Fulbrayt proqramı

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Fulbrayt proqramı
Ölkə
Tip Təhsil təqaüdü
Statistika
Təsis tarixi 1946
us.fulbrightonline.org
fulbright.org.tw
foreign.fulbrightonline.org
Proqramın təsisçisi Ceyms Fulbrayt

Fulbrayt proqramı (ing. Fulbright Program), Fulbrayt — Heys proqramı da daxildir (ing. Fulbright–Hays Program)  — 1946-cı ildə əsası qoyulmuş, keçmiş Arkanzas senatoru Ceyms Uilyam Fulbrayt tərəfindən irəli sürülən və Dövlət Departamenti tərəfindən maliyyələşdirilən, Birləşmiş Ştatlar və digər ölkələrin vətəndaşları arasında mədəni və akademik əlaqələri gücləndirmək üçün təhsil qrantı proqramıdır.[1]

ABŞ hökuməti tərəfindən maliyyələşdirilən ən böyük beynəlxalq təhsil mübadilə proqramı olan Fulbrayt Proqramı Birləşmiş Ştatlar və digər ölkələrin xalqları arasında qarşılıqlı anlaşmanı yaxşılaşdırmaq üçün yaradılmışdır. Bu məqsədə nail olmaq üçün Fulbrayt Proqramı öz elmi potensialı və liderliyi ilə seçilən 300 000-dən çox iştirakçıya digər ölkələrdəki siyasi, iqtisadi və mədəni təşkilatların işləri ilə tanış olmaq, fikir mübadiləsi aparmaq və dünya xalqlarının ümumi mənafeyi naminə birgə layihələrə başlamaq. Fulbrayt Proqramı ABŞ Dövlət Departamentinin Təhsil və Mədəniyyət Məsələləri Bürosu tərəfindən idarə olunur.[2] Proqramın başlanğıcından bəri 46,800 xarici alim ABŞ universitetlərində tədqiqat aparıb və ya dərs deyib və 45,200-dən çox ABŞ alimi xaricdə oxşar fəaliyyətlər həyata keçirib. Hər il Fulbrayt Proqramı digər ölkələrdən ABŞ-a gələn alimlərə təxminən 800 qrant verir. Fulbrayt Proqramı hazırda dünyanın 155 ölkəsində fəaliyyət göstərir.[3]

Fulbrayt Proqramının əsas maliyyə mənbəyi ABŞ Konqresinin Dövlət Departamentinə ayırdığı illik vəsaitdir. Xarici ölkələrdə və ABŞ-da iştirak edən hökumətlər və ev sahibliyi edən universitetlər də ya xərcləri bölüşdürməklə, ya da dolayısı ilə müəllimlərin maaşlarının artırılması, təhsil haqqının ödənilməsi və ya universitetdə mənzillə təmin olunmaqla proqrama maliyyə yardımı göstərirlər.[4][5]

  1. "Fulbright Scholar Program: About Us". Comparative and International Education Society. June 21, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 23, 2017.
  2. "«Fulbright Program Fact Sheet»" (PDF) (ingilis). U.S. Department of State. 2011-01-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2011-09-26.
  3. "Fulbright Program Fact Sheet" (PDF). U.S. Department of State. September 23, 2014 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: December 16, 2013.
  4. "Notable Fulbrighters". U.S. Department of State. October 20, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 27, 2022.
  5. Morello, Carol. "That knock on a congressman's door could be a Fulbright scholar with a tin cup". The Washington Post. June 8, 2017. June 12, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: June 9, 2018.