Kvant hesablamalarının xronologiyası

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Kvant hesablamalarının xronologiyası — Kvant hesablama ideyası müstəqil olaraq 1980-ci illərin əvvəllərində Yuri Manin və Riçard Feynman tərəfindən irəli sürülüb. O vaxtdan bəri işləyən kvant kompüterinin qurulması üçün çox böyük işlər görüldü.

1960-cı illər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Stiven Vizner kodlamasını inkişaf etdirdi[1].

1970-ci illər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Ceyms Park ilk məlum istisna teoremini tərtib etdi[2].
  • 1973 — Alexandr Xolevo, n kubitin eyni sayda klassik bitdən daha çox məlumat daşıya bilməyəcəyini göstərdiyi bir məqalə nəşr etdi (bu nəticə Holevo teoremi və ya Holevo məhdudiyyəti kimi tanınır). Elə həmin il Çarlz H. Bennet kvant hesablamasının tərsinə çevrilə biləcəyini nümayiş etdirdi
  • 1975 — R. P. Poplavski "İnformasiya proseslərinin termodinamik modelləri" (rus dilində) nəşr edir, burada superpozisiya prinsipinə görə klassik kompüterlərdə kvant sistemlərinin simulyasiyasının hesablama qeyri-mümkünlüyünü göstərir.
  • 1976 — Polşalı fizik və riyaziyyatçı Roman Stanislav İnqarden Riyazi-Fizika üzrə Hesabatlar cildində "Kvant İnformasiya Nəzəriyyəsi" adlı məqalə dərc edir. 10, 43–72, 1976 (1975-ci ildə alındı). Bu, kvant məlumat nəzəriyyəsini yaratmaq üçün ilk cəhdlərdən biridir, çünki Şenon klassik məlumat nəzəriyyəsinin sadəcə kvant vəziyyətinə ümumiləşdirilə bilməyəcəyini göstərmişdir. Lakin buna baxmayaraq, belə bir nəzəriyyə qurmaq olar ki, bu, kvant mexanikasının və açıq sistemlərin və kvant müşahidə olunanların formalizmini nəzərə alaraq Şenon nəzəriyyəsinin müəyyən ümumiləşdirilməsi olsun.

1980-ci illər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • 1980
    • Pol Benioff kompüterin ilk kvant mexaniki modelini təsvir edir. Benioff bu işində kompüterin kvant mexanikasının qanunlarına uyğun işləyə biləcəyini, Turinq maşınlarını təsvir etmək üçün Schrödinger tənliyindən istifadə edərək kvant hesablamalarında gələcək işlərin əsasını qoyduğunu göstərdi. Məqalə 1979-cu ilin iyununda təqdim edilmiş və 1980-ci ilin aprelində nəşr edilmişdir.
    • Yuri Manin kvant hesablama ideyasını irəli sürdü.
  • 1981
    • Riçard Feynman, May ayında Massaçusets Texnologiya İnstitutunda keçirilən Birinci Hesablama Fizikası Konfransında məşhur "Aşağıda kifayət qədər yer var" adlı məruzəsində klassik kompüterdə kvant sisteminin təkamülünü effektiv şəkildə simulyasiya etməyin mümkün olmadığını qeyd etdi. O, belə simulyasiyaları həyata keçirə biləcək kvant kompüterinin əsas modelini təklif etdi.
    • Tommaso Toffoli kvant kompüterlərində Trofolli klapanının sxemlərinin qurulması üçün məşhur kvant qapısı olan Toffoli qapısını təqdim etdi.
  • 1982
    • Pol Benioff kvant kompüteri üçün ilk nəzəri sxemi təklif etdi.
    • Vitters və Zurek, eləcə də onlardan müstəqil olaraq Diyeks, klonlaşdırmanın qadağan edilməsi haqqında teoremi sübut etdilər.
  • 1984
    • — Çarlz Bennetton və Jilem Brassard ilk kvant açarının paylanması protokolunu təklif etdilər.
  • 198
    • — David Douç ilk dəfə kvant Türinq maşınını təsvir etdi.

1990-cı illər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • 1991
    • Oksford Universitetində Artur Ekert kvant dolaşıqlığının təsirinə əsaslanan təhlükəsiz rabitə sistemini təsvir etdi.
  • 1993

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Стивен Визнер. Conjugate Coding. . 15 (1). 1983.
  2. "The concept of transition in quantum mechanics (1970)". 2021-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-04-02.