Kommunal möhkəmləndirmə
Kommunal gücləndirmə — bir konsepsiya və ya fikrin onu dəstəkləmək üçün kifayət qədər empirik sübutların təqdim edilib-edilməməsindən asılı olmayaraq bir cəmiyyətdə dəfələrlə təsdiqləndiyi sosial fenomen.[1] Zaman keçdikcə bu konsepsiya və ya ideya bir çox insanların zehnində möhkəm bir inanca çevrilir və icma üzvləri tərəfindən fakt kimi qəbul edilə bilər. Çox vaxt konsepsiya və ya ideya kütləvi informasiya vasitələrində, kitablarda və ya digər ünsiyyət vasitələrində nəşrlər vasitəsilə daha da gücləndirilə bilər. "Milyonlarla insanın hamısı səhv ola bilməz" ifadəsi faktoidlərin geniş şəkildə qəbul edilməsinə kömək edən, cəmiyyət tərəfindən gücləndirilmiş bir ideyanı şübhəsiz qəbul etmək üçün ümumi tendensiyanın göstəricisidir. Bu terminə çox oxşar bir termin narkotik asılılığını dayandırmaq üçün davranış üsulu olan icma gücləndirilməsidir.[2]
Asılılığın müalicəsində[redaktə | mənbəni redaktə et]
İcmanın gücləndirilməsi yanaşması (İGY) alkoqolizmə qarşı davranışçı bir terapiya yanaşmasıdır. Onun məqsədi içki içmək üçün müsbət gücləndirməni aradan qaldırmaq və ayıqlıq üçün müsbət gücləndirməni artırmaqla nəfsi saxlama bacarığına nail olmaqdır. İGY bir neçə müalicə komponentini, o cümlədən müştəridə içkidən imtina etmək motivasiyasını yaratmaq, müştəriyə ayıqlığa başlamaqda kömək etmək, müştərinin içmə tərzini təhlil etmək, müsbət gücləndirməni artırmaq, yeni mübarizə davranışlarını öyrənmək və bərpa prosesinə əhəmiyyətli insanları cəlb etmək amillərini özündə birləşdirir. Optimal müalicə nəticəsinə nail olmaq üçün bu komponentlər fərdi müştərinin ehtiyaclarına uyğunlaşdırıla bilər. Bundan əlavə, müalicənin nəticəsi terapevt tərzi və ilkin müalicə intensivliyi kimi amillərdən təsirlənə bilər. Bir sıra araşdırmalar abstinentliyə nail olmaqda İGY-nin effektivliyinə dair sübutlar təqdim etmişdir. Bundan əlavə, İGY ailə terapiyası və motivasiya söhbəti kimi müxtəlif müalicə yanaşmaları ilə uğurla inteqrasiya olunub və digər narkotik asılılığının müalicəsində sınaqdan keçirilmişdir.[3]
Digər tətbiqlərdə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kris İ. Stautun "Terrorizmin psixologiyası: Nəzəri anlayışlar və perspektiv" kitabında terrorçuların psixotik vəziyyətində icma gücləndirilməsinin necə mövcud olduğunu izah edilir. "Fərd özünü daha az yüklü, təsdiqlənmiş, cəsarətli, müqəddəs və qeyrətli hiss edər və bir fərd kimi özünü ifşa edərdi." Hesab edilir ki, terror təşkilatının qrup zehniyyəti icmanın gücləndirilməsi yolu ilə qrupun missiyasını möhkəmləndirir. Üzvlər, əgər onlar terrorçu üzvlərindən dəstək alırlarsa, daha çox loyal olurlar və terror hadisəsini davam etdirirlər. Bir şəxs terror səbəbilə missiyanı tərk edə bilər, lakin həmkarlarının dəstəyi ilə bir üzvün missiyaya davam etmə ehtimalı daha yüksəkdir.[4]
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ The Skeptic's Dictionary: A Collection of Strange Beliefs, Amusing Deceptions, and Dangerous Delusions, səh. 80, Google Books-da
- ↑ Introduction to Addictive Behaviors, səh. 149, Google Books-da
- ↑ "Brochures and Fact Sheets | National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA)". 2018-08-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-08.
- ↑ The Psychology of Terrorism: Theoretical Understandings and Perspectives, səh. 131, Google Books-da