Martvili monastırı
| Martvili monastırı | |
|---|---|
| gürc. მარტვილის მონასტერი | |
.jpg) Martvili monastır kompleksi | |
 | |
| 42°24′19″ şm. e. 42°22′40″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | Gürcüstan |
| Status | monastır |
| Şəhər | Martvili |
| Yerləşir | Sameqrelo-Zemo Svaneti |
| Aidiyyatı |
 Gürcü Ortodoks Kilsəsi |
| Sifarişçi |
Müqəddəs Andryu Abxaziya kralı II Georginin dövründə yenidən tikildi. |
| Əsas tarixlər |
VII əsrdə əsası qoyulub X əsrdə indiki halını alıb |
| Tikilmə tarixi | VII əsr |
| Üslubu | Gürcü, Monastır |
| Vəziyyəti | Fəaliyyət göstərir |
 Martvili monastır kompleksinin planı |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Martvili monastırı (gürc. მარტვილის მონასტერი) - Gürcüstanın Sameqrelo-Zemo Svaneti inzibati ərazisində yerləşən Martvili bələdiyyəsinin mərkəzindəki gürcü monastır kompleksidir. Ərazidəki ən hündür təpədə yerləşir və stratejik cəhətdən böyük önəm daşıyır. Konvensiya binalar kompleksinə Gücləndirmə Kafedralı, Siqvani kilsəsi, zəng qülləsi, istehkam divarı, bir məbəd və digər tikililər daxildir. VII əsrə aiddir və X əsr əsrdə yenidən qurulmuşdur. Gürcüstan Mədəni İrsinin daşınmaz abidəsi olaraq tanınır.[1][2][3]
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu gün monastırın olduğu ərazidəki təpəlik ərazi qədim zamanlarda "paqan mədəni mərkəzi" olaraq istifadə edilən müqəddəs bir ərazi idi. Bölgədə əvvəllər məhsuldarlıq və rifah məbədi olaraq ibadət edilən çox böyük və qoca bir şam ağacı var idi. Bu ərazidə yeni doğulan və ya azyaşlı uşaqların qurban edildiyi düşünülür. Əhalinin xristianlaşmasından sonra ağac əhalinin ibadət etməməsi üçün kəsildi. Ağacın kökünün üzərinə 7-ci əsrdə kilsə tikildi. Kilsəyə xristianlığı təbliğ edən və Sameqrelo bölgəsindəki bütpərəstləri xristianlaşdıran Müqəddəs Andryunun adı verildi.
Əsas Martvili-Çqondidi kafedralı (meqrel və laz dilində Çqoni "Meşə" mənasını verir. Didi isə "böyük" deməkdir) 10-cu əsrdə, əvvəlki kilsəni dağıdan talanlardan sonra yenidən tikildi. Kilsədə qorunan freskalar 14 və 17.əsrdən qalıb.
Monastır
[redaktə | mənbəni redaktə et]Orta əsrlərdə monastır mühüm dini mərkəzə çevrilmişdi: orada dini təhsil verilir, gürcü dilini tərcümə edən rahiblər vasitəsiylə mədəniyyət ötürülmələri baş tuturdu. Monastır Gürcüstan Sovet İttifaqına daxil olana qədər aktivliyini dəvam etdirmişdir. 1998-ci ildə, monastırın uzun illər dəvam edən passivliyindən sonra patriarx II İlya monastırı yenidən xidmətə açmırdı. 2007-də Pierre de Tçkondidi monastıra əvvəlki görkəmini geri qazandırdı: kafedralın yaxınlığına patriarxa aid yaşayış yeri, kişilər üçün Müqəddəs Andryu monastırı və qadınlar və rahibələr üçün Müqəddəs Nino monastırı açıldı. Monastır kompleksinin bəzi hissələri və qədim binalarının bərpası hələ dəvam etməkdədir.[4]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "მარტვილის სამონასტრო ანსამბლი". www.dzeglebi.ge. 2020-09-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-22.
- ↑ "† orthodoxy.ge † ეკლესიები და მონასტრები - მარტვილის მონასტერი". www.orthodoxy.ge. 2022-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-22.
- ↑ "მარტვილის მონასტერი". saunje.ge. 2022-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-22.
- ↑ "Le monastère de Martvili". 2019-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-22.
Məbbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Old Georgian Architecture, Tiflis, Gürcüstan, 1974
- C. Çubinaşvili "Georgian Art History" Tiflis, Gürcüstan, 1936
- H. Beradze, L. Menabbe "Xor" s. 458 Tiflis, Gürcüstan, 1983