Maronlar

Maronlar

Maronlar (fr. les Marrons, "vəhşilik, vəhşi vəziyyətə qayıtmaq") — Qərb yarımkürəsində baş tutmuş Avropa müstəmləkəçiliyi mərkəzlərindən uzaqda yerləşən ucqar dağlıq regionlarda əsrlər boyu yarımköçəri və praktiki olaraq müstəqil həyat tərzi sürən qaçaq qaradərili qulların və onların qarışıq mənşəli törəmələrinin (mulatlar, sambolar) xüsusi icmalarının nümayəndələri. Onlar tez-tez yerli xalqlarla qarışaraq, nəticədə ayrı-ayrı kreol mədəniyyətlərinə çevrilirdilər.

Maron fenomeni ən çox XVI–XVII əsrlərdə Karib dənizində (Vest-Hind, Antil adaları) geniş yayılmışdır, sonra XVIII–XIX əsrlərdə digər ərazilər inkişaf etdikcə maronlar Missipi bataqlığı, Florida, And dağları, Braziliya sertanı, Qviana və Surinam kimi daha əlçatmaz kontinental ərazilərə köçmüşdür. Burada maron yaşayış məntəqələri hələ də davam edir. Maronlar adətən dəniz quldurları ilə əməkdaşlıq edir, yemək ələ keçirmək üçün avropalıların nəzarətində olan yaşayış məntəqələrinə basqınlar həyata keçirirdi, lakin eyni zamanda özləri də qaçaqları geri qaytarmaq istəyən Avropa hakimiyyət orqanları, ordu və polis tərəfindən davamlı nəzarət obyektinə çevrilmişdilər.

Əlavə ədəbiyyat

• History of the Maroons
• Russell Banks (1980), The Book of Jamaica.
• Campbell, Mavis Christine (1988), The Maroons of Jamaica, 1655–1796: a history of resistance, collaboration & betrayal, Granby, Mass.: Bergin & Garvey. ISBN 0-89789-148-1
• Corzo, Gabino La Rosa (2003), Runaway Slave Settlements in Cuba: Resistance and Repression (translated by Mary Todd), Chapel Hill: University of North Carolina Press. ISBN 0-8078-2803-3
• Dallas, R. C. The History of the Maroons, from Their Origin to the Establishment of Their Chief Tribe at Sierra Leone. 2 vols. London: Longman. 1803.
• De Granada, Germán (1970), Cimarronismo, palenques y Hablas "Criollas" en Hispanoamérica Instituto Caro y Cuero, Santa Fe de Bogotá, Colombia, OCLC 37821053 (in Spanish)
• Diouf, Sylviane A. (2014), Slavery's Exiles: The Story of the American Maroons, New York: NYU Press, ISBN 978-0814724378
• Honychurch, Lennox (1995), The Dominica Story, London: Macmillan. ISBN 0-333-62776-8 (Includes extensive chapters on the Maroons of Dominica)
• Hoogbergen, Wim S. M. Brill (1997), The Boni Maroon Wars in Suriname, Academic Publishers. ISBN 90-04-09303-6
• Learning, Hugo Prosper (1995), Hidden Americans: Maroons of Virginia and the Carolinas Garland Publishing, New York, ISBN 0-8153-1543-0
• Price, Richard (ed.) (1973), Maroon Societies: rebel slave communities in the Americas, Garden City, N. Y.: Anchor Books. ISBN 0-385-06508-6
• Schwaller, Robert, ed. African Maroons in Sixteenth-Century Panama: A History in Documents. University of Oklahoma Press, 2021.
• Thompson, Alvin O. (2006), Flight to Freedom: African runaways and maroons in the Americas University of West Indies Press, Kingston, Jamaica, ISBN 976-640-180-2
• Thompson, Alvin O. Some Problems of Slave Desertion in Guyana, C. 1750-1814. Institute of Social and Economic Research, University of the West Indies. 1976. səh. 16.
• van Velzen, H. U. E. Thoden and van Wetering, Wilhelmina (2004), In the Shadow of the Oracle: Religion as Politics in a Suriname Maroon Society, Long Grove, Illinois: Waveland Press. ISBN 1-57766-323-3

Xarici keçidlər

• Chaglar, Alkan. "The World of Surinam". toplumpostasi.net. September 28, 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. (The Maroons, Hindustanis and others of Surinam.)
• Lagace, Robert O. "Society-BUSH-NEGROES: Culture summary". Archived from the original on 2014-03-12. A good short history of the "Bush Negroes" of Suriname.
• Mosis, André. "Articles on Suriname Maroons and their culture in Dutch and English". Kingbotho.
• Reidell, Helen Reidell. "The Maroon Culture of Endurance". Américas. 42. January–February 1990. 46–49. (A history of Jamaican Maroons.)
• Smithsonian Institution Traveling Exhibition Service (SITES) in collaboration with the Center for Folklife and Cultural Heritage, with the support of the Special Exhibition Fund of the Smithsonian Institution. "Creativity and Resistance: Maroon Cultures in the Americas". Smithsonian. March 1999.
• Various artists. "Music from Aluku: Maroon Sounds of Struggle, Solace, and Survival". Smithsonian Folkways.
• Black Prisoners of War at Porchester Castle
• Lands of Freedom: the oral histories and cultural heritage of the Matawai Maroons in Suriname