Nurlann

fülke
Nurlann
norv. Nordland
Bayraq Gerb[d]
67° şm. e. 15° ş. u.
Ölkə	Norveç
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi	38 482
Saat qurşağı	UTC+01:00
Əhalisi
Əhalisi	239 611 nəfər nəfər
Sıxlığı	6,23 nəf./km²
Digər
nfk.no
Nurlann
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Nurlann (norv. Nordland Nurlann^ⓘ) — Norveç Krallığının inzibati-ərazi vahidi (fülke). Şimalda Troms, cənubda Nur-Tröndelaq, şərqdə İsveçin Norrbotten leni, cənub-şərqdə Vesterbotten leni və qərbdə Atlantik okeanı (Norveç dənizi) ilə sahilləri yuyulur. Quberniya əvvəllər Nurlannen amt kimi tanınırdı. Fülkenin inzibati mərkəzi Budö şəhəridir. Uzaq Arktika adası olan Yan-Mayen 1995-ci ildən bəri Nordland fülkesinə tabedir. Cənub hissəsində YUNESKO-nun ümumdünya irsi siyahısında olan Veqa arxipelaqı yerləşir. Nurlann, balıq ovundan çox asılı olan bir sahil bölgəsidir.

Coğrafiyası

Skömen fyordu, Narvik; may 2009. Nurlann ərazisində saysız-hesabsız fyordlar və onların qolları mövcuddur.

Nurlann, Şimali Norveçdə Skandinaviya yarımadasının şimal-qərb sahili boyunca yerləşir. Avropanın sıx məskunlaşdığı yerlərdən çox uzaqlıqda olduğundan, fülke ən az çirklənmiş ərazilərindən biridir. Nurlann Nur Tröndelaqdan Tromsa qədər 500 km məsafədədir. Fülkenin cənubundakı Bindala ilə fülkenin şimal ucundakı Andenesə qədər olan məsafə təxminən 800 km-dir. Çoxlu fyordlarla möhkəm bir sahil xəttinə malikdir.

Cənubdan şimala ən böyük fyordlar Troms fülkesi ərazisində yerləşən Bindalsfyord, Vefsnfyord, Ranfyord, Saltifyord-Skelstadfyord, Folda, Tyusfyord, Ofotfyord (ən uzunu) və Andfyorddur. Ən məşhuru isə, əslində fyord deyil, Lofoten adaları ilə materik arasındakı dənizin açıq bir hissəsi olan Vestfyorddur. Onun da ən məşhur hissəsi olan Trollfyord ilə Rafsandet boğazı, Lofoten adaları və Vesterolen şəhərlərini birləşdirən ən qısa su yoludur. Qitə şelfi Andenesdən qərbdədir və Norveçin heç bir yerində dənizdən bir neçə mil dərinlikdə okean yoxdur. Budönün cənub-qərbində, Salstraumenin qabarma axını meydana gəlir ki, bu da su burulğanı meydana gətirir. