Kənafvari asırqalotu
Kənafvari asırqalotu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Kənafvari asırqalotu |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Kənafvari asırqalotu (lat. Eupatorium cannabinum) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin asırqalotu cinsinə aid bitki növü.
Botaniki xarakteristikası
[redaktə | vikimətni redaktə et]Hündürlüyü 50-100 (120) sm, gövdəsi düzdür, nazik-şırımlıdır, tünd-qırmızı rəngə boyanmış və yuxarı hissədə budaqlanmış yaşıl, qısa-tüklü olan çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi al qırmızı, düz və şırımlı, 50-100 (120) sm hündürlükdə, qısatüklü, yaşıl bəzən boz rəngli, yuxarıdan budaqlı bitkidir. Yarpaqları qısasaplaqlı, qarşılıqlı, lansetvari yaxud yumurtavarilansetvari seqmentlərə bölünmüşdür; nadir hallarda yarpaqları bütöv, sadədir. Çiçəkqrupu sıx qalxanvaridir. Səbətləri azçiçəkli, 8 mm uzunluqda, 4-6 çəhrayı çiçəkdən ibarətdir. Toxumcaları 3 mm uzunluqda, dar uzunsov, 5 tinli, tünd rəngdədir; kəkili toxumcadan bir qədər uzundur. Yarpaqları çox qısa saplaq üzərində qarşı-qarşıya yerləşmiş, aşağı tərəfdə yerləşənlər bir qədər daha sıx və yumşaqtükcüklüdür; aşağı yarpaqları üç hissədən ibarətdir, seqmentləri neştərvari və yaxud yumurtaşəkilli-neştərvaridir, ucu sivri, kənarları isə mişarvari-dişlidir. Yuxarı yarpaqları sadə, neştərvari və yaxud yumurtaşəkilli-neştərvaridir, nadir halda gövdə üzərində bütün yarpaqlar bütöv olurlar. Çiçək qrupu sıx olub, qalxqnvaridir. Səbət az çiçəklidir və 4-6 ədəd uzunsov çəhrayı rəngli çiçəklərinin uzunluğu 8 mm-ə qədər olub, uzunsovdur. Toxumlarının uzunluğu 3 mm-ə yaxındır, qara, ensiz-uzunsovdur və 5 qabirğalıdır, uc hissədə yerləşən kəkili kələ-kötür tükcüklərdən ibarət olub, toxumlardan biraz uzundur. İyul-avqust aylarında çiçəkləyir, avqust-sentyabr aylarında meyvə verir.
Azərbaycanda yayılması
[redaktə | vikimətni redaktə et]Samur-Şabran oval., Xəzəryanı, BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, Alazan-Əyriçay, Kür düz., KQ mərkəzi, KQ cənub, Nax. düz., Lənk. dağ. Ovalıqdan subalp qurşağına qədər.
Yaşayış mühiti
[redaktə | vikimətni redaktə et]Meşələrdə, rütubətli yerlərdə, bulaqların yanında və çay sahillərində rast gəlinir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
[redaktə | vikimətni redaktə et]Gövdə və yarpaqlarından göy rəngdə boya almaq üçün istifadə olunur.
Sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Homotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Chone heterophylla Dulac
- Cunigunda vulgaris Bubani
- Eupatorium cannabifolium Salisb.
Heterotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Eupatorium allaisii Sennen
- Eupatorium argenteum Wall.
- Eupatorium birmanicum DC.
- Eupatorium cannabinum subsp. cannabinum
- Eupatorium cannabinum proles corsicum (Req. ex Loisel.) Rouy
- Eupatorium cannabinum subsp. corsicum (Req. ex Loisel.) P.Fourn.
- Eupatorium cannabinum var. indivisum DC.
- Eupatorium cannabinum var. lanceolatum Gray
- Eupatorium cannabinum var. syriacum (Jacq.) Boiss.
- Eupatorium cannabinum subsp. syriacum (Jacq.) Nyman
- Eupatorium cannabis-folium Gilib.
- Eupatorium caucasicum Steven
- Eupatorium corsicum Req. ex Loisel.
- Eupatorium dicline Edgew.
- Eupatorium finlaysonianum Wall.
- Eupatorium hyrcanicum Steven
- Eupatorium lambertianum Wall.
- Eupatorium lemassonii Biau
- Eupatorium longicaule Wall. ex DC.
- Eupatorium nodiflorum Wall. ex DC.
- Eupatorium ponticum Pall. ex Georgi
- Eupatorium simonsii C.B.Clarke
- Eupatorium soleirolii Loisel.
- Eupatorium suaveolens Wall.
- Eupatorium syriacum Jacq.
- Eupatorium trifidum Vahl
- Eupatorium trifoliatum Steven
- Eupatorium trifoliatum Lucé
- Eupatorium variifolium Bartl.
- Eupatorium viscosum Wall.
- Mikania longicaulis Wall.
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 838.