degrees East]]|{{small|(2001)}}|[[Bethesda Softworks]]|{{small|(2004-cü ildən)}}}}
| müəllif                = [[Tim Keyn (geymdizayner)|Tim Keyn]]<ref>{{cite journal |last1=Dransfield |first1=Ian |title=The History of Fallout |journal=Retro Gamer |date=October 3, 2018 |issue=186 |page=21 }}</ref>
| platforma              = {{ubl|[[DOS]]|[[Microsoft Windows]]|[[Mac OS]]|[[Mac OS X]]|[[PlayStation 2]]|[[PlayStation 3]]|[[PlayStation 4]]|[[Xbox (konsol)|Xbox]]|[[Xbox 360]]|[[Xbox One]][[iOS]]|[[Android (əməliyyat sistemi)|Android]]}}
| ilk buraxılış versiyası= ''[[Fallout (videooyun)|Fallout]]''
| ilk buraxılış tarixi   = 10 oktyabr 1997
| son buraxılış versiyası= ''[[Fallout 76]]''
| son buraxılış tarixi   = 14 noyabr 2018
| vebsaytı               = {{URL|http://fallout.bethsoft.com/|fallout.bethsoft.com}}
}}

'''''Fallout''''' — "[[Interplay Entertainment]]" tərəfindən yaradılan [[Apokaliptika və postapokaliptika|postapokaliptika]] mövzusunda [[Rol videooyunu|rol videooyunlar]] və daha sonra [[Action/RPG|döyüş rol oyunları]] seriyası. Seriyanın hadisələri XXI, XXII və XXIII əsrlərdə cərəyan edir və onun nüvəpank [[Retrofuturizm|retrofuturistik]] mövsuzu ilə incəsənəti 1950-ci illər [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-nın [[İkinci Dünya müharibəsi|müharibə sonrası]] mədəniyyətindən ilhamlanmışdır. "''Fallout''" seriyasının sələfi, onun mənəvi varisi olduğu hesab edilən 1988-ci ildə satışa çıxarılmış "''[[Wasteland (videooyun)|Wasteland]]''" videooyunudur.

Seriyanın birinci epizodu olan "''[[Fallout (videooyun)|Fallout]]''" videooyunu "[[Black Isle Studios]]" tərəfindən istehsal olunmuş və 1997-ci ildə satışa çıxarılmışdır. Bunun ardından sonrakı il onun sikveli olan "''[[Fallout 2]]''" satışa çıxarılmışdır. "''[[Fallout Tactics: Brotherhood of Steel]]''" taktiki rol videooyununun istehsalından "Micro Forté" və "14 Degrees East" studiyaları məsul olmuşdur. "Interplay" 2004-cü ildə "Black Isle Studios" studiyasını ləğv etmiş<ref>{{cite web |url=http://www.gamespot.com/news/6086046.html |title=Q&A: Feargus Urquhart, Part One |publisher=GameSpot.com |date=October 28, 2008 |access-date=September 8, 2013 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090122144642/http://www.gamespot.com/news/6086046.html |archive-date=January 22, 2009 }}</ref> və studiya olmadan [[PlayStation 2]] ilə [[Xbox (konsol)|Xbox]] üçün rol oyunu elementlərinə malik bir döyüş oyunu olan "''[[Fallout: Brotherhood of Steel]]''"i istehsal etmişdir. Əsas seriyanın üçüncü epizodu olan "''[[Fallout 3]]''" videooyunu "[[Bethesda Softworks]]" tərəfindən istehsal olunmuş, bundan sonra isə "[[Obsidian Entertainment]]" tərəfindən hazırlanan "''[[Fallout: New Vegas]]''" satışa çıxarılmışdır. "Bethesda" 2015-ci ildə "''[[Fallout 4]]''", 2018-ci ildə "''[[Fallout 76]]''" videooyununu satışa çıxarmışdır.

