Milli dil günü
 | Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Milli dil günü və ya Limba noastre (Rum. Limba noastră - dilimizdən) Moldova Respublikasında 1989-cu ildən bəri hər il 31 avqustda qeyd olunan bir bayramdır.
Yaranma tarixi
[redaktə | vikimətni redaktə et]Moldova Xalq Cəbhəsinin birbaşa iştirakı ilə 27 Avqust 1989-cu[1] [2][3][4][5] ildə Kişinyovda kütləvi bir nümayiş baş verir. Əsas tələblərdən biri Latın qrafikasına əsaslanan moldovan dilinin respublikanın rəsmi dili statusunu alması idi.
31 Avqust 1989-cu ildə MSSR Ali Soveti moldovan dilinin siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni sahələrdə rəsmi dil elan etdi və bu dilin Latın qrafikasına [6] qaytarılması haqqında qanun qəbul etdi.
23 iyun 1990-cı ildə Moldova Parlamenti 31 avqustu Milli Dil Günü elan etdi.[7] Başlanğıcda bayrama "Rumın dilimizin günü"(rum. Limba noastră cea română və ya rum. Ziua limbii române) deyilirdi.
1994-cü ildə bayrama Moldova Konstitusiyasının 13-cü maddəsində əksini tapan mövcud adın – "Limba noastră" (rum. Limba noastră) verilməsi qərara alındı.
Moldova Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi 5 dekabr 2013-cü il tarixində İstiqlal Bəyannaməsi mətninin üstünlüyünə istinad edərək Rumın dilini rəsmi dil elan etdi. Eyni zamanda, Konstitusiyaya müvafiq dəyişikliklər edilib.
Bayram ənənələri
[redaktə | vikimətni redaktə et]31 avqustda, ənənəvi olaraq, Moldova daxilində sərgilər, festivallar, digər mədəni tədbirlər və xalq şənlikləri təşkil olunur.
Bu gün Kişinyov Mərkəzi şəhər qəbiristanlığında ana dili və milli ədəbiyyatın inkişafına xüsusi töhfə verən dünyasını dəyişmiş xadimlərin anma mərasimi təşkil olunur.
Mətni 1994-cü ildən bəri müstəqil Moldovanın himninə çevrilən eyniadlı "Limba noastre" (Dilimiz ) şeirinin müəllifi olan, milli poeziyanın klassiki Aleksey Mateyeviçin xatirəsi bu gün böyük ehtiramla yad olunur.
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ "Лимба Ноастрэ — Национальный день языка в Республике Молдове" (rus). March 21, 2007 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "List of Moldovian Holidays" (Eng). December 17, 2012 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "31 августа Молдова отмечает национальный День родного языка" (rus). August 31, 2012 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Lonely Planet" (rus). October 19, 2012 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "On 31 August Moldova celebrates the Language Day" (eng). October 27, 2009 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Horia C. Matei. «State lumii. Enciclopedie de istorie.». Meronia, Bucureşti. 2006. səh. p. 292—294.
- ↑ "Постановление Парламента о днях памяти, праздничных днях и днях отдыха в Республике Молдова" (rus). December 20, 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26.12.1990.