Film sənayesi
Film sənayesi və ya kinoindustriya — kinofilm istehsalı, kinofilmlər və animasiya üçün xüsusi effektlərin istehsalı ilə məşğul olan sənaye sahəsidir. Film yayımı kino sənayesinin vacib fəaliyyət sahələrindəndir. Bir çox ölkələrdə kino sənayesi iqtisadiyyatın mühüm sahəsidir, məsələn, kino sənayesi SSRİ-də dövlət büdcəsinə əhəmiyyətli gəlirlər gətirirdi.
Film festivalları və film mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kino özünün meydana çıxdığı vaxtdan filmlərin və çəkiliş qrupunun ayrı-ayrı üzvlərinin işinin keyfiyyətli qiymətləndirilməsi ilə bağlı sual yarandı. Filmin uğurunun obyektiv göstəricilərindən biri də - kassa gəliridir. Tamaşaçılar bilet almaqla filmin keyfiyyətini qeyd-şərtsiz qiymətləndirmiş olurlar. Amma bunu yeganə düzgün göstərici hesab etmək səhv olardı. Axı, bütün filmlər ilkin olaraq müxtəlif şəraitdə olur: bəziləri geniş şəkildə reklam olunur və elan edilir, digərləri üçün keyfiyyətli afişalar belə hazırlanmır; bəzi filmlər afişadakı ulduzların adları ilə diqqət çəkir, digərləri isə filmə ulduz dəvət etməyə pulu yetməyən yeni kinorejissorlar tərəfindən çəkilir. Filmin maliyyə göstəricilərinə təsir edən hələ bir sıra psixoloji amillər var. Bundan əlavə, bütün ölkələrdə yayım şərtləri fərqlidir, ona görə də müxtəlif ölkələrdə film kolleksiyasını müqayisə etmək çətin ola bilər. Milli və mədəni xüsusiyyətlər də filmin populyarlığına təsir edə bilər. Və yayımdan gələn gəlir yalnız bütövlükdə filmin uğurunu qiymətləndirə bilər, çəkiliş qrupunun ayrı-ayrı üzvlərinin töhfəsini deyil.
Filmlərin qiymətləndirilməsindəki bu problemlərin həlli üçün dünyada müntəzəm olaraq bir çox kinofestivallar keçirilir və bir çox kino mükafatları oynanılır. Film festivalları kinoda müasir tendensiyaları nümayiş etdirmək, ilin ən yaxşı filmlərini seçmək, çəkiliş qrupları üzvlərinin əməyini qiymətləndirmək üçün nəzərdə tutulub. Kino mükafatları, kinofestivallardan fərqli olaraq, namizəd filmlərin ictimai nümayişi ilə müşayiət olunmur, lakin onların vəzifələri eynidir. Təbii ki, heç bir film festivalı qiymətləndirmələrin obyektivliyinə iddia edə bilməz, kinofestivallarda filmlərin qiymətləndirilməsi sırf subyektivdir. Amma festivallar çoxdur və hər bir festival zaman keçdikcə özünəməxsus ad qazanır, bu kinofestival tərəfindən xüsusilə qiymətləndirilən kinematoqrafiya istiqamətləri müəyyənləşir. Həmçinin janrlı film festivalları keçirilir. Beləliklə, öz janrı və ya stilistik tərcihləri olan bir kinosevər həmişə “öz” film festivalını tapmaq və onun nəticələrinə əsasən cari ilin filmlərində seçim etmək imkanı əldə edir.
Dünyanın ən nüfuzlu film festivalları “Böyük üçlük” kimi tanınan: Kann kinofestivalı, Venesiya Film Festivalı, Berlin Beynəlxalq Film Festivalıdır[1]. Şimali Amerikanın ən nüfuzlu film festivalları: Sandens Film Festivalı, Toronto Beynəlxalq Film Festivalıdır[2].
Kino mükafatları, kinofestivallardan fərqli olaraq, namizəd filmlərin ictimai nümayişi ilə müşayiət olunmur, lakin onların vəzifələri eynidir. Film mükafatları adətən ekspertlərin gizli səsverməsinin nəticələrinə əsasən, daha az hallarda isə münsiflər heyətinin müzakirəsinin nəticələrinə əsasən verilir. Onlardan ən məşhurları: Oskar mükafatı, Qızıl qlobus mükafatı, BAFTA mükafatı, Saturn mükafatı (elmi fantastika, fantaziya və qorxu filmlərində) və başqalarıdır.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Valck, Marijke de; Kredell, Brendan; Loist, Skadi. Film Festivals: History, Theory, Method, Practice. Routledge. February 26, 2016. ISBN 9781317267218. March 5, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 7, 2022 – Google Books vasitəsilə.
- ↑ Scott Roxborough. "Berlin Rebooted: Festival Shuffles Lineup, Aims for Recharged Market". The Hollywood Reporter. 16 February 2020. 8 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 January 2022.