"''Fallout''" əqli mülkiyyətinin sahibi "Bethesda Softworks" şirkətidir.<ref>{{cite web | title=Contract between Bethesda and Interplay Entertainment Corp | url=https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1057232/000117091807000324/0001170918-07-000324.txt | date=April 9, 2007 | access-date=May 16, 2007 | archive-date=August 10, 2017 | archive-url=https://web.archive.org/web/20170810164202/https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1057232/000117091807000324/0001170918-07-000324.txt | url-status=live }}</ref> "Bethesda" seriyanı satın alındıqdan sonra "Fallout"un [[kütləvi çoxnəfərli onlayn rol oyunu]] (MMORPG) versiyasını istehsal etmək hüququnu "Interplay" şirkətinə lisenziyalaşdırmışdır. Oyun "Interplay" tərəfindən beta mərhələsinə çatdırılmış,<ref>{{cite web|title=Beta Status for ''Fallout Online''|url=http://www.betawatcher.com/game.aspx?gameid=417|publisher=Betawatcher.com|access-date=September 8, 2013|archive-date=April 24, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190424231619/http://www.betawatcher.com/game.aspx%3Fgameid%3D417|url-status=live}}</ref> lakin sonradan iki şirkət arasında yaranan mübahisə səbəbilə ləğv edilmişdir.<ref>{{cite web|title=Bethesda acquires Fallout MMO rights|url=https://www.gameinformer.com/b/news/archive/2012/01/09/bethesda-settles-lawsuit-over-fallout-license.aspx|publisher=Gameinformer.com|access-date=September 8, 2013|archive-date=July 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210716051614/https://www.gameinformer.com/b/news/archive/2012/01/09/bethesda-settles-lawsuit-over-fallout-license.aspx|url-status=live}}</ref>

== Videooyunlar ==

=== Əsas seriya ===
{| class="wikitable"
|+
!Başlıq
!İstehsalçı
!Yayımçı
!Buraxılış tarixləri və platformalar
|-
|''[[Fallout]]''
|[[Black Isle Studios]]
|[[Interplay Entertainment]]
|
* 1997 — [[MS-DOS]], [[Windows]], [[Mac OS]]
* 2002 — [[macOS]]
|-
|''[[Fallout 2]]''
|[[Black Isle Studios]]
|[[Interplay Entertainment]]
|
* 1998 — Windows
* macOS
|-
|''[[Fallout 3]]''
|[[Bethesda Game Studios]]
|[[Bethesda Softworks]]
|
* 2008 — Windows, [[PlayStation 3]], [[Xbox 360]]
|-
|''[[Fallout 4]]''
|[[Bethesda Game Studios]]
|[[Bethesda Softworks]]
|
* 2015 — Windows, [[PlayStation 4]], [[Xbox One]]
* 2017 — [[HTC Vive]]
|}

=== Spin-offlar ===
{| class="wikitable"
|+
!Başlıq
!İstehsalçı
!Yayımçı
!Buraxılış tarixləri və platformalar
|-
|''[[Fallout Tactics: Brotherhood of Steel]]''
|[[Micro Forté Studios|Micro Forté]]
|[[Interplay Entertainment]]
|
* 2001 — Windows
|-
|''[[Fallout: Brotherhood of Steel]]''
|[[Interplay Entertainment]]
|[[Interplay Entertainment]]
|
* 2004 — PlayStation 2, Xbox
|-
|''[[Fallout: New Vegas]]''
|[[Obsidian Entertainment]]
|[[Bethesda Softworks]]
|
* 2010 — Windows, PlayStation 3, Xbox 360
|-
|''[[Fallout Shelter]]''
|[[Bethesda Softworks]]
[[Behaviour Interactive|Behavior Interactive]]
|[[Bethesda Softworks]]
|
* 2015 — [[Android]], [[iOS]]
* 2016 — Windows
* 2017 — Xbox One
* 2018 — PlayStation 4, [[Nintendo Switch]]
|-
|''[[Fallout 76]]''
|[[Bethesda Softworks|Bethesda Game Studios]]
|[[Bethesda Softworks]]
|
* 2018 — Windows, PlayStation 4, Xbox One
|}

=== Ləğv edilmiş videooyunlar ===
{| class="wikitable"
|+
!Başlıq
!İstehsalçı
|-
|''[[Fallout Extreme]]''
|[[14 Degrees East]]
|-
|''[[Fallout Tactics 2]]''
|[[Micro Forté Studios|Micro Forté]]
|-
|''[[Van Buren]]''
|[[Black Isle Studios]]
|-
|''[[Fallout: Brotherhood of Steel 2]]''
|[[Interplay Entertainment]]
|-
|''[[Fallout Online|Project V13 (Fallout Online)]]''
|[[Interplay Entertainment]]
[[Masthead Studios]]
|}

