Mahmızca
Mahmızca | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Cins: Mahmızca |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Mahmızca (lat. Linaria) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin bağayarpağıkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Yabanı kətanın yarpaqları adi kətanın yarpaqlarına oxşayır. Bu oxşarlığa görə bitki latınca Linaria adlandırılmışdır. Kətanın 100-ə yaxın növü məlumdur ki, onlardan yaşıllaşdırmada, gülçülükdə 20 növü geniş istifadə olunur. Azərbaycanda 17 növü bitir. Yabanı kətanın iki növü L.bipartita, L.maroccana ən çox yayılmışlar. İkihissəli yabanı kətan (L.bipartita)-30 sm hündürlükdə, çiçəkləri salxımşəkilli hamaşçiçəklərə toplanmış bitkidir. Yabanı kətanın gülləri qurdağzının güllərinə çox oxşayır. Onlar sarı-narıncı və bənövşəyi rəngdə olur. Yabanı halda Şimali Afrikada və Portuqaliyada bitir. Mərakeş yabanı kətan (L.maroccana) əvvəlki növdən hündürlüyünə və uzun mahmızlarına görə fərqlənir. Bu növün vətəni Şimali Afrikadır. L.maroccana növünün müxtəlif rəngli güllərindən mədəni formalarının yaradılmasında geniş istifadə olunur. Yabanı kətandan çox vaxt dəstə bağlayırlar. Park və bağ salmada, qazonların mərkəzində müxtəlif kompozisiyaların qurulmasında yaxşı görünür. Yabanı kətan toxumla çoxaldılır. Bitki torpağa tələbkar deyil, hətta daşlıq sahələrdə əkilmək üçün istifadə edilir. Otaq şəraitində dibçəklərdə, pəncərə önündə qoyulur.
Sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Heterotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Elatine Hill
- Nuttallanthus D.A.Sutton
- Peloria Adans.
- Saccularia Kellogg
- Trimerocalyx (Murb.) Murb.
Növləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Linaria accitensis L.Sáez, Juan, M.B.Crespo, F.B.Navarro, J.Peñas & Roquet
- Linaria acutiloba Fisch.
- Linaria aeruginea (Gouan) Cav.
- Linaria afghanica Podlech & Iranshahr
- Linaria alaica Junussov
- Linaria albifrons (Sm.) Spreng.
- Linaria algarviana Chav.
- Linaria alpina (L.) Mill.
- Linaria altaica Fisch.
- Linaria amethystea (Vent.) Hoffmanns. & Link
- Linaria amoi Campo ex Amo
- Linaria angustissima (Loisel.) Borbás
- Linaria antilibanotica Rech.f.
- Linaria arcusangeli Atzei & Camarda
- Linaria arenaria DC.
- Linaria arenicola Pau & Font Quer
- Linaria argillicola Juan, Blanca, Cueto, J.Fuentes & L.Sáez
- Linaria armeniaca Chav.
- Linaria arvensis (L.) Desf.
- Linaria atlantica Boiss. & Reut.
- Linaria azerbaijanensis Hamdi & Assadi
- Linaria badachschanica Junussov
- Linaria badalii Willk.
- Linaria bamianica Patzak
- Linaria becerrae Blanca, Cueto & J.Fuentes
- Linaria bessarabica Kotov
- Linaria biebersteinii Besser
- Linaria bipartita (Vent.) Willd.
- Linaria bipunctata (L.) Chaz.
- Linaria birjandensis Hamdi
- Linaria bordiana Santa & Simonn.
- Linaria boushehrensis Hamdi & Assadi
- Linaria brachyphylla Delip.
- Linaria bubanii Font Quer
- Linaria bungei Kuprian.
- Linaria burjatica Turcz. ex Benth.
- Linaria caesia (Lag. ex Pers.) F.Dietr.
- Kanada mahmızcası (Linaria canadensis (L.) Chaz.)
- Linaria capraria Moris & De Not.
- Linaria cavanillesii Chav.
- Linaria chalepensis (L.) Mill.
