Meymun Kralı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Meymun kral və ya Sun Ukun — Vu Çenqenin "Qərbə Səyahət" romanından tanınan meymunlar kralını təmsil edən Çin ədəbi personajıdır. Neçja kimi o, Şərqi Asiya mədəniyyətində hiyləgərlərin ən məşhur obrazlarından biri hesab olunur.[1][2][3][4][5]

Meymun kral, Çin nağıllarından, əfsanələrindən və inanclardan ilhamlanmış alleqorik bir səyahətdir. Orta oxucular Meymun kralın cəsarətinə və müdrikliyinə heyran qalırlar, lakin bəzi rəyçilər hesab edirlər ki, baş qəhrəman müəllifin oxucularına toxunulmaz feodal hökmdarlarına qarşı çıxmağı göstərir.[6]

Meymun kral haradan gəlib?

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Meymun kralın həyatına xarici təsirdən ilhamlanaraq başlamış olması ehtimal olunur və o, çox güman ki, Hindu meymun tanrısı Hanumandan ilhamlanıb. Eramızdan əvvəl IV əsrdə yazılmış Ramayana epik poemasında Hanuman meymun generalıdır və tanrı Ramanın arvadı Sitanı cin padşahı Ravanadan xilas etməyə könüllü olaraq kömək edir. İki ölümsüz meymun arasındakı hekayə və atributlardakı oxşarlıqlar diqqəti cəlb edir. Çinin böyük xalq qəhrəmanlarından birinə xarici təsirin əlavə edilməsi, Çin sivilizasiyasının xarici təsirləri mənimsəmək və onları unikal Çin üslubuna çevirmək bacarığını göstərir.[7]

Əfsanə və tarix

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Meymun həqiqətən üsyankardır. O, qayadan doğulub, göylərin və yerin lütfü ilə mayalanıb. Çox ağıllıdır və ölməz bir Taoist ustaddan bütün sehrli fəndləri və kunq-funu öyrənib. İndi o, özünü yetmiş iki fərqli obraza çevirə bilər,[6] məsələn, ağac, quş, vəhşi heyvan və ya düşmənin bədəninə girib onunla içdən döyüşə bilən böcək. Buludlardan istifadə edərək, o, tək bir salto ilə 108.000 mil (173.809 km) yol qət edə bilir. Meymun kral, göylər, dənizlər, yer və yeraltı dünya üzərində hakimiyyət iddia edən "Nefrit imperatoru"na qarşı (The Great Emperor of Jade) çıxaraq özünü Kral elan edir. Dörd dənizin və Cəhənnəmin hökmdarlarının şikayətləri səmavi ordunun qəzəbinə səbəb olur. Meymun, Əjdaha Kralının xəzinəsini ələ keçirərək okeanda döyüşür və suların balastı kimi istifadə edilən nəhəng qızıl lentli dəmir çubuğu alır. Bu çubuq böyüyə və ya kiçilə bilir və Meymunun sevimli silahına çevrilir. Gücünü ilk dəfə Meymun cəhənnəmə hücum edərək oranın hökmdarını onun və davamçılarının ölməzliyini təmin etmək üçün hədələyəndə göstərir. Qorxmaz Meymun kral ilə çoxlu döyüşlərdən sonra səma ordusu bir çox dəfə məğlub olur. Səmavi monarx, problemi sakitliklə həll etmək üçün meymuna səlahiyyətləri az olan bir rəsmi titul təklif edir. Lakin meymun bunun onu aldatmaq üçün bir oyun olduğunu öyrəndikdə qəzəblənir və özünü kral elan etmək üçün və yerə qayıtmaq üçün mübarizə aparır. Nəhayət, bütün tanrı döyüşçülərinin köməyindən istifadə edən səma ordusu çətinliklə də olsa, meymunu tuta bilirlər və o, ölüm cəzasına məhkum edilir. Lakin bütün edam üsulları uğursuz olur. Tunc başı və dəmir çiyinləri olan meymun qılıncları sındırır. Son çarə olaraq, imperator onun sobada yandırılmasını əmr edir. Amma bu, meymunu öldürmək əvəzinə onun gözlərini daha güclü edir, belə ki, o, indi başqalarının görə bilmədiyini görə bilir. O, yenidən yer üzünə qayıtmaq üçün mübarizə aparır. Səma imperatoru Buddadan kömək istəyir və Budda meymunu Wu Zhi Shan (Beş Barmaq Dağı) adlı böyük bir dağın altına həbs edir. Meymun bu ağırlıq və təzyiqdən sağ çıxır. Beş yüz il sonra Ksuan Zang ona kömək etməyə gəlir.[6] Rahibin Qərbin Sutralarını əldə etməsi üçün Budda, Meymun kralın rahibə şagird və müşayiətçi olmasını təşkil edir. Qərbə gedərkən Buddanın istəyi ilə onlara daha iki şagird qoşulur: biri pəriyə hücum etdiyi üçün cəzalandırılmış zarafatcıl və qorxaq bir donuz, digəri isə əvvəllər səma generalı olmuş, indi isə cinayətə görə sürgün edilən dəniz bədheybətidir[6]. Onlar dördü, əjdaha oğlunun təcəssümü olan bir atla birlikdə, Qərbə istiqamətində səyahətə başlayırlar. Bu səyahət, xüsusən də Meymun kralın həvəsini nümayiş etdirən hərəkətlər və macəralarla dolu idi.