=== Əlavə məzmunlar ===
{| class="wikitable"
|+
!Orijinal videooyun
!Əlavənin başlığı
!Buraxılış tarixləri və platformalar
|-
| rowspan="5" |''Fallout 3''
|''Operation: Anchorage''
| rowspan="5" |
* 2009 — Windows, PlayStation 3, Xbox 360
|-
|''The Pitt''
|-
|''Broken Steel''
|-
|''[[Fallout 3 — Point Lookout|Point Lookout]]''
|-
|''Mothership Zeta''
|-
| rowspan="6" |''Fallout: New Vegas''
|''Dead Money''
|
* 2010 — Xbox 360
* 2011 — Windows, PlayStation 3
|-
|''Honest Hearts''
| rowspan="5" |
* 2011 — Windows, PlayStation 3, Xbox 360
|-
|''[[Fallout: New Vegas — Old World Blues|Old World Blues]]''
|-
|''Lonesome Road''
|-
|''Gun Runners’ Arsenal''
|-
|''Courier’s Stash''
|-
| rowspan="6" |''Fallout 4''
|''Automatron''
| rowspan="6" |
* 2016 — Windows, PlayStation 4, Xbox One
|-
|''Wasteland Workshop''
|-
|''Far Harbor''
|-
|''Contraptions Workshop''
|-
|''Vault-Tec Workshop''
|-
|''Nuka-World''
|}

== Ekranlaşdırılma ==
"''Fallout''" üçün bir film adaptasiyasının çəkilişinə 1998-ci ildə "[[Interplay Entertainment|Interplay Films]]" tərəfindən start verilmişdir. Brent V. Fridman filmin ssenari müəllifi təyin edilmişdir, lakin 2000-ci ildə "Interplay Films" diviziyası ləğv edilmiş və film üzərində iş dayandırılmışdır.<ref>{{Cite web |url=http://www.3dnews.ru/software-news/interplay-gotovila-ekranizatsiyu-fallout |title=Interplay готовила экранизацию Fallout |first=Pyotr |last=Pyotrov |date={{Date|March 25, 2011}} |work=3DNews Daily Digital Digest |access-date={{Date|July 1, 2021}} |language=ru |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724163617/http://www.3dnews.ru/software-news/interplay-gotovila-ekranizatsiyu-fallout |archive-date={{Date|July 24, 2015}} }}</ref>

Orijinal oyun əsasında "''Radioaktiv yağınta: Nuka tətil''" ({{Dil-en|Fallout: Nuka Break}}) adlı həvəskar bir film çəkilmişdir. Filmdəki obrazlar sığınacaq sakini, onun qulbasdı yoldaşı Ben və keçmiş bir kölədir.<ref>{{cite web |url=http://kotaku.com/5835663/this-fallout-web-series-is-pretty-damn-good |title=This Fallout Web Series Is Pretty Damn Good |last=Plankett |first=Luk |date={{Date|August 30, 2011}} |work=[[Kotaku]] |access-date={{Date|July 1, 2021}} |language=en |archive-url=https://www.webcitation.org/6GWDH3hWn?url=http://kotaku.com/5835663/this-fallout-web-series-is-pretty-damn-good |archive-date={{Date|May 10, 2013}} }}</ref> Bəzi səhnələr kuklalarla çəkilmiş və [[CGI]] effektlərindən istifadə edilmişdir.