- Linaria clementei Haens. ex Boiss.
- Linaria confertiflora Benth.
- Linaria corifolia Desf.
- Linaria × cornubiensis Druce
- Linaria cossoniana Braun-Blanq. & Maire
- Linaria cossonii Bonnet & Barratte
- Linaria cretacea Fisch. ex Spreng.
- Linaria dalmatica (L.) Mill.
- Linaria damascena Boiss. & Gaill.
- Linaria decipiens Batt.
- Linaria depauperata Leresche ex Lange
- Linaria diffusa Hoffmanns. & Link
- Linaria dissita Pomel
- Linaria × dominii Druce
- Linaria dumanii A.Duran & Menemen
- Linaria elegans Cav.
- Linaria elymaitica (Boiss.) Kuprian.
- Linaria fallax Coss. ex Batt.
- Linaria farsensis Hamdi & Assadi
- Linaria fastigiata Chav.
- Linaria faucicola Leresche & Levier
- Linaria fedorovii Kamelin
- Linaria ficalhoana Rouy
- Linaria flava (Poir.) Desf.
- Linaria floridana Chapm.
- Linaria genistifolia (L.) Mill.
- Linaria gharbensis Batt. & Pit.
- Linaria glacialis Boiss.
- Linaria glauca (L.) Chaz.
- Linaria golestanensis Hamdi & Assadi
- İriçiçək mahmızca (Linaria grandiflora Desf.)
- Linaria griffithii Benth.
- Linaria grjunerae Knjaz.
- Linaria guilanensis Hamdi & Assadi
- Linaria haelava (Forssk.) Delile
- Linaria hepatica Bunge
- Linaria heratensis Podlech & Iranshahr
- Linaria hirta (L.) Moench
- Linaria hohenackeri Tzvelev
- Linaria huteri Lange
- Linaria × hybrida Schur
- Linaria iconia Boiss. & Heldr.
- Linaria ikonnikovii Stasiak
- Linaria imzica Gómiz
- Linaria incarnata (Vent.) Spreng.
- Linaria incompleta Kuprian.
- Linaria intricata Coincy
- Linaria iranica Hamdi & Assadi
- Linaria × jalancina Gómez Nav., R.Roselló, A.Guillén, P.P.Ferrer, E.Laguna & Peris
- Linaria japonica Miq.
- Linaria jaxartica Levichev
- Linaria joppensis Bornm.
- Linaria kavirensis Hamdi & Assadi
- Linaria khalkhalensis Hamdi & Assadi
- Linaria khorasanensis Hamdi & Assadi
- Linaria × kocianovichii Asch.
- Linaria kokanica Regel
- Linaria kulabensis B.Fedtsch.
- Linaria kurdica Boiss. & Hohen.
- Linaria latifolia Desf.
- Linaria laxiflora Desf.
- Linaria leptoceras Kuprian.
- Linaria lineolata Boiss.
- Linaria loeselii Schweigg.
- Linaria longicalcarata D.Y.Hong
- Linaria macrophylla Kuprian.
- Linaria macroura (M.Bieb.) M.Bieb.
- Linaria markotchensis Popovich & Zernov
- Mərakeş mahmızcası (Linaria maroccana Hook.f.)
- Linaria maymanica Wendelbo
- Linaria mazandaranensis Hamdi & Assadi
- Linaria melampyroides Kuprian.
- Linaria melanogramma Rech.f., Aellen & Esfand.
- Linaria meyeri Kuprian.
- Linaria michauxii Chav.
- Linaria micrantha (Cav.) Hoffmanns. & Link
- Linaria microsepala A.Kern.
- Linaria multicaulis (L.) Mill.
- Linaria munbyana Boiss. & Reut.
- Linaria musilii Velen.
- Linaria nachitschevanica Tzvelev
- Linaria nigricans Lange
- Linaria nivea Boiss. & Reut.
- Linaria nurensis Boiss. & Hausskn.
- Linaria nuristanica Patzak
- Linaria oblongifolia (Boiss.) Boiss. & Reut.