Meymun kral niyə bu qədər məşhurdur?

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Meymun kral xalq qəhrəmanının və ya müasir dillə desək, super qəhrəmanın arxitipidir. Onun Qərbdə tam bir ekvivalenti yoxdur; bəlkə də Robin Hud, [./Https://en.wikipedia.org/wiki/Hellboy en. HellBoy] birləşməsinə oxşayır.[7] Cinlər və heyvan ruhları ilə Qərbə səyahət, sehrli realizmin erkən bir nümunəsidir. Sun Ukun (Meymun kral və ya Vukong) formalarını dəyişdirə bilər və sehrli çubuğunu kiçildərək qulağının arxasında saxlaya bilər. Bu, onu dünyanın ilk super qəhrəmanlarından biri kimi göstərir. Hekayədəki döyüş sənəti elementləri, Oturan pələng, gizlənən əjdaha kimi filmlərdəki intizam və bacarıqla eynidir, bu da onların müvəffəqiyyətini artıran qəhrəmanlıq hissini əks etdirir. Super güclərinə baxmayaraq, Meymun kralın əsas xüsusiyyəti insan səhvləridir — o, acgöz, eqoistdir və tez-tez əhval dəyişikliyi və zorakılıq göstərir. O, ilahi hakimiyyətə qarşı çıxır, idarə olunmaq cəhdlərinə gülür və xaos yaradır. Lakin onun daxilində yaxşılıq da var. O, pis davranan bir uşaqdır ki, yaxşı olmaq üçün sadəcə güclü bir əl və məqsəd hissi lazımdır.

Xarakterin təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xuanzanqın şagirdi olmamışdan əvvəl, Meymun kral kainatda böyük fəlakətlərə səbəb olurdu, çünki Cənnətin Böyük Adaçayı (The Great Sage Equal of Heaven) olmaq üçün lazım olan şeyləri axtarırdı. Onun davranışı pis niyyətdən deyil, səhv başa düşülmə və məyusluğa görə idi. O, sehrli güclərini tanrıların ona göndərdiyi hər kəsi və hamını məğlub etmək, onları alçaltmaq üçün istifadə edirdi. Amma Budda və mərhəmət ilahəsi tr. Quan Yin onu nəzarət altına alaraq ona nizam-intizam və məqsəd bəxş etdi. Bəzən onun davranışlarını düzəltmək üçün alnına dəmir bant taxılır ki, Ksuan Zangın oxuduğu mantranı ona başa salmaq üçün.

