Lev Tolstoy Ədəbiyyat və Etnoqrafiya Muzeyi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Lev Tolstoy Ədəbiyyat və Etnoqrafiya Muzeyi
Xəritə
Əsası qoyulub 1980
Təsisçi İvan Kirilloviç Radçenko
Nadejda Mixaylovna Radçenko.
Ölkə Rusiya Rusiya
Yerləşir Çeçenistan
Direktor Salavdi Xusaynoviç Zaqibov
43°38′10″ şm. e. 46°25′26″ ş. u.
museum.ru/M3042
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Lev Tolstoy Ədəbi-Etnoqrafiya Muzeyi — dahi rus yazıçısı Lev Tolstoyun Çeçenistanda qalmasına həsr olunub. 1980-ci ildə Çeçenistan Milli Muzeyinin filialı kimi yaradılmışdır.[1]

Təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Muzey 1851-1853-cü illərdə Lev Tolstoyun qaldığı Staroqladovskaya kəndində yerləşir. Burada iki dostunun köməyi ilə tərcümə ilə Çeçen folklorunun nümunələrini toplamışdır. Bu onun çeçen folkloru toplamaqda ilk təcrübəsi olmuşdur. Burada o, ilk əsərini – "Uşaqlıq" hekayəsini də bitirmışdir.[2]

Muzey 1980-ci ildə Çeçen-İnquş Diyarşünaslıq Muzeyinin filialı kimi yaradılmış və 1913-cü ildə tikilmiş keçmiş məktəb binasında açılmışdır. 1914-cü ildə bu məktəb Rusiyada Lev Tolstoyun adını daşıyan ilk məktəb olub. Yarandığı gündən muzeyi keçmiş SSRİ-nin hər yerindən minlərlə insan ziyarət etmişdir.[1][3]

Birinci zalda təqdim olunan ekspozisiya onun yaradıcılıq fəaliyyətinin başlanğıcından, Tolstoyun yerli çeçenlərlə dostluğundan bəhs edir.[1]

Lev Tolstoyun kənddəki həyat təəssüratları “Kazaklar” əsərinin əsasını təşkil etmişdir. Kənd həyatı hekayədə bəzi dəyişikliklərlə təsvir olunur. İkinci zalda "Kazaklar" hekayəsinə və o dövrün Staroqladovskaya kəndinə həsr olunmuş eksponatlar var.[1]

Üçüncü otaq Tolstoyun hərbi xidmətindən bəhs edir. Dördüncü salon yazıçının həyatının son günlərindən və Qafqaza həsr etdiyi son əsərindən – "Hacı Murad" hekayəsindən bəhs edir. Dəhlizdə “L.N.Tolstoy və Çeçen-İnquşetiya", “XIX əsrin ortalarında kazak və dağlının həyəti” tipoloji guşəsində Lev Tolstoy dövrünə aid stilizə edilmiş tikililər, o dövrün məişət əşyaları və alətləri təqdim olunur.[1]

Muzeyin ərazisində Tolstoyun abidəsi var. 1976-cı ildə SSRİ-də abidənin təsviri olan bədii işarəli zərf buraxılmışdır.

Birinci Çeçenistan müharibəsi zamanı respublikanın bir çox muzeylərində olduğu kimi, bu muzeydə də bir çox qiymətli eksponatlar vəhşicəsinə oğurlanmış və ya itmişdir. 2009-cu ildə muzeyi yenidən quruldu. Muzeyin ekspozisiyası XIX əsrin kiçik bir malikanə üslubunda köhnə məktəb binasının yerində sütunlarla tikilmiş yeni bir binada yerləşdirildi.[2]

2021-ci ilin may ayında Rusiya Federasiyasının Mədəniyyət Naziri Olqa Lyubimova muzeydə təntənəli şəkildə yeni daimi sərgisini açdı. “L. N.Tolstoy – yazıçı”, fotoşəkilləri, yazıçının əlyazmalarının surətlərini, sənədlərini, Sado qılıncları və digər əşyaları təqdim edir. Hazırda muzeydə ümumilikdə 1872 əşya var.[2]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 "Этнографический музей Л. Н. Толстого (филиал Нац. музея ЧР)". 2014-12-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-15.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 "Любимова открыла экспозицию в литературно-этнографическом музее Льва Толстого в Чечне". ТАСС. 2021/05/30. 2021-06-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-09.
  3. ↑ "В Чечне открыли экспозицию Литературно-этнографического музея Льва Толстого". «Российская газета». 2021/05/31. 2021-06-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-09.

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Асталов, Ваха Адизович, Хамурзаев И. С. Музейная сеть Чеченской Республики в конце XX — начале XXI века. Махачкала: АЛЕФ. 2014. ISBN 9785438606161.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Lev_Tolstoy_Ədəbiyyat_və_Etnoqrafiya_Muzeyi&oldid=6666822"