Liza Umarova

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Liza Umarova
Doğum tarixi 12 mart 1965(1965-03-12) (59 yaş)
Doğum yeri
Fəaliyyəti müğənni
Fəaliyyət illəri 1982-ci ildən

Liza Umarova (çeç. Iумарийн ЙоI Лиза, 12 mart 1965, Almatı) — Çeçen müğənisi və Çeçenistanda məşhur olan "Qroznı bir qəhrəman şəhərdir", "Ruhum" və bir sıra digər vətəndaş və vətənpərvər məzmunlu mahnıların müəllifidir.

Bioqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qazaxıstanda doğulmuşdur. Yaroslavl Teatr İnstitutunu dram teatr aktrisası kimi bitirmişdir. Birinci Çeçenistan müharibəsi başlamazdan əvvəl Qroznıda bir mədəniyyət mərkəzinin müdiri olaraq çalışır, sonra köçür və Moskvada yaşayır. Anna Politkovskayanın Novaya qazetadakı nəşrlərindən sonra məşhurlaşır. 2009-cu ildə parlamentin spikeri onu vətənə qayıtmağa çağırdıqdan sonra Liza Umarova Çeçenistana qayıtmağa çalışır. Lakin iqtisadi səbəblərdən və böyük qardaşının öldürülməsindən sonra yenidən Moskvaya köçmək məcburiyyətində qalır[1]. 2012 -ci ildə Finlandiyaya qastrol səfərinə gedərək oradan siyasi sığınacaq istəyir[2].

Yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Liza Umarova İkinci Çeçen müharibəsi zamanı kitab almaq üçün getdiyi Çeçenistana etdiyi başqa bir səfərdən sonra mahnı oxumağa və mahnı yazmağa başlayır[3]. Müsahibələrində işinin əsas ideyasının "müharibəni dayandırmaq, insanlara kömək etmək, orada (Çeçenistanda) olanları insanlara çatdırmaq" istəyi ilə bağlı olduğunu söyləyir. Müxtəlif mənbələrə verdiyi müsahibədə Liza Umarova, mahnılarının populyar olmasına baxmayaraq, tamaşaların təşkili ilə bağlı çətinliklərdən danışır. 2006-cı ildə Saxarov May bayramında iştirak edir.

2016-cı ilin mart ayında Helsinkidəki STOA mədəniyyət mərkəzində portuqaliyalı rejissor Luis Raposo da Kruz tərfindən müğənninin "Marşo" ("Azadlıq") adlı tək adamlıq şousu təşkil olunur.

Millətçilər tərəfindən təqib[redaktə | mənbəni redaktə et]

Moskvaya köçdükdən sonra Liza Umarova millətçilər tərəfindən təqib edilir. Onu və uşaqlarını qisas almaqla hədələyirlər. 5 sentyabr 2005-ci ildə Moskvada Liza Umarova və 15 yaşlı oğluna hücum edilir[4]. Məhkəmə zamanı hücum edən millətçi tələbələri etnik nifrət və düşmənçilik salmaqda günahlandırılır[5]..

Siyasi sığınacaq[redaktə | mənbəni redaktə et]

2012-ci ildə musiqi festivalına gedən Liza Umarova uşaqları ilə birlikdə Finlandiyadan siyasi sığınacaq istəyir. Liza Umarova mətbuata, uzun müddət ərzində ilk dəfə olaraq orada özünü azad hiss etdiyini şərh edir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Оксана Челышева — Путь к свободе Arxivləşdirilib 2014-03-14 at the Wayback Machine, Каспаров.ру 30.07.2012
  2. «Спасите» Arxivləşdirilib 2014-03-16 at the Wayback Machine, Каспаров.ру, 17-07-2012
  3. "Интервью Лизы Умаровой об Анне Политковской (видео)". 2014-05-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-03.
  4. Анна Политковская — Лиза Умарова: «Буду петь скинам» Arxivləşdirilib 2020-07-31 at the Wayback Machine, Новая Газета, 10.10.2005
  5. Певица из Чечни Лиза Умарова попросила политическое убежище в Финляндии. Arxivləşdirilib 2013-12-03 at the Wayback Machine Кавказский Узел, 18.07. 2012

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]