<ref>{{cite web |url=http://www.escapistmagazine.com/news/view/106255-Fallout-Nuka-Break-Trailer-Persuades-You-to-Love-It |title=Fallout: Nuka Break Trailer Persuades You to Love It |last=Qoldman |first=Tom |date={{Date|December 18, 2010}} |work=[[Escapist]] |language=en |access-date={{Date|July 1, 2021}} |archive-url=https://www.webcitation.org/6Fc5sOVTU?url=http://www.escapistmagazine.com/news/view/106255-Fallout-Nuka-Break-Trailer-Persuades-You-to-Love-It |archive-date={{Date|April 3, 2013}} }}</ref> "[[YouTube]]" platformasına yerləşdirilən film<ref>{{cite web |url=http://www.vtfilms.com/nukabreak/ |title=Fallout: Nuka Break |first=Vinsent |last=Talenti |work=VT Films |language=en |access-date={{Date|July 1, 2021}} |archive-url=https://www.webcitation.org/6Fc5tFVz0?url=http://www.vtfilms.com/nukabreak/ |archive-date={{Date|April 3, 2013}} }}</ref> altı hissəyə ayrılmış, birinci hissə 2011-ci ilin sentyabrında yayımlanmışdır.<ref>{{cite web |url=http://www.inquisitr.com/140056/fan-made-fallout-film-turned-into-a-full-fledged-web-series-awesomesauce/ |title=Fan made Fallout film turned into a full fledged web series – Awesomesauce! |last=Hodson |first=Stiven |date={{Date|September 8, 2011}} |work=[[Inquisitr]] |language=en |access-date={{Date|July 1, 2021}} |archive-url=https://www.webcitation.org/6HDutzurB?url=http://www.inquisitr.com/140056/fan-made-fallout-film-turned-into-a-full-fledged-web-series-awesomesauce/ |archive-date={{Date|June 8, 2013}} }}</ref> "Gizmodo France" saytı filmdə təqdim olunan fotogen səhra mənzərələrini tərifləmişdir.<ref>{{cite web |url=http://www.gizmodo.fr/2011/01/26/court-metrage-fallout-nuka-break.html |title=Court métrage Fallout Nuka Break |date={{Date|January 26, 2011}} |work=[[Gizmodo France]] |language=fr |access-date{{Date|July 1, 2021}} |archive-url=https://www.webcitation.org/6HFbkHOnH?url=http://www.gizmodo.fr/2011/01/26/court-metrage-fallout-nuka-break.html |archive-date={{Date|June 9, 2013}} }}</ref> "GameFront" saytının icmalçısına görə film "Fallout atmosferini mükəmməl şəkildə özündə əks" etmişdir<ref>{{cite web |url=http://www.gamefront.com/fallout-nuka-break-fan-film-is-pretty-amazing/ |title=Fallout: Nuka Break Fan Film is Pretty Amazing |last=Viteyker |firstRon |date={{Date|January 25, 2011}} |work=[[GameFront]] |language=en |access-date={{Date|July 1, 2021}} |archive-url=https://www.webcitation.org/6HFbkx3WU?url=http://www.gamefront.com/fallout-nuka-break-fan-film-is-pretty-amazing/ |archive-date={{Date|June 9, 2013}} }}</ref> və rəsmi "Bethesda" bloqu filmi "gözəl bir iş" adlandırmışdır.<ref>{{cite web |url=http://www.bethblog.com/2011/02/01/grab-a-cold-one/ |title=Grab a cold one and enjoy this Fallout fan vid |date={{Date|February 1, 2011}} |work=[[Bethesda Softworks]] |language=en |access-date={{Date|July 1, 2021}} |archive-url=https://www.webcitation.org/6HILCFjoO?url=http://www.bethblog.com/2011/02/01/grab-a-cold-one/ |archive-date={{Date|June 11, 2013}} }}</ref>

