Maak meşəgilası

Maak meşəgilası
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Amygdaleae Cins: Gavalı Növ: Maak meşəgilası
Beynəlxalq elmi adı
Prunus maackii Rupr., 1857
Şəkil axtarışı ITIS   836674 NCBI   140657 EOL   628568

Maak meşəgilası (lat. Prunus maackii) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Amur vilayətinin meşələrində yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 15 m-ə çatan, enli yumurtavari, dağınıq piramidal çətirli, dekorativ ağacdır. Gövdəsi hamar, parlaq, qabıqla örtülmüş gözəl, qırmızı- narıncı və ya qızılı-sarı rəngdədir. Yarpaqları 13 sm uzunluqda, ucu biz, parlaq, ellipsvari və ya uzunsov formadadır. Çiçəkləri ağ rəngdədir, diametri 0,6 sm-ə çatır. 10-50 ədədi bir yerdə olmaqla salxımlarda toplanır, iysizdir. Meyvəsinin diametri 5 sm-ə qədər olan, yumru, qara, xırda çəyirdəkmeyvədir. Çox acıdır, quşlar və ayılar tərəfindən yeyilir, ona görə vətənində «ayı giləmeyvələri» də adlandırılır. Tez böyüyür, toxumlarla asanlıqla çoxalır.

Ekologiyası

Soyuğa və küləyə davamlı olub, -400C temperatura dözür. Məhsuldar torpaqlarda daha yaxşı inkişaf edir. Kölgələnməyə çox həssasdır, işıqda öz dekorativliyini saxlayır.

Azərbaycanda yayılması

Böyük Qafqazda təbii halda rast gəlinir. Abşeronda bu bitkiyə bir sıra yaşıllıqlarda təsadüf edilir.

İstifadəsi

Balverən bitkidir. Tək və qrup əkinlərində, xiyabanların yaradılmasında istifadə edilir. Mədəni şəraitdə 1870-ci ildən becərilir.