Mühasibat uçotunun autsorsinqi
Mühasibat uçotunun autsorsinqi — biznes prosesinin autsorsinqin xüsusi halı və müəssisə üçün mühasibat uçotunun dəstəklənməsi yollarından biri. Müəssisədə təşkilat, mühasibat uçotu və hesabatla bağlı funksiyaların şirkətdən kənarda ötürülməsini, icra üçün autsorserə verilməsini nəzərdə tutur. Xarici podratçılar tərəfindən göstərilən mühasibat uçotu xidmətlərindən fərqli olaraq, mühasibat autsorsinqi, təşkilati və hüquqi cəhətdən müstəqil qalaraq, xarici şirkətin ayrılmaz funksional vahid kimi müştəri şirkətin iş proseslərinə daxil edildiyi qarşılıqlı əlaqə formasıdır[1].
Tərifi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mühasibat xidmətlərinin autsorsinqinin ən sadə tərifi təşkilatın mühasibat uçotunun üçüncü tərəf mütəxəssislərinə təhvil verilməsidir. Outsourcing İnstitutunun (ABŞ) ekspertlərinin fikrincə, autsorsinq qeyri-adi dinamik inkişaf edən biznes optimallaşdırma növü kimi maliyyə və mühasibat uçotu sahəsində biznes proseslərinin autsorsinqində ən böyük artımı göstərir. 1997-ci ildə Amerika İdarəetmə Assosiasiyası tərəfindən 600 firma üzərində aparılan araşdırma[2] göstərdi ki, artıq o vaxta qədər sorğuda iştirak edən firmaların 1/5-i maliyyə və mühasibat əməliyyatlarının ən azı bəzilərini, firmaların isə 4/5-i - bir hissəsini autsorsinq etmişdir, inzibati funksiyalardan ibarətdir.
Daha tez-tez epizodik olan mühasibat xidmətlərindən fərqli olaraq, mühasibat autsorsinqi şirkət daxilində biznes proseslərinin əsaslı şəkildə yenidən qurulmasını tələb edən uzunmüddətli strategiyadır[3]. Müxtəlif şirkətlərin ekspertləri biznes proseslərinin bu şəkildə yenidən qurulmasının nə qədər ciddi ola biləcəyi ilə bağlı fikir ayrılığına malikdirlər. Bununla belə, onların əksəriyyəti razılaşır ki, qarşılıqlı əlaqə və iş axını proseslərinin fərdiləşdirilməsi müəssisədə autsorsinqin uğurunun vacib komponentidir. Mühasibat autsorsinqi xidmət kimi təsnif edilməməlidir. İstənilən müəssisənin yüzlərlə təchizatçısı ola bilər, lakin autsorser hər bir ötürülən funksiya üçün yalnız birdir.
Mühasibat uçotunun autsorsinqinin xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bütövlükdə maliyyə funksiyalarının, xüsusən də mühasibat uçotunun autsorsinqi biznes prosesinin autsorsinqinin ən mürəkkəb formalarından biridir. Bunun səbəbi menecerlərin çox vaxt kifayət qədər idarəetmə təcrübəsinin olmadığı bir neçə biznes prosesinin eyni vaxtda idarə edilməsi zərurətidir. Bundan əlavə, müəssisənin maliyyə idarəçiliyi, mühasibat uçotu və hesabatı ilə bağlı maliyyə funksiyalarının autsorsinqi autsorserin kommersiya sirri ola biləcək məlumat və sənədlərə çıxışını nəzərdə tutur. Bundan əlavə, Rusiyada autsorsinqin geniş yayılmasına bir sıra amillər mane olur. Məqsəd - normativ bazanın olmaması. Tərəflər ümumrusiya qanunvericiliyini və ümumi terminologiyanı rəhbər tutaraq müqavilələr bağlayırlar. Bu müqavilələr heç də həmişə düzgün tərtib edilmir. Daha az hallarda, onlar fəaliyyətin xüsusiyyətlərini və müştəri ilə xidmət təminatçısı (autsorser) arasındakı münasibətlərin xarakterini nəzərə alırlar.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Stephanie Overby, ABC: An Introduction to Outsourcing Arxivləşdirilib 2007-06-30 at the Wayback Machine, CIO.com, 2007 г
- ↑ Сергей Пушкин, Максим Савостьянов. Аутсорсинг финансовых функций. Особенности и преимущества Arxivləşdirilib 2020-08-11 at the Wayback Machine // Журнал «Управление компанией», № 9 (28), сентябрь 2003 г.
- ↑ Наталия Швабауэр. Отдам дело в хорошие руки Arxivləşdirilib 2019-11-15 at the Wayback Machine // «Российская газета», № 4851, 18 февраля 2009 г.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Бравар Жан-Луи, Морган Роберт. Эффективный аутсорсинг. Понимание, планирование и использование успешных аутсорсинговых отношений. Днепропетровск: Баланс Бизнес Букс. 2007 [Smarter Outsourcing: An Executive Guide to Understanding, Planning and Exploiting Successful Outsourcing Relationships]. 288. ISBN 978-966-415-023-8.
- Хейвуд Дж. Брайан. Аутсорсинг: в поисках конкурентных преимуществ. М.: Вильямс. 2004 [Outsourcing Dilemma, The: The Search for Competitiveness]. 176. ISBN 5-8459-0398-X.
- Аксенов Евгений, Альтшулер Игорь. Аутсорсинг: 10 заповедей и 21 инструмент. СПб.: Питер. 2009. 464. ISBN 978-5-388-00539-7.
- Сафарова Е. Ю. Аутсорсинг учетных процессов. М.: Книжный мир. 2009. 192. ISBN 978-5-8041-0381-2.