Manuelin

Tomarda monastır pəncərəsi

Manuelin, daha dəqiq manuelinu (port. Manuelino) — XV—XVI əsrlərdə Portuqaliyanın memarlıq tarixində üslub, İntibah dövrünün milli versiyası. Kral I Manuelin (hökmdarlığı 1495-1521) şərəfinə adlandırılmışdır. Bu dövr Portuqaliyanın ən yüksək qüdrət dövrü, dəniz gücü kimi çiçəklənmə dövrü idi. Çoxlu koloniyalar əldə edir. Portuqallar dənizlərdə genuyalılar və ispanlarla, yəni o vaxtkı dünyanın digər ən güclü dənizçiləri ilə yarışırdılar. Bununla bağlı iqtisadi və mədəni yüksəliş intensiv quruculuqda öz əksini tapdı.

Manuelin qotika, Moorish üslubu, Renessans və ekzotik motivlərin elementlərini qarışdırır. Hətta demək olar ki, hind sənətinin təsiri bu üslubda özünü göstərirdi. Bu üslub, sanki, yeni dünyanı və naməlum ölkələri ilk görən avropalının təəssüratlarını ifadə edir. Manuelin xüsusilə inkişafının ilkin mərhələlərində İspan plateresco ilə müqayisə edilə bilər. O, həmçinin detallarla zəngin şəkildə bəzədilmiş düz divar əsasında binaların dizaynına qərar verdi, lakin Portuqaliya memarlığı daha "şirəli" və daha dinamik oldu. O, təsvir baxımından daha zəngindir və xüsusilə bəzək və dəbdəbəyə meyllidir.

Portuqaliya İntibahının memarlığı yalnız Manuelin üslubu ilə məhdudlaşmırdı. Daha sonra, İtalyan təsiri Portuqaliyaya nüfuz etməyə başladı və XVI əsrin ortalarında. milli üslub beynəlxalq intibah formaları ilə əvəz olundu (Dioqo di Torralvanın əsərində, 1500-1566).

Stil nümunələri

Hieronimitlərin monastırında.

• Batalyadakı monastırın daxili həyəti.
• Tomar monastırı Tampliyerlərin Romanesk rotundasının uzantısı (Dioqo di Arruda tərəfindən).
• Müqəddəs Vinsent qalası və ya Belem qalası, 1515-1520, (müəllif — Fransisko di Arruda, Dioqo di Arrudanın qardaşı).
• Belemdəki Hieronimitlər monastırı (Jeronimos), Portuqaliya krallarının və qəhrəmanlarının məzarı, XVI əsr, Boitac və Juan de Kastilo.
• Sintra Kral Sarayı ("Portuqal Əlhambra"), ser. XV c.
• Müqəddəs Xaç Monastırı (Koimbra)

Ədəbiyyat

• Всеобщая история искусств. Редакторы — Ю. Д. Колпинский, Е. И. Ротенберг, М.: «Искусство», 1962.
• Cмаголь О. С. Светская архитектура эпохи мануэлино в Португалии: своеобразие стиля в Лиссабоне в контексте итальянской традиции // Актуальные проблемы теории и истории искусства: сб. науч. статей. Вып. 9 / Под ред. А. В. Захаровой, С. В. Мальцевой, Е. Ю. Станюкович-Денисовой. — МГУ имени М. В. Ломоносова / СПб.: НП-Принт, 2019. С. 703—714.