Fatma Çiçək Derman

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Fatma Çiçək Derman
Fatma Çiçek Derman
Doğum tarixi 1945
Doğum yeri
Vətəndaşlığı Türkiyə Türkiyə
Elm sahəsi təzhip-miniatür
Təhsili ali
Tanınır təzhip-miniatür
Mükafatları Türkiyə Cümhuriyyəti Kültür və Turizm Nazirliyi tərəfindən Kültür və Sənət Böyük mükafatı

Fatma Çiçək Derman (1945, Ankara) — təzhip-miniatür sahəsi üzrə mütəxəssis, professor [1].

Həyatı və yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fatma Çiçək Derman 1945-ci ildə Ankarada doğulmuşdur. İstanbul Qız Liseyini və İstanbul Universiteti ədəbiyyat fakültəsinin sənət tarixi bölümünü bitirib. O, 1985-ci ildən 2012-ci ilə qədər Mərmərə Universitetinin Gözəl Sənətlər Fakültəsində müəllimlik etmişdir.

Fakültə dekanı, Ənənəvi Türk Sənətlər Bölümü və Təzhip-miniatür əsas sənət sahəsinin yaradıcısı kimi rəhbərliklərdə çalışdı.

1976-cı ildən başlayaraq 24 il müddətində fəxri olaraq Kubbealtı Nakışhânesinde təzhip müəllimliyi etmişdi. Fatma Çiçək Derman ilk şəxsi sərgisini 1987-ci ildə Qanuni Sultan Süleyman Sərgisi əhatəsində Çikaqoda açmış, müxtəlif illərdə Türkiyədə və xarici ölkələrdə sərgiləri olmuşdur. Türkiyə Respublikası Kültür Nazirliyi tərəfindən keçirilən Dövlət Türk Süsləmə Sənətləri seçici təşkilatında 1990-cı ildən etibarən yer alan F.Ç.Derman Yaponiyada Türk ili olaraq elan edilən 2003-cü ildə professor Uğur Dermanla birlikdə East Asia (Toua) Universiteti tərəfindən dəvət edilmiş, burada sərgi və konfranslarla sənətlərini tanıtmışlar.[2]

Professor Uğur Dermanın həyat yoldaşı olan Fatma Çiçək Dermanın üç oğlu, üç nəvəsi vardır.

Professor Fatma Çiçək Derman 9 magistr işinin və 7 doktorluq dissertasiyasının elmi rəhbəri olmuşdur.

2012-ci ildə Fatma Çiçək Derman təzhip sahəsində Türkiyə Cümhuriyyəti Kültür və Turizm Nazirliyi tərəfindən Kültür və Sənət Böyük mükafatına layiq görülmüşdür.

2 fevral 2015-ci ildə Türkiyə Cümhuriyyəti Üsküdar Bələdiyyəsi Sosial İşlər Müdirliyi tərəfindən ənənəvi Türk sənətlərinin inkişafına ömürlərini həsr edən Prof.Dr. Çiçək Dermana və həyat yoldaşı Prof.Dr. Uğur Dermana sayqı gecəsi təşkil edilmişdir.[3]

Fatma Çiçək Derman yüzdən çox məqalənin və üç kitabın müəllifidir.

Elmi əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Türk Tezyînî Sanatlarında Motifler. (Dr. İnci A. Birolla birlikdə)
  • Kadıasker Mustafa İzzet Efendi Hilyesi. (Prof. Uğur Dermanla birlikdə)
  • Rikkat Kunt Hoca Hanım. (2013)

Bəzi məqalələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • “The Changes in Turkish Tezhip Through Centuries”, The Turks: Traditional Arts. Ankara: Yeni Türkiye Publications, 2002. c.4, s.33-43.
  • “The Art of Illumination in the Ottoman Empire”, History of the Ottoman State: Society & Civilization / ed. Ekmeleddin İhsanoğlu. İstanbul: Research Centre for Islamic History, Art and Culture, 2002. c.2, s.653-658.
  • "The Art of Tezhip (gilding) in the Ottoman Centuries With Its Styles and Artists”, The Great Ottoman – Turkish Civilisation: Culture and Arts. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2000. c.4, s.676-690.
  • “Türk Tezyînatındaki Istılâh ve Tâbir Kargaşasına Dâir”, M. Uğur Derman 65 Yaş Armağan Kitabı = M. Uğur Derman 65th Birthday Festschrift / der. ve ed. Irvin Cemil Schick. İstanbul: Sabancı Üniversitesi, 2000. s.253-260.
  • “Fennu'z-zahrafe ve't-tezhîb İnde'l-Osmaniyyîn”, Ed-Devletü'l Osmaniyye Târihun ve Hazâretun / önsöz Ekmeleddin İhsanoğlu, çev. Salih Sâdâvî. İstanbul: International Commission for the Preservation of Islamic Cultural Heritage, 1999. c.2, s.751-756.
  • "Tezhip Sanatında Kullanılan Terimler, Tȃbirler ve Malzeme’’, Tezhip Buluşması / haz. Ahmet Akcan. İstanbul: İBB Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Kültür Müdürlüğü, 2011. s.284-291.
  • ‘‘Art of Illumination in Istanbul of Ottoman Empire’’, İstanbul Capital of Cultures / ed. by Fahameddin Başar. İstanbul: Turkish Cultural Service Foundation ve İstanbul 2010 European Capital of Culture, 2010. s.370-375.
  • "Tarihimizde Mushafların Bezenmesi’’, Diyanet İlmi Dergi. 46, 4 (Ekim-Kasım-Aralık, 2010). s.137-144. İngilizce ve Türkçe Abstract. Aynı Makale burada yayınlandı: Diyanet İlmi Dergi: Kur’an Özel Sayı: Kur’an’ın Nüzȗlünün 1400. Yılı Anısına. Ankara: Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı, 2011. s.647-653.
  • “El-Eşkȃl fi el-Zahrafeti el-Türkiyeti”, Fünun-ı İslamiye. 1 (1430 HD/AD 2009). s.6-9.
  • “Origins of Motifs in Turkish Ornamentation Genres’’, Islamic Arts Quarterly Magazine. 1 (Autumn, 1430/2009). s.6-9.

