FİDE

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
FİDE
FIDE, ФИДЕ, ФИДЕ, ФИДЕ, ФИДЕ, ФИДЕ, ФІДЕ, ფიდე, פיד״ה, 国际棋联, 國際棋聯, ՖԻԴԵ, فیده, ফিদে, ഫിഡെ
Yaranma tarixi 20 iyul 1924[1][2]
Rəsmi dili
Mərkəzi
fide.com

FİDE (fr. Fédération Internationale des Échecs, FIDE) — beynəlxalq şahmat federasiyası, idman təşkilatı.[3]

Şahmatın inkişafı və populyarlaşması ilə məşğul olur. Əsası 1924-cü ilin 20 iyulunda Parisdə qoyulmuşdur. 158 milli federasiya, o cümlədən Azərbaycan Şahmat Federasiyası FİDE-nin üzvüdür (2011). Bayrağı, himni və devizi ("Gens una sumus" –"Biz hamımız bir ailəyik") vardır. 1980 ildən YUNESKO-nun üzvüdür. Mənzil qərargahı Afinadadır. Rəsmi dilləri: fransız, rus, ingilis, alman və ispan. FİDE kişilər və qadınlar arasında dünya və Avropa çempionatları (şəxsi və komanda), Ümumdünya şahmat olimpiadaları (1927 ildən kişilər və 1957 ildən qadınlar arasında) və başqa böyük yarışlar keçirir. İldə iki dəfə dünyanın aparıcı şahmatçılarının reytinq cədvəlini dərc edir; qrosmeyster, beynəlxalq usta, FİDE ustası adlarını verir. Rəhbər orqanları FIDE Baş Assambleyası, FIDE Mərkəzi komitəsi və FIDE İcraiyyə komitəsidir. FİDE-nin tərkibində müxtəlif komissiyalar, o cümlədən kvalifikasiya, inkişaf etməkdə olan ölkələrə yardım, oyun qaydaları, şahmatın kompyuterlə və məktəblərdə tədrisi və s. fəaliyyət göstərir. FİDE-yə bir sıra başqa beynəlxalq şahmat təşkilatları, o cümlə dən Beynəlxalq məktublaşma ilə şahmat oyunu federasiyası (IKCF), Görməqüsuru olan şahmatçıların beynəlxalq assosiasiyası (IBCA). FİDE-nin şahmat kompozisiyası üzrə daimi komissiyası bir ləşdirilmişdir. FİDE-nin prezidenti Kirsan İlyu-mjinovdur (1995 ildən).

  1. Fransa milli kitabxanası. 1537.
  2. МЕЖДУНАРОДНАЯ ШАХМАТНАЯ ФЕДЕРАЦИЯ // Большая российская энциклопедия (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
  3. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 3-cü cild: Babilistan – Bəzirxana (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2011. səh. 527. ISBN 978-9952-441-07-9.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]