Nömaniyyə qəzası
| Nömaniyyə qəzası | |
|---|---|
| 32°21′39″ şm. e. 45°29′02″ ş. u. | |
| Ölkə | |
|
| |
Nömaniyyə qəzası (ərəb. قضاء النعمانية) — İraq Respublikasının Vasit mühafazasında inzibati ərazi vahidi.[1] Qəzanın inzibati mərkəzi Nömaniyyə şəhəridir.
Ərazisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
2009-cu ilə olan rəsmi məlumata əsasən qəza 2.116 km² ərazini əhatə edir.[2][3]
İnzibati-ərazi bölgüsü[redaktə | mənbəni redaktə et]
İnzibati cəhətdən iki nahiyyəyə (ərəbcə: ناحية) bölünür: Nömaniyyə nahiyyəsi (ərəbcə: ناحية النعمانية)[4] və Ahrər nahiyyəsi (ərəbcə: ناحية الاحرار).
Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
2003-cü ilə olan rəsmi təxminə əsasən qəza əhalisi 107.618 nəfər idi.[3] Eyni təxminlərə görə bütün Vasit mühafazasında 913.386 nəfər əhali yaşamışdır.[3] Və bu rəqəmlər nəzərə alındıqda məlum olur ki, Nömaniyyə qəzasında yaşayan əhali bütün mühafazada yaşayan əhalinin 11,78%-ni təşkil edirdi.
Etnik tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qəzada əhali əsasən ərəblərdən, qismən isə türkmanlardan ibarətdir. Qəzada yaşayan türkmanlar Karakol tayfasına (ərəbcə: عشيرة ألبو كراغول) mənsubdurlar.[5] Sayları 200 min nəfərdən çox olan bu tayfanın nümayəndələri həmçinin Bağdad mühafazasında, Əziziyə qəzasında, Kut qəzasında və Bedra qəzasında məskunlaşıblar.[5][6]
Danışılan dillər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qəzada yaşayan əhali əsasən ərəb dilində, qismən isə azərbaycan dillərində danışır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ ديوان محافظة واسط :عن واسط Arxivləşdirilib 2016-12-29 at the Wayback MachineOrijinal mətn (ərəb.)
4 ــ قضاء النعمانية ( غرب دجلة ) وترتبط به كل من : أ ــ ناحية الأحرار ( الحسينية ) قضاء النعمانية ، ويطلق عليه من قبل أهل المدينة القدماء ( البغيلة ) يقع القضاء شمال مدينة الكوت بنحو 45 كليو متر ويحده من الشمال الغربي ( نهر المالح ) الذي يشكل حدا فاصلا بينه وبين قضاء الشوملي في محافظة بابل ، . استحدث القضاء بموجب إرادة ملكية عام 1923 وتبلغ مساحته 1103 كيلو متر مربع . في القضاء ضريح الشاعر الكبير أبو الطيب المتنبي الذي يبعد إلى الشمال عن مركز المدينة بنحو 2 كم .وشهد القضاء إقامة أكثر من مهرجان للشعر العربي باسم ( مهرجان المتنبي بعد أن يفتتح في الكوت ويقام جزء منه في النعمانية عند ضريح الشاعر وكان آخر مهرجان أقيم عام 2005 وحضره وكيل وزارة الثقافة جابر الجابري وجمع كبير من شعراء العراق ). هناك أيضا تل ” النجمي ” الأثري شمال غرب المدينة وهو من التلال الأثرية المهمة . يعرف القضاء بوجود أيضا السيد ( مالك الياسري ) وهو من الوجوه الاجتماعية والشخصيات المعروفة ويقع أيضا شمال غرب المدينة . يتميز القضاء بكونه حلقة الوصل بين المحافظات الجنوبية ومحافظات الفرات الأوسط ومنها النجف وكربلاء ويعد طريق النعمانية ــ الشوملي من الطرق المهمة للزوار وهو أيضا يرتبط بالحدود العراقية الإيرانية من خلال طريق كوت ــ بدرة . في القضاء هناك مشروع غابات الروضان ( غابات النعمانية ) العائدة إلى وزارة الصناعة . ناحية الأحرار وتسمى أيضا ( الحسينية ) ، وتقع جنوب النعمانية بمسافة 20 كم والى الشمال الغربي من الكوت مركز المحافظة بنحو 38 كم . استحدثت الناحية بموجب المرسوم الجمهوري رقم 683 في 16 / 11 / 1961 وتبلغ مساحتها 1244 كيلو متر مربع . في ناحية الأحرار أقدم واكبر مشروع إروائي في واسط ( مشروع الحسينية ) ويسمى أيضا مشروع ( الدلمج ) . الناحية تحاذي من الغرب محافظة الديوانية ويفصلها عنها نهر المالح وهور الدلمج . تقع إلى الشرق والجنوب الشرقي من مركز المدينة ( قاعدة أبو عبيدة الجوية ) مقر القوات المتعددة الجنسيات حاليا . جنوب الناحية هناك حقل ( الأحدب ) النفطي . هناك أيضا مجموعة من التلال الأثرية تقع إلى الجنوب الغربي من المدينة منها تل الولاية وتل الأخضر وتلال أخرى متناثرة .
- ↑ "الوحدات الإدارية ومساحتها كما في 2009". 2019-11-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-25.
- ↑ 1 2 3 Iraq population statistics Arxivləşdirilib 2015-04-20 at the Wayback Machine in GeoHive Global Statistics Arxivləşdirilib 2012-04-03 at the Wayback Machine. United States of America, Arizona, Phoenix.
- ↑ مركز قضاء النعمانية
- ↑ 1 2 Zaman Gazetesi Arxivləşdirilib 2014-03-26 at the Wayback Machine: Arşivinden—>Türkmen aşiretleri Türkçeyi kurslarda yeniden öğrenecek Arxivləşdirilib 2012-04-07 at the Wayback Machine<—haberi; haberin yayınlanma tarihi: 28.11.2003, yazar: Ahmet Dinç / BağdatOrijinal mətn tərcümədə ing. — "{{{1}}}"
...Bağdat ve çevresinde meskun olan Karakuli aşireti aslen Osmanlılar döneminde bölgeye yerleşmiş ve Saddam Hüseyin zamanına kadar Türklük bilincini muhafaza etmiş. Aşiretin ismi, Osmanlı askerinin hakimiyet altındaki bölgelerde kurdukları karakollardan geliyor....Sayıları 200 bini bulan Karakulilerle diyalog artarak devam etti ve açılan birçok ITC şubesinin temsilcileri ve personeli bu aşirete mensup kişilerden teşkil edildi. Karakuliler Bağdat’ın çeşitli semtleri, Kut, Aziziye, Numaniye, Bedrecessan gibi bölgelerde yoğun olarak yaşıyor. Aşiretin merkezi Aziziye.
- ↑ "Türkmen Karagol- Karakol (Karagül) Oymak Aşiretinin Türkmen Olmanın duygusu". 2023-08-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-26.