Monteneqro Milli Kitabxanası

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Monteneqro Milli Kitabxanası
Nacionalna biblioteka Crne Gore „Đurđe Crnojević”
Naciocalna biblioteka Crne Gore “Djurdje Crnojevic”[1]
Ümumi məlumatlar
Ölkə
Yaradılıb 1893, 1946[2]
Sayt nb-cg.me/?lang=en

Monteneqro Milli Kitabxanası — vəzifəsi Monteneqronun mədəni irsini qorumaq olan milli kitabxana. O, milli biblioqrafik göstəriciləri dərc edir və Monteneqroda kitabxanalar şəbəkəsinə nəzarət edir. ISBN və ISSN nömrələrini təyin edir. Kitabxana 1493-cü ildə dünyada ilk, Avropada isə kiril əlifbası ilə çap edən ikinci dövlət mətbəəsini quran XV əsr Monteneqronun hökmdarı Djuradj Cernojeviçin adını daşıyır.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1838-ci ildə Monteneqro hökmdarı II Pyotr Petroviç Çetinyedəki monastırdan götürülmüş kitablardan öz iqamətgahında kitabxana yaratdı. 1893-cü ildə Çernoyeviç mətbəəsinin yaradılmasının 400 illiyi münasibətilə knyaz Nikola I Petroviç ilk kütləvi kitabxananın əsasını qoydu. Birinci Dünya Müharibəsi başlamazdan əvvəl kitabxanada 10.000-ə yaxın eksponat var idi, lakin kolleksiyanın böyük hissəsi müharibə zamanı məhv edildi.[3] 1926-cı ildə Monteneqronun mərkəzi elmi kitabxanasının rolu əvvəlki kitabxananın sağ qalmış kolleksiyaları əsasında yaradılmış Çetinyedəki Milli Muzeyin Kitabxanasına keçdi. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra adını Monteneqro Mərkəzi Kitabxanası olaraq dəyişdirdi. 1946-cı il martın 26-da Monteneqro Respublikasının Milli Təhsil Nazirliyi Çetinyedə Mərkəzi Milli Kitabxana yaratdı. 1949-cu ildə Fransa səfirliyinin binasına köçdü və 1964-cü ildə bitişik keçmiş İtaliya səfirliyinin binasını ələ keçirdi. Məhz o zaman hökmdar Djuradj Chernoeviçin adını aldı. 2012-ci ildən kitabxana mədəniyyət və kitabxanalar haqqında qanunvericiliyə uyğun olaraq baş nazir İqor Lukşiçin sərəncamı əsasında fəaliyyət göstərir. O, adını Monteneqro Milli Kitabxanası “Djuradj Cernojevic” olaraq dəyişdirdi.[4] ​

Memarlıq xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Milli Kitabxana 1910-cu ildə Monteneqro Krallığında İtaliya və Fransa səfirlikləri kimi xidmət etmiş iki tarixi malikanədə yerləşir. Keçmiş İtaliya səfirliyinin layihəsini italyan memar Korradini hazırlayıb. Klassik üslubda tikilmiş bina 1915-ci ilə qədər səfirlik tərəfindən istifadə edilmişdir. 1964-cü ildə kitabxanaya verilmişdir. Kompleksə kitabxana müdiriyyəti, kolleksiyalar şöbəsi, milli ISBN və ISSN agentliyi, sənədləşmə və biblioqrafiya şöbəsi, sərgi salonları və oxu otaqları daxildir. 1981-ci ildə keçmiş İtaliya səfirliyinin yerində 4500 m² sahəsi olan yeddi mərtəbədə mərkəzi kitab anbarı tikilmişdir.[5] Keçmiş Fransa səfirliyinin binası fransız memar Paul Qode tərəfindən layihələndirilib. Digər fransız memar Auguste Perret tikintiyə nəzarət etdi. Fasad müxtəlif formalı keramik plitələrlə bəzədilib, Balkanlarda ilk dəfə olaraq dəmir-beton tikintidə istifadə edilib. Səfirlik binadan 1915-ci ilə qədər istifadə edib, İkinci Dünya Müharibəsi illərində burada polis qərargahı olub, 1949-cu ildə isə Milli Kitabxanaya verilib. Binada muzey şöbəsi, qədim və nadir kitablar kolleksiyası, bərpa emalatxanası və fransız bölməsi yerləşir.

Fondlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kitabxananın kolleksiyaları yalnız oxu zallarında verilir. Onların tərkibində ümumilikdə 2.000.000-ə yaxın kitab, qəzet, jurnal, əlyazma, coğrafi və tarixşünaslıq xəritələri, atlaslar, musiqi nəşrləri, açıqcalar və fotoşəkillər, albomlar, kataloqlar, audio və video materiallar və digər kitabxana materialları vardır. Kitab fondundan xüsusi və muzey kolleksiyaları ayrıldı.[6] 2008-ci ildə Monteneqro hökuməti kolleksiyanın rəqəmsallaşdırılması proqramını qəbul etdikdən sonra Milli Kitabxananın Mikrofilm və Rəqəmsallaşdırma Mərkəzi yaradılmışdır. Mərkəz mövcud kolleksiyalarının əksəriyyətini rəqəmsallaşdırmışdır. Onlar 2016-cı ildə onlayn yayımlanıb.[7] ​

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ https://web.archive.org/web/20221226144622/https://www.cenl.org/member-libraries/.
  2. ↑ COURAGE Registry (ing.).
  3. ↑ "Nacionalna biblioteka Crne Gore – Đurđe Crnojević – Istorija". nb-cg.me. 2020-02-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-15.
  4. ↑ "ODLUKAO ORGANIZOVANJU JAVNE USTANOVE NACIONALNA BIBLIOTEKA CRNE GORE "ĐURĐE CRNOJEVIĆ"". İstifadə tarixi: 2020-02-15.
  5. ↑ "Nacionalna biblioteka Crne Gore – Đurđe Crnojević – Objekti". nb-cg.me. 2020-02-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-15.
  6. ↑ "Knjiga neprihvatljiv poklon za biblioteke u Crnoj Gori" (serb-xorvat). Radio Slobodna Evropa. 2020-02-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-15.
  7. ↑ "Nacionalna biblioteka Crne Gore – Đurđe Crnojević – Osnovni fond". nb-cg.me. 2020-02-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-15.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Monteneqro_Milli_Kitabxanası&oldid=7590264"