- Linaria odora (M.Bieb.) Fisch.
- Linaria oligantha Lange
- Linaria × oligotricha Borbás
- Linaria onubensis Pau
- Linaria orbensis Carretero & Boira
- Linaria ordubadica Tzvelev
- Linaria pamirica (Junussov) Stasiak
- Linaria paradoxa Murb.
- Linaria parviracemosa D.A.Sutton
- Linaria pedicellata Kuprian.
- Linaria pedunculata (L.) Chaz.
- Linaria pelisseriana (L.) Mill.
- Linaria peloponnesiaca Boiss. & Heldr.
- Linaria peltieri Batt.
- Linaria pinifolia (Poir.) Thell.
- Linaria platycalyx Boiss.
- Linaria polygalifolia Hoffmanns. & Link
- Linaria popovii Kuprian.
- Linaria propinqua Boiss. & Reut.
- Linaria pruinosa (Sennen & Pau) L.Sáez, F.B.Navarro, L.Gut., J.Fuentes, Cueto & Blanca
- Linaria pseudamethystea Blanca, R.Carmona, Cueto & J.Fuentes
- Linaria pseudolaxiflora Lojac.
- Linaria pseudoviscosa Murb.
- Linaria purpurea (L.) Mill.
- Linaria pyramidalis (Vent.) F.Dietr.
- Linaria qartobensis Blanca, Cueto, J.Fuentes, L.Sáez & Tarifa
- Linaria quasisessilis Levichev
- Linaria reflexa (L.) Chaz.
- Linaria remotiflora Patzak
- Linaria repens (L.) Mill.
- Linaria ricardoi Cout.
- Linaria riffea Pau
- Linaria × rocheri P.Fourn.
- Linaria rubioides Vis. & Pančić
- Linaria sabulosa Czern. ex Klokov
- Linaria sagrensis Blanca, Cueto, J.Fuentes, L.Gut. & F.B.Navarro
- Linaria salangensis Podlech & Iranshahr
- Linaria salzmannii Boiss.
- Linaria saposhnikovii Nikitina
- Linaria saturejoides Boiss.
- Linaria saxatilis (L.) Chaz.
- Linaria schelkownikowii Schischk.
- Linaria schirvanica Fomin
- Linaria semialata D.López, Sánchez-Gómez, J.F.Jiménez, J.B.Vera & Güemes
- Linaria × sepium G.J.Allman
- Linaria sessilis Kuprian.
- Linaria simplex Desf.
- Linaria spartea (L.) Chaz.
- Linaria striatella Kuprian.
- Linaria subbaetica Blanca, Cueto & J.Fuentes
- Linaria supina (L.) Chaz.
- Linaria tarhunensis Pamp.
- Linaria tenuis (Viv.) Spreng.
- Linaria texana Scheele
- Linaria thibetica Franch.
- Linaria thymifolia (Vahl) DC.
- Linaria tingitana Boiss. & Reut.
- Linaria tonzigii Lona
- Linaria triornithophora (L.) Cav.
- Linaria triphylla (L.) Mill.
- Linaria tristis (L.) Mill.
- Linaria tursica Valdés & Cabezudo
- Linaria unaiensis Patzak
- Linaria × valdesiana Socorro & Aroza
- Linaria venosa Lindl.
- Linaria ventricosa Coss. & Balansa
- Linaria veratrifolia Patzak
- Linaria verticillata Boiss.
- Linaria vettonica Luceño, Mazuecos & P.Vargas
- Linaria virgata (Poir.) Desf.
- Linaria viscosa (L.) Chaz.
- Linaria volgensis Rakov & Tzvelev
- Adi mahmızca (Linaria vulgaris Mill.)
- Linaria warionis Pomel
- Linaria weilleri Emb. & Maire
- Linaria yunnanensis W.W.Sm.
- Linaria yusufeliensis A.Galán, Makbul & Hamzaoğlu
- Linaria × zaborskiana Emb.
- Linaria zaissanica Semiotr.