Bəzi ensiklopedik məqalələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • “Halkârî: Tezhip sanatında altınla çalışılan bir bezeme tarzı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 15 (1997). s.365-367.
  • “Altın Ezme: Altın varakların arap zamkı veya bal yardımı ile ezilip kamış kalemle yazılabilecek veya fırça ile sürülebilecek hâle getirilme işlemi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2 (1989). s.537.
  • “Tezhip: Tezhip Sanatında Üslûplar ve Sanatkârları”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 41 (2012). s.65-68.
  • "Şahkulu (ö.963/1556): Kanȗnȋ Sultan Süleyman Dönemi Saray Nakışhȃnesinin Sernakkaşı ve Sazyolu Bezeme Üslȗbunun İlk Temsilcisi’’, Türkiye Diyanet Vakfı İslȃm Ansiklopedisi. 38 (2010). s.283-284.
  • "Sâmi Necmeddin’’, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 36 (2009). s.74.
  • "Lâle: Şekil ve renk özellikleriyle edebiyatta ve süsleme sanatlarında kullanılan çiçek”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 27 (2004). s.81.

Bəzi Beynəlxalq simpozium və konfrans[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • “Necmeddin Okyay’dan Kalan Cild Kalıbları”, Uluslararası Cilt Sanatı Buluşması Sempozyumu (29 Kasım- 8 Aralık 2012) / haz. Ahmet Akcan. İstanbul: İBB Kültür Sosyal İşleri Daire Başkanlığı Kültür Müdürlüğü, 2014. s.30-36.
  • “Osmanlı İstanbulu’nda Bezeme Sanatı”, Osmanlı İstanbul’u: I. Uluslararası Osmanlı İstanbulu Sempozyumu Bildirileri (29 Mayıs -1 Haziran 2013: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi) / ed. Feridun M. Emecen ve Emrah Safa Gürkan. İstanbul: İBB Kültür AŞ ve İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Yayınları, 2013. s.495-509.
  • ‘‘As to an Unknown Work of Ataullah Efendi, The Illuminator’’. IFAS: Uluslararası Güzel Sanatlar Sempozyumu = International Fine Arts Symposium: 20-22 Ekim 2011 = 20-22 October 2011. (20 Ekim 2011: Selçuk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Konferans Salonu, Konya). Konya: Selçuk Üniversitesi, 2012. s.121-125.
  • ‘‘XX. Yüzyıl İstanbul’undaki Tezyȋnȋ Sanatlar Üzerine’’, 7. Uluslararası Türk Kültürü Kongresi = 7th International Turkish Culture Congress (5-10 Ekim 2009 = 5-10 October 2009) Türk ve Dünya Kültüründe İstanbul = Istanbul in Turkish and World Culture: Bildiriler IV İstanbul’da Sanat: Mimari, el sanatı, resim, müzik. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi, 2012. s.481-494. İngilizce ve Türkçe Abstract.
  • ‘‘A Forgotten Artist of the Republican Period: Sami Necmeddin’’, Thirteenth International Congress of Turkish Art: Proceedings / ed. Géza David ve Ibolya Gerelyes. Budapest: Hungarian National Museum, 2009. s.187-195.
  • “Beylerbeyi’nin Hanımefendi Sanatkârı: Rikkat Kunt (1903-1986)”, Uluslararası 6. Üsküdar Sempozyumu (VI: 06-09 Kasım 2008): Bildiriler II. İstanbul: Üsküdar Belediyesi, 2009. c.2, s.189-200.
  • “Hezârfen Hattat Necmeddin Okyay’ın Sanatkâr Oğulları”, Uluslararası 5. Üsküdar Sempozyumu: (5: 01-05 Kasım 2007): Bildiriler II. İstanbul: Üsküdar Belediyesi, 2008. c.2, s.149-160.
  • “Trabzonlu Sanatkârlarca Hazırlanan Bir Mushaf”, 17. Uluslararası Osmanlı ve Osmanlı Öncesi Çalışmaları Komitesi (CIEPO) Sempozyumu: (17: 18-23 Eylül 2006): Bildiri Özetleri. Trabzon: Trabzon Karadeniz Teknik Üniversitesi, 2006. s.31.
  • “Osmanlı Tezyînatının 20. Yüzyıldaki Kuramcısı: Feyzullah Dayıgil = A 20th Century Theorist of Ottoman Illumunation: Feyzullah Dayıgil”, Gelenek, Kimlik, Bireşim: Kültürel Kesişmeler ve Sanat Uluslararası Sempozyumu = Tradition, Identity, Synthesis: Cultural Crossings and Art Symposium: (16-18 Kasım 2005=16-18 November 2005): Bildiri Özetleri = Abstracts. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 2005. s.26.
  • “The Master-Apprentice Relationship in the Art of Bookmaking”, Ciépo-16 Summaries of Contributions: (16: June 14-19 2004). Warsaw: [Varşova Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü], 2004. s.16.
  • “XVI. yy.’da Hazırlanmış Bir Mesnevî Tezhîbi”, X. Millî Mevlânâ Kongresi (X: 02-03 Mayıs 2002: Konya): Tebliğler I. Konya: Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Merkezi, 2002. s.61-72. Aynı makale http://akademik.semazen[ölü keçid]. net/article_detail.php?id=286’ de yayınlanmıştır.
  • “Mesnevî Tezhîbine Müstesnâ Bir Örnek”, Birinci Uluslararası Mevlânâ, Mesnevî ve Mevlevîhâneler Sempozyumu: ( I:19-21 Aralık 2001: Manisa Mevlevîhânesi): Sempozyum Bildirileri. Manisa: Celâl Bayar Üniversitesi Manisa Yöresi Türk Tarihi ve Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi, 2002. s.189-204.
  • “Sanat Tarihi ile Sanat Arasındaki Terim Kargaşasına Dâir Düşünceler”, Uluslararası Sanatta Etkileşim = Interactions in Art: Bildiriler = Proceedings: (25-27 Kasım 1998: Ankara). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 2000. s.104-105. İngilizce özet s.280.

