Məhəmməd Əyyub
| Məhəmməd Əyyub | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1942[2][3][…] |
| Elm sahələri | beynəlxalq münasibətlər, politologiya[1], Milli təhlükəsizlik[1], islamçılıq[1] |
| İş yeri | |
Məhəmməd Əyyub (d. 1942) — Miçiqan Dövlət Universitetinin James Madison kollecinin beynəlxalq münasibətlər departamentinin fəxri professorudur. O, həmçinin Miçiqan Dövlət Universitetində Müsəlman Tədqiqatları Programının koordinatorudur. [4] O, beynəlxalq münasibətlər nəzəriyyəsində "Subaltern realism" nəzeriyyəsi ilə tanınir.
"Subaltern" realism
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əyyub öz nəzəriyyəsi olan "Subaltern realism"i ilk dəfə 1980-ci illərdə təklif etmiş və 1990-cı illərdə daha da inkişaf etdirmişdir.
Bu nəzəriyyə Kenneth Waltz və başqalarınin neorealism idealarını sərt sekildə tənqid etməklə yanaşı, dövlətin daxilində olan amillərin önəmliyinidə vurğulamışdır.
Bu nəzəriyyənin əsas meqsədi üçüncü dünya ölkələrinin hərəkətlərinin başlıca səbəblərini, üçüncü dünya ölkələrinin liderlərinin əsas narahatçılıqlarını, və həmin ölkələrdə münaqişələrin başlıca səbəblərini öyrənmək üçün analitik bir vasitə olmaqdır. Bu nəzəriyyə üçüncü dünya ölkələrində vəziyyətlərin sənayələşmiş və ya inkişaf etmiş ölkələrdən tamamilə ferqli olduğunu vurğulayır, və əsas beynəlxalq münasibətlər nezəriyyələrinin üçüncü dünya ölkələrini nəzərə almadıqları üçün tənqid edir. O təhlükəsizlik anlayışı üçün alternativ bir konsept irəli sürür və beynəlxalq münasiblərdə nəzəriyyələşdirmədə bərabərsizliyin olduğunu vurğulayır.
Prinsiplər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Subaltern realism nəzəriyyəsi üçüncü dünya ölkələrinin, adətən, zəif və tez-tez iqtisadi və hərbi cəhətdən xarici havadarlardan, əsasəndə inkişaf etmiş ölkələrdən asılı olduğunu irəli sürür. Buna görədə, üçüncü dünya ölkələri əsasən nisbi qazanclara və qısa müddətli mənfəətlərə, uzun müddətli qazanclardan və mütləq faydalardan daha çox önəm verir.
Bundan başqa, üçüncü dünya ölkələrinin qarşılıqlı əlaqələri əsasən yaxın qonşu ərazilərdə məhdudlaşır. Bu əlaqələr əsasən təhlükəsizlik sahəsində olur və bu məsələdə üçüncü dünya ölkələri bəzən eyni xüsusiyyətlərə malik başqa ölkələrlədə qarşılıqlı əlaqələrə girirlər. Buna görədə, onlar beynəlxalq səviyyədəki təhlükəsizlik məsələlərinə görə daha az narahat olurlar.[5]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 4 5 6 Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- ↑ Mohammed Ayoob // http://library.aur.edu/cgi-bin/koha/opac-authoritiesdetail.pl?marc=1&authid=741.
- ↑ Mohammed Ayoob // NUKAT. 2002.
- ↑ James Madison College, Michigan State University. "Mohammed Ayoob". 2007-08-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-02-27.
- ↑ Ayoob, Mohammed: "Inequality and Theorizing in International Relations: The Case for Subaltern Realism", International Studies Review, Vol. 4, No. 3. (Autumn, 2002), pp. 27-48