Kodlar
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Kodlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kodlar - Rəqəmsal elektronikada edilən işləri asanlaşdırmaq , səhv nisbətini azaltmaq və məlumat ötürülməsi təmin etmək məqsədiylə istifadə edilər.
- BCD Kodu
- Excess -3 Kodu
- BIQUANIRY (ikili - beşli ) Kodu
- GRAY Kodu
- pi1arity Kodu
- Oktal Kodu
- Hexadesimal Kodu
BCD Kodu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Onluq say sistemindəki bir ədədin hər bir pilləsinin 4-bit ikili ədəd sistemi ilə ifadə edilməsindən yaradılan koddur.
Desimal 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
BCD 0000 0001 0010 0011 0100 0101 0110 0111 1000 1001
NÜMUNƏ : ( 263 ) 10 sayını BCD kodu ilə ifadə edin ? ? ( 263 ) 10 ? ? 0010 0110 0011 ? ? (263) 10 = (001001100011) BCD ? ? NÜMUNƏ : (100100110110) BCD kodu onlu qarşılığını yazınız ? ? 1001 0011 0110 ? ? 9 3 6 ? ? (100100110110) BCD = ( 936) 10
Excess-3 Kodu[redaktə | mənbəni redaktə et]
8421 BCD koduna 3 əlavə olunaraq tapılar. Nümunə 1: ( 6) 10 = (?) XS -3 ( 6) 10 = (1001 ) XS -3 Nümunə 2: ( 425 ) 10 = (?) XS -3 ( 425 ) 10 = ( 0111 0101 1000) XS -3
BIQUANIRY (ikili - beşli )[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu kod sistemində 0,1,2,3,4 ədədləri üçün 01 , 5,6,7,8,9 ədədləri üçün də 10 alınar.
Decimal Nömrələr BIQUANIRY Kodu 0 01 00001 1 01 00010 2 01 00100 3 01 01000 4 01 10000 5 10 00001 6 10 00010 7 10 00100 8 10 01000 9 10 10000
GRAY Kodu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Keçişi əsnasında səhvi minimuma endirmək üçün inkişaf etdirilmiş bir koddur. Adını ixtiraçısı Frank Graydan alır.
Xüsusiyyəti , Ard-arda iki sayı arasında yalnız tək bit dəyişikliyinin .
Normal Binary kodunda ardaşık sayda çoxu dəfə birdən çox bit dəyişikliyi söz mövzusudur. Dövrələrdə 0-1 vəziyyətləri arasındakı dəyişmə əsnasında oxucu fərqli dəyərlər oxuya bilər.
Gray kodunda yalnız tək bit dəyişdiyindən , və binary sayı olduğundan , gray kodunda bu səhv aradan qaldırılmışdır.
Gray kodu sıralaması çətin olduğundan 4 bitdən böyük sayda çox rahat deyil. Karnaugh Diaqram üsulunda Gray kodu istifadə .
Uint Binary Kod 4 bit Gray Kodu
0000 = 0 0000 0 0001 = 1 0001 1 0010 = 2 0011 3 0011 = 3 0010 2 0100 = 4 0110 6 0101 = 5 0111 7 0110 = 6 0101 5 0111 = 7 0100 4
Parity Kodu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Parity kodu , digital siqnalların çatdırılmasında yarana biləcək səhvlərin təsbitində istifadə edilər. Tek parity və cüt parity olmaq üzrə ikiyə ayrılar : Tek parity Bit Kodu : Birin məbləği cüt isə ; parity biti olaraq 0 , tək isə parity biti olaraq 1 çıxarılar. Tek parity kodunda 1lərin məbləği tektir.Tek parity kodunda 1lərin sayı tək tutularaq səhv daraması asanlaşdırılır . Nümunə 1 : 1965 Çatdırılacaq Sayı BCD Kodu Tek parity Control Biti Səhv Control 1 0001 1 1 9 1001 0 4 6 0110 0 3 5 0101 0 3 Ötürülən 9 sayında səhv nəzarət biti 4 cüt sayı olduğundan ötəri səhvdir. Cüt parity Bit Kodu : Cüt parite kodu hanesine 1lərin məbləği cütdür. Nümunə 1: 12437 Çatdırılacaq Sayı BCD Kodu Cüt parity Control Biti Səhv Control 1 0001 0 2 2 0010 0 2 4 0100 0 2 3 0011 1 3 7 0111 0 Ötürülən 3 sayında səhv nəzarət biti 3 tək sayı olduğundan ötəri səhvdir.
Oktal Kodu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Oktal kodunda isə 3 bit var. Aşağıda Oktal kodu Desimal qarşılıqları verilmişdir. İki və ya daha çox rəqəm Desimal ədədlər üçün yuxarıdakı nümunə etibarlıdır.
Desimal 0 1 2 3 4 5 6 7 Oktal 000 001 010 011 100 101 110 111
Hexadesimal Kodu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hexadesimal kodunda da yenə 4 bit istifadə edilmişdir. Lakin BCD dən fərqi 10 deyil 16 Desimal sayı qarşılığı verər . Yəni 4bit Binary kodu bütün birləşmələri istifadə edilmişdir. Daha çox pillə üçün yuxarıdakı nümunə etibarlıdır.
BCD 0000 0001 0010 0011 0100 0101 0110 0111 1000 1001 1010 1011 1100 1101 1110 1111 Hex . 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ABCDEF