İştirak etdiyi sərgilər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • 1. Marmara University Faculty of Fine Arts Exhibition of Faculty Members. Academia Gallery National Academy of Art Sofia ve Marmara University Faculty of Fine Arts: Academia Gallery National Academy of Art Sofia, Sofya-Bulgaristan. 06-18 Mart 2009.
  • 2. İslâm Tezyînatı Sergisi. I. Uluslararası Hat ve İslâm Tezyinatı Festivali: Cezayir Deniz Kasrı Salonu, Cezayir-Cezayir. 05-11 Aralık 2007.
  • 3. Klâsik Sanatlarımız Sergisi. Boşnak Enstitüsü, Adil Zulfikarpasic Vakfı Binası. Saraybosna-Bosna-Hersek Cumhuriyeti. 28 Mayıs-01 Haziran 2005.
  • 4. Türkiye ve Japonya’daki Çağdaş Hat Sanatı: Türkiye’ye Özlem Sergisi. Orta Doğu Kültür Merkezi, Tokyo - Japonya. 04-13 Ekim 2003.
  • 5. Hat ve Tezhip Şöleni: uygulamalı. IRCICA ve Kişisel sergi: Tunus İlim, Edebiyat ve Sanat Akademisi Beytü’l-Hikme, Kartaca-Tunus. 29 Eylül-12 Ekim 1997.
  • 6. Geleneksel Türk Minyatür-Tezhip-Hat Sanatları Sergisi. Türkiye İş Bankası: İŞBANK, Frankfurt-Almanya. 22-31 Ekim 1996.
  • 7. Kişisel Sergi: Uygulamalı. Lok Versa Ministry of Culture İslamabad, UNESCO Paris, IRCICA Uluslararası I. İslâm El Sanatları Festival ve Semineri: Holiday Inn Hotel, İslâmâbâd-Pakistan. 07-15 Ekim 1994.
  • 8. Kişisel Sergi: Uygulamalı. Kanûnî Sultan Süleyman Sergisi: The Art Institute of Chicago, Chicago-ABD. 27 Ağustos-06 Eylül 1987.
  • 9. Traditional Ottoman Calligraphy and Manuscript Illumination. World Music Series: Commonwealth Institute ve ARTOU, London-England. 16-20 Haziran 1981.
  • 10. L’art de la Calligraphie et de L’Enluminure Ottomanes. Musique et Danse des Derviches: Cité Universitaire de Genéve ve ARTOU, Genéve-Suisse. 09-14 Haziran 1981.
  • 11. Laboratorio di Calligrafia e Miniatura. Sufi, Musiche e Cerimonie de l’İslam: Centro di Ricerca per il Theatro ve ARTOU, Milano-Italy. 22 Haziran-04 Temmuz 1981.

Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Prof. Dr. Fatma Çiçek Derman "Türk Tezhip Sanatı" adlı Konferansıyla TMKV'de". 2014-11-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-23.
  2. "Fatma Çiçek Derman". 2014-07-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-15.
  3. ÜSKÜDAR BELEDİYESİ’NDEN İKİ GÜZEL İNSANA SAYGI GECESİ[ölü keçid]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]