2013-cü ilin yanvarında "[[Bethesda Softworks|Bethesda]]" elmi fantastik janrda teleserialı üçün bir ticarət markasını qeydiyyatdan keçirmişdir.<ref>{{Cite web |url=http://tsdr.uspto.gov/#caseNumber=85818163&caseType=SERIAL_NO&searchType=statusSearch |title=Trademark Status & Document Retrieval |work=Amerika Birləşmiş Ştatları Patent və Ticarət Markası Ofisi |language=en |access-date={{Date|July 1, 2021}} |archive-url=https://www.webcitation.org/6Fc5tndF1?url=http://tsdr.uspto.gov/#caseNumber=85818163&caseType=SERIAL_NO&searchType=statusSearch |archive-date={{Date|April 3, 2013}} }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/articles/2009/04/20/fallout-movie-coming |title=Fallout Movie Coming? |last=Robinson |first=Martin |date={{Date|April 20, 2009}} |work=[[IGN]] |language=en |access-date={{Date|July 1, 2021}} |archive-url=https://www.webcitation.org/6FsXVHEje?url=http://www.ign.com/articles/2009/04/20/fallout-movie-coming |archive-date={{Date|April 14, 2013}} }}</ref> "Dwell On It" saytının işçiləri tərəfindən qeyd edildiyi kimi, teleserial çəkmək hüquqları şirkət tərəfindən 2009-cu ilin fevralında əldə edilmişdi.<ref>{{Cite web |url=http://www.3dnews.ru/573787 |title=Bethesda запатентовала телешоу Fallout |first=Pyotr |last=Pyotrov |date={{Date|April 21, 2009}} |work=3DNews Daily Digital Digest |access-date={{Date|July 1, 2021}} |archive-url=https://web.archive.org/web/20160229160042/http://www.3dnews.ru/573787 |archive-date={{Date|February 16, 2016}} |language=ru }}</ref> Şirkətə görə teleserialın hadisələri nüvə fəlakətindən çıxmış bir dünyada cərəyan edəcək.<ref>{{Cite web |url=http://www.giga.de/spiele/fallout-4/news/fallout-bethesda-registriert-trademark-fur-tv-serie/|title=Fallout{{Dead link|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot }}: Bethesda registriert Trademark für TV-Serie |last=Urban |first=Moris |date={{Date|January 17, 2021}} |work=[[GIGA]] |language=de |access-date={{Date|July 1, 2021}} |archive-url=https://www.webcitation.org/6Fc5uXTAc?url={{Dead link|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot }} |archive-date={{Date|April 3, 2013}} }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.ign.com/articles/2013/01/17/fallout-tv-series-could-be-on-the-way |title=Fallout TV Series Could Be on the Way |last=Qoldfarb |first=Endrü |date={{Date|January 16, 2013}} |work=[[IGN]] |language=en |access-date={{Date|July 1, 2021}} |archive-url=https://www.webcitation.org/6FsXWFgjQ?url=http://www.ign.com/articles/2013/01/17/fallout-tv-series-could-be-on-the-way |archive-date={{Date|April 14, 2013}} }}</ref> 2020-ci ilin iyul ayında "[[Amazon (şirkət)|Amazon Studios]]"un aylardır davam edən danışıqlardan sonra "''Fallout''" seriyası əsasında bir teleserial çəkmək hüquqlarını lisenziyalaşdırdığı təsdiqlənmişdir.<ref>{{Cite web |url=https://bethesda.net/en/article/22Up6o4uyEqTY5S3SdWYqD/kilter-films-teams-with-amazon-studios-to-develop-series-based-on-fallout |title=KILTER FILMS TEAMS WITH AMAZON STUDIOS TO DEVELOP SERIES BASED ON FALLOUT |work=[[Bethesda Softworks]] |date={{Date|July 2, 2020}} |access-date={{Date|July 1, 2021}} |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20210129153849/https://bethesda.net/en/article/22Up6o4uyEqTY5S3SdWYqD/kilter-films-teams-with-amazon-studios-to-develop-series-based-on-fallout |archive-date={{Date|January 29, 2021}} }}</ref> 2 iyul 2020-ci ildə "Amazon" və "Kilter Films"in iştirakını təsdiqləyən bir tizer yayımlanmışdır.<ref>{{Cite web |url=https://www.ign.com/articles/fallout-tv-series-amazon-westworld |title=Fallout TV Show In the Works at Amazon From Westworld Creators |work=[[IGN]] |date={{Date|July 3, 2020}} |first=Mett |last=T. M. Kim |access-date={{Date|July 1, 2021}} |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20210115203726/https://www.ign.com/articles/fallout-tv-series-amazon-westworld |archive-date={{Date|January 15, 2021}} }}</ref> Əlavə olaraq, "[[Bethesda Game Studios]]" və "Bethesda Softworks" da teleserialın çəkilişindən məsul olacaq.<ref>{{Cite web |url=https://deadline.com/2020/07/fallout-television-series-based-game-franchise-amazon-studios-westworld-creators-1202976079/ |title=‘Fallout’ TV Series From ‘Westworld’ Creators Based On Games In Works At Amazon With Series Commitment |date={{Date|July 2, 2020}} |first1=Nelli |last1=Andreyeva |first2=Denis |last2=Petski |language=en |work=Deadline |archive-url=https://web.archive.org/web/20210228001003/https://deadline.com/2020/07/fallout-television-series-based-game-franchise-amazon-studios-westworld-creators-1202976079/ |archive-date={{Date|February 28, 2021}} |access-date={{Date|July 1, 2021}} }}</ref>

== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
{{İstinad siyahısı}}

=== Ədəbiyyat ===
{{refbegin}}
* {{Cite web |last1=Marshall |first1=Cass |title=The Fallout franchise has had a risky roller coaster of a decade |work=[[Polygon (website)|Polygon]] |date=November 8, 2019 |url=https://www.polygon.com/2019/11/8/20937599/fallout-76-4-new-vegas-shelter-bethesda-obsidian |language=en-US |access-date=November 10, 2019 |archive-date=July 6, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220706192010/https://www.polygon.com/2019/11/8/20937599/fallout-76-4-new-vegas-shelter-bethesda-obsidian |url-status=live }}
{{refend}}

== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası}}
* {{Rəsmi saytı}}
*[https://fallout.fandom.com/wiki/Fallout_Wiki Fallout] vikiası.

{{Xarici istinadlar}}

{{Fallout}}
{{Black Isle Studios}}
{{ZeniMax Media}}

[[Kateqoriya:Fallout]]
[[Kateqoriya:Microsoft proqram təminatı]]
[[Kateqoriya:Retrofuturizm]]
[[Kateqoriya:Hadisələrin ABŞ-də cərəyan etdiyi videooyunlar]]
[[Kateqoriya:Açıq dünya oyunları]]