Gürcüstan Milli Parlament Kitabxanası

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
İlya Çavçavadze adına Gürcüstan Milli Parlament Kitabxanası
gürc. საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა
İlya Çavçavadze adına Gürcüstan Milli Parlament Kitabxanasının binasının xarici görünüşü
İlya Çavçavadze adına Gürcüstan Milli Parlament Kitabxanasının binasının xarici görünüşü
Ümumi məlumatlar
Ölkə Gürcüstan
Tipi kütləvi kitabxana
Yaradılıb 1846
Ünvan Tbilisi, Lado Qudiaşvili küçəsi 7, 0107
Fondu
Fondun həcmi 10 mln nüsxə
Fondun tərkibi kitablar, jurnallar, qəzetlər, rəsmi nəşrlər, xəritələr və s.
Digər məlumatlar
Direktor Konstantin Qamsaxurdiya
Sayt nplg.gov.ge
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İlya Çavçavadze adına Gürcüstan Milli Parlament Kitabxanası (gürc. საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა ) — Tbilisi şəhərində yerləşən Gürcüstanın aparıcı dövlət mədəniyyət, təhsil və elmi informasiya qurumu. Kitabxana 2000-ci ildən gürcü şairi İlya Çavçavadzenin adını daşıyır. Şəhərin mərkəzində Lado Qudiaşvili küçəsindəki üç binada - keçmiş Gürcüstan İrsi Torpaq Bankının binasında, keçmiş Volqa-Kama Bankının Tiflis filialının binasında və keçmiş Dövlət Bankının binasında; dördüncü bina S.Tsintsadze küçəsindəki Saburtaloda yerləşir. 2012-ci ildə Avlabar mətbəəsinin muzeyi binası (Kaspi küçəsi, 7) kitabxanaya verilmişdir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Gürcüstan Milli Parlament Kitabxanasının fasadı

Əhalinin bütün təbəqələri üçün əlçatan olan kitabxana, 1846-cı ildə, General-Qubernatorluğun binasında Tiflis Xalq Kitabxanası yaradıldıqdan sonra mümkün oldu.

1848-ci ildə görkəmli ictimai xadim Dmitri Kipianinin təşəbbüsü ilə yaradılan "Şəxsi əlaqəli kitabxana" kolleksiyası yeni yaradılan kitabxananın fonduna daxil oldu. 1852-ci ildə kitabxanaya Qafqazda çap olunan bütün nəşrlərin iki pulsuz nüsxəsini almaq hüququ verildi.

1859-cu ilə qədər Tiflis Xalq Kitabxanasının fondu 19 dildə 13.260 nüsxə nəşrdən ibarət idi. Kitab kolleksiyası böyüdükcə, General-Qubernatorluğun binası artıq tələblərə cavab verə bilmədi və 1851-ci ildə kitabxana üçün yeni bir bina inşa edildi.

1868-ci ildə Tiflis Xalq Kitabxanası ilə Qafqaz Muzeyi birləşdirildi və 1913-cü ildə kitabxana Qafqaz Muzeyinin Elmi Kitabxanasına çevrildi.

1914-cü ildə Qafqaz Muzeyi üçün yeni binanın inşası ilə əlaqədar olaraq kitabxana bağlandı və kitab kolleksiyası qutulara yığılıb on il zirzəmilərdə saxlanıldı. Hazırda Gürcüstan Milli Parlament Kitabxanası memar Anatoli Kalqin (1875-1943) və rəssam Henrik Qrinevski tərəfindən 1913-1916-cı illərdə tikilmiş keçmiş Zadəgan Bankının binasında yerləşir. Binanın interyerləri oymaçı İlya Mamatsaşvili tərəfindən hazırlanmışdır.[1].