Ümumilikdə, Meymun kralın əvvəlki dağıdıcı enerjiləri, yeni ustadını mühafizə etmək üçün yaxşılığa çevrilir. Yolda səhvlərə yol versə də, möhkəm və rəğbətli rəhbərliyi ilə sonda yaxşı olur və hətta Buddhalığa (en. Buddhahood) nail olur.[6][7][8]

Video oyunlarda

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Video oyunun adı Qabiliyyətləri Platforma Adı
League of Legends Çubuğunu uzadaraq zərər verə bilər, yoxa çıxmaq və özünün surətini artırmaq qabiliyyətinə malikdir Microsoft Windows, macOS Ukun
WARFRAME Dəyişən ölçülü çubuq, Səma Əkizi, buludda gəzmək, toxunulmaz olmaq və zərəri qəbul etməmək Microsoft Windows, macOS, PS4, PS5, iOS (beta) Vukong
Dota 2 Uzana bilən sehrli çubuq var, ağacların üzərinə tullanmağı bacaran və müxtəlif obyektlərə çevrilə bilər Microsoft Windows, macOS Meymun kral
Mobile Legends Rəqibinə zərər və yavaşlatma təsiri verərkən uzun məsafəyə tullanmağı bacarır Android, iOS Sun
Arena of Valor Əsas silah qızıl çubuq, hədəfinə tullana, yoxa çıxa, yuvarlana və ya rəqibinə gizli yaxınlaşa bilir Android, iOS, iPadOS, Nintendo Switch Ukun
Smite Çox güclü bir xarakterdir. Onun passiv bacarığı canı 40% aşağı düşəndə onu daha da gücləndirir Microsoft Windows, Xbox One, PS4, PS5, Nintendo Switch, Amazon Luna Sun Ukun
Black Myth: Wukong Oyunçu, Sun Ukun əsasında olan meymunu idarə edir, müxtəlif səviyyələrdə rəqiblərlə döyüşür. Baş qəhrəman normal forması ilə yanaşı, uçan böcək və ya nəhəng canavar kimi müxtəlif formalar da ala bilir Microsoft Windows, PS5, Xbox Sun Ukun
Raid[9] Ölümdən sonra yenidən doğulur. Düşmənləri dayandıra və hərəkətsizləşdirə bilər. Microsoft Windows, Android, iOS Sun Wukong
  1. Trapp, James. "Is the Monkey King the world's most popular superhero?". britishcouncil. 03-02-2016. 2024-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28-08-2024.
  2. "Journey to the West: Lunar New Year (2016)". Library Miracosta. 2024-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28-08-2024.
  3. Wu, Cheng’en. Lovell, Julia (redaktor). "Monkey King Journey to the West" [Translated by Julia Lovell]. Penguin Random House. Penguin Classics. 2024. ISBN 9780593511749. 2024-08-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29-08-2024.
  4. Monkey's Conversion (PDF) (ingilis). 34 (1-ci nəşr). Pekin: Foreighn Languages Press 24, Baiwanzhuang Road, Beijing, China. 1985. ISBN 0835114503. 2024-05-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-08-29.
  5. Chao, Patricia. Monkey King (ingilis) (2-ci nəşr). Harper Perennial. 1997. ISBN 9780060928933. 2024-08-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-08-29.
  6. 1 2 3 4 5 Haiwang, Yuan. "Monkey King". 20-03-2004. 2024-08-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29-08-2024.
  7. 1 2 3 "Is the Monkey King the world's most popular superhero?". British Council. 2024-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29-08-2024.
  8. "Sun Wukong / Sun Wukong Overview". hellhades.com. 14-04-2024. tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18-09-2024.
  9. "Champion Guide: Sun Wukong - Raid: Shadow Legends". Raid: Shadow Legends. 14-09-2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18-09-2024.