Hindistan–Qırğızıstan münasibətləri
| Hindistan–Qırğızıstan münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Hindistan–Qırğızıstan münasibətləri — Qırğızıstan və Hindistan arasındakı ikitərəfli münasibətlər.
Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tarixən Hindistanın Orta Asiya ilə, xüsusən də müasir Qırğızıstan ərazisini əhatə edən Böyük ipək yolunun bir hissəsi olan ölkələrlə sıx əlaqələri var idi[1].. Sovet dövründə Hindistan və Qırğızıstan SSR arasında məhdud siyasi, iqtisadi və mədəni əlaqələr mövcud olmuşdur.
Baş nazir Raciv Qandi 1985-ci ildə Bişkek və İssık-Kul gölündə olmuşdur[2]. 18 mart 1992-ci ildə ölkələr arasında diplomatik münasibətlər qurulur[3]. Hindistanın daimi nümayəndəliyi 1994-cü ildə açılmışdır.
Ölkələr arasındakı münasibətlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Siyasi münasibətlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qırğızıstan Respublikası ilə siyasi əlaqələr ənənəvi olaraq isti və mehriban olmuşdur. Qırğızıstan rəhbərliyi Hindistanın Kəşmirlə bağlı mövqeyini böyük ölçüdə dəstəkləmiş və davam edən sülh prosesini alqışlaçışdır. Baş nazir Narendra Modi 11-12 iyul 2015-ci il tarixlərində[4], ikinci dəfə isə 13-14 iyun 2019-cu il tarixlərində Qırğızıstanda səfərdə olmuş, bunun çərçivəsində Strateji Tərəfdaşlığın yaradılması barədə birgə bəyannamə imzalanmışdır[5].
Parlament mübadiləsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qırğızıstan Parlamentinin Qanunvericilik Məclisinin o zamankı sədri cənab Usup Mukambayevin rəhbərlik etdiyi parlament nümayəndə heyəti 25 iyul-1 avqust 1997-ci il tarixlərində Hindistana səfər etmişdir. Qırğızıstan Parlamentarilərinin dörd nəfərlik qrupu Hindistanın infrastruktur və kənd təsərrüfatı sektorlarında təcrübəsini öyrənmək üçün 1999-cu ilin fevralında Hindistana səfər edir.
Texniki əməkdaşlıq[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hindistan Texniki və İqtisadi Əməkdaşlıq (ITEC) Proqramı çərçivəsində, xüsusilə insan resurslarının inkişafı baxımından texniki yardım göstərir və bu Hindistanın Qırğızıstandakı iqtisadi iştirakının təməl daşıdır. Qırğızıstan 2014–15-ci illər üçün 85 yerdən istifadə etmişdir. Qırğızıstandan olan 1040-dan çox mütəxəssis 1992-ci ildən bəri Hindistanda təhsil almışdır. 2015–16-cı illər üçün Qırğızıstan 90 yer alınmışdır.
Beynəlxalq Ticarət[redaktə | mənbəni redaktə et]
2020-ci ilin yanvar-noyabr aylarında Hindistan və Qırğızıstan arasında xarici ticarət dövriyyəsi 35,5 milyon dollar təşkil etmişdir[6]. Hindistan Qırğızıstana qəhvə, çay, kimya məhsulları, dərman məhsulları, Qırğızıstan Hindistana silah, sursat, yanacaq, tütün tədarük edilir[7].
Qırğızıstanda hindlilər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ölkənin müxtəlif tibb müəssisələrində təxminən 12 min hindli tələbə təhsil alır. Bu böyük ölçüdə təhsil xərcləri ilə əlaqədardır[8][9]. Hindistanda 2020-ci ilədək bu rəqəm ildə 10-15 min dollar, Qırğızıstanda yalnız 3-4 min dollardır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Кыргызстан на Великом Шелковом Пути". Trip to Kyrgyzstan (rus). 2021-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-10.
- ↑ "Т. Усубалиев — «Раджив Ганди в Кыргызстане»". Общественный Фонд Т. Усубалиева (rus). 2020-09-22. 2021-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-10.
- ↑ Министерство иностранных дел Киргизской Республики. "Список стран, с которыми КР установил дипломатические отношения". mfa.gov.kg (rus). 2021-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-10.
- ↑ "Киргизия и Индия подписали соглашения о сотрудничестве в военной сфере и области культуры". tass.ru. ТАСС. 12 июля 2015. 2021-01-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-10.
- ↑ Посольство Кыргызской Республики в Республике Индия. "ЧПП Кыргызской Республики в Индии А.Исаев принял участие в конференции на тему «Индия - Центральная Азия за сотрудничество к росту и процветанию: контакты для бизнеса»". mfa.gov.kg (rus). 7 августа 2019. 2021-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-10.
- ↑ Tazabek.KG. "Импорт-2020. Какие товары Индия поставляет в Кыргызстан? (товарная структура) — Tazabek". Tazabek.KG (rus). 2020-12-30. 2021-01-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-10.
- ↑ Tazabek.KG. "Кыргызско-индийский товарооборот: Оружие, боеприпасы, топливо, табак или что еще мы экспортируем в Индию? — Tazabek". Tazabek.KG (rus). 2019-09-30. 2021-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-10.
- ↑ Дэвид Триллинг. "Кыргызстан: Индийские студенты-медики – жертвы «фабрики дипломов»? | Eurasianet". russian.eurasianet.org (кг). EurasiaNet[en]. 7 декабря 2011. 2021-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-09.
- ↑ Кристина Босивская. "Тысячи индийских студентов решили остаться в Кыргызстане на каникулы". mir24.tv (rus). МТРК "Мир". 20 июня 2020. 2021-06-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-10.