Yeni dövr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Muzey girişində Şota Rustavelinin heykəli

30 may 1923-cü ildə Tiflis Xalq Kitabxanası və Parlament Kitabxanasının bazasında Gürcüstan Dövlət Xalq Kitabxanası yaradıldı. 1937-ci ildə kitabxana gürcülər arasında savadlılığın təbliği cəmiyyətinin kitabxanası kitab kolleksiyalarına daxil oldu. Cəmiyyət 1880-ci ildən 1927-ci ilə qədər fəaliyyət göstərirmişdi. Cəmiyyətin kitab fondu ilə kitabxana milli çap materiallarının ən zəngin kolleksiyasına malik mədəni-maarif qurumuna çevrildi. 1957-ci ildə kitabxana beynəlxalq kitab mübadiləsi şəbəkəsinə qoşuldu. Kitabxana 1989-cu ildə ilk fərdi kompüter aldı və 1990 -cı ildə rəqəmsal kataloqlar yaradıldı.

1955-1990-cı illərdə Dövlət Respublika Kitabxanası kimi fəaliyyət göstərən kitabxana 1990-cı ildə Gürcüstanın Milli Kitabxanası adını aldı. Kitabxana 1991-ci ildən Beynəlxalq Kitabxana Dərnəkləri və Təşkilatları Federasiyasının (IFLA) üzvüdür.

25 dekabr 1996-cı ildə kitabxana Gürcüstan Parlamentinin inzibati nəzarətinə keçdi və Gürcüstan Milli Parlament Kitabxanası adlandırıldı. 2000-ci ildə kitabxanaya gürcü ədəbiyyat və ictimai xadimi İlya Çavçavadzenin adı verildi. Müəssisə indiki şəkildə İlya Çavçavadze adına Gürcüstan Milli Parlament Kitabxanası adlandırıldı.

2015-ci ildə kitabxana binasında Ömər Sereteli adlı bir mühafizəçinin bəstəkar Ludviko Einaudinin "Giorni Dispari" adlı əsərini royalda ifa edərək çəkilmiş videosu beynəlxalq diqqəti cəlb etdi.[2][3].

2017-ci ildə kitabxana David Kakabadzenin "Terentiy Qraneli" əsərini əldə etdi.[4] 2017-ci ilin noyabr ayında kitabxananın bazasında Qafqazın ən böyük Kitab Muzeyi açıldı.[5].

Polyak kitabxanası[redaktə | mənbəni redaktə et]

2018-ci ilin noyabr ayında Milli Parlament Kitabxanasının binasında Polşa Kitabxanası açıldı. Açılış, Polşa əməliyyatı zamanı Sovet Ordusu tərəfindən güllələnən Henrik Grinevskinin ölümünün 80-ci ildönümündə baş tutdu. Polşa kitabları İncəsənət və Ədəbiyyat Salonunun əsas binasında sərgilənir.

Direktorları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Adolf Berger (1857-1867)
  • Qustav Radde (1868-1903)
  • Qethem Georgi Nikolaeviç (1923-1930)
  • Sandro Euli (1931-1936)
  • Sandro Euli-Kuridze (1944-1962)
  • Akaki Jidziquri (1984-1991)
  • Nodar Suleiskiri (1991-1992)
  • Akaki Jidziquri (1992-1997)
  • Aleksandr Kartozia (1997-1998)
  • Levan Berdzenişvili (1998-2004)
  • Georgi Kekelidze (2012-2024)
  • Konstantin Qamsaxurdiya (2024-)

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Тифлисский журнал". 2019-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-13.
  2. James Armstrong. "Security guard secretly filmed playing beautiful piano composition" (ingilis). 2015-04-20. 2018-09-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-13.
  3. Oliver Wheaton. "Security guard is secretly filmed playing the piano beautifully" (ingilis). Metro. 2015-04-18. 2018-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-13.
  4. "Парламентская библиотека Грузии приобрела работу Давида Какабадзе «Терентий Гранели»". Новости-Грузия. 2017-08-16. İstifadə tarixi: 2018-11-13.[ölü keçid]
  5. "В грузинской столице открылся крупнейший в регионе Музей книг". Вестник Кавказа. 2017-11-18. 2018-11-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-13.

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]