Levaşi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Levaşi
Лаваша
42°26′ şm. e. 47°19′ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 1.269 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 11.862 nəf. (2021)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 368320
Xəritəni göstər/gizlə
Levaşi xəritədə
Levaşi
Levaşi

Levaşi (darg. Лаваша) — Dağıstan Respublikası, Levaşi rayonu ərazisində yerləşən kənd. İnzibati cəhətdən Levaşi rayonunun və Levaşi kənd sovetliyinin mərkəzidir. Levaşi kənd inzibati vahidliyinin yeganə yaşayış məntəqəsidir[3].

Coğrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Levaşi kəndi Mahaçqaladan 95 km cənub-qərbdə, Qalaqork çayının yatağında (Paraulozen çayının hövzəsi), 1222 metr yüksəklikdə, Buynaks dəmiryolu stansiyasından 67 km cənub-şərqdə yerləşir. Yolların qovşağındadır.

Kəndin tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kənd XVII əsrdə salınmışdır.

İlk əvvəllər Levaşı kəndi bir yüksəklikdə yerləşirdi. Yerli əhali bu zirvəni «Kyak» adlandırır (təpə mənasını verir).

Kəndlərin mənşəyi haqqında müxtəlif fərziyyələr vardır. Levashi və onun adları haqqında kəndin köhnə sakinləri arasında əfsanələr gəzir. Bu torpaqların Akuşaya aid olduğu, sonra isə Xunzax xanla razılaşma yolu ilə mal-qaranın qarşılığında icarəyə verildiyi barədə əfsanə və hekayələr var. Sonra bu torpaqlarda xunzaxlilar və başqa kəndlərdən gələn köçkünlər mülk sahibi olmağa başlayırlar. Bunun nəticəsində Hahita, Çuqli, Urma, Kulesma, Kutiş və s. kəndlər meydana gəlir. Beləliklə, bütün yaxın kəndlər bu cür formalaşır. Levaşinin özü isə Akuşdan gələn köçkünlər tərəfindən formalaşır.

XVIII əsrin sonlarına olan məlumata görə Levaşı artıq bir yaşayış məntəqəsi olaraq fəaliyyət göstərirdi.

Buda məlumdur ki, Levaşi və ətraf kəndin sakinləri ölülərini Aquşa qəbirstanlığında dəfn edirdilər. Bu proses XIX əsrin əvvəllərinə kimi davam etmişdir.

Levaşilər maldarlıq və əkinçiliklə məşqul olurdular. İlk olaraq buğda, arpa, çovdar, yulaf, darı, kətan və çətənə kimi bitkiləri əkib-becərirdilər. Daha sonradan oisə qarğıdalı da əkməyə başlamışdılar. İkinci əsas məşquliyyətləri maldarlıq idi.

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

Milli tərkib[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kəndin böyük əksəriyyətini darginlər təşkil edir — 9083 nəf. (96,09 %). Bununla yanaşı az sayda da olsa digər xalqların nümayəndələri də yaşayır.

Küçələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kəndin küçələri[4]:

  • A.Alıyev
  • A.Xutoryanski
  • Əlişeyxla kukri
  • Bezrabotnıx
  • Bekiniz
  • Boqatıryev
  • Буйнакского
  • Vodopravodnaya
  • Voroşilov
  • Q.Həmidov
  • Darginskaya
  • İ. Davudova
  • Dorojnikov
  • Z.Əbdürrəhmanov
  • Zavodnaya
  • İ. Şamil
  • Kirov
  • Kutuzov
  • Lenin
  • M. Hacıyev
  • M.Omarov
  • Markov
  • Marşal Jukov
  • Miçurin
  • Aşağı-Çuqli
  • Pravda
  • R. Nurov
  • S.Orconikidze
  • Sergokalinskoe şossesi
  • Sovet
  • İ.V.Stalin
  • Suvorov
  • Tereşkov
  • F.Engels
  • Şkolnaya
  • E.Kapiyev

Təsərrüfat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Levaşi Mərkəzi dağlıq Dağıstanın əhəmiyyətli bir ticarət mərkəzidir.

  • Pendir istehsalı, yem fabrikləri və digər müəssisələr.
  • Bağçılıq və bostançılıq: kələm, buğda, arpa, yulaf, qarğıdalı, kartof.
  • İri maldarlıq və davarçılıq.
  • Daş-mədən hasilatı

Tanınmış şəxsləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Maqomedəli Maqomedov (1930) — Rusiya siyasi və dövlət xadimi, DMSSR Nazirlər Sovetinin sədri (1983-87-ci illərdə), Dağıstan MSSR Ali Şurası Rəyasət Heyətinin sədri (1987-1990-cı illərdə), Dağıstan MSSR Ali Şurasının sədri (1990-94), Dağıstan Respublikası Dövlət Şurasının sədri (1994-2006).

Maqomedsalam Maqomedov (1 iyun 1964) — Rusiya siyasətçi və dövlət xadimi, Dağıstan Respublikasının 2-ci prezidenti (2010-13-cü illərdə), Dağıstan Milli Məclisinin sədri (2006-2007).

Nəbi İbrahimov (1935) — RF xalq artisti, teatr və kino aktyoru.

İzdaq Moqamedov (1937) — Dağıstanın xalq artisti, teatr və kino aktyoru.

Nəriman əliyev (1939) — Dağıstanın xalq artisti, teatr və kino aktyoru.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1,0 1,1 GEOnet Names Server. 2018.
  2. https://web.archive.org/web/20210502131349/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/MZmdFJyI/chisl_МО_Site_01-01-2021.xlsx.
  3. "Закон Республики Дагестан от 13 января 2005 года № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»". 2015-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-06.
  4. "Улицы села". 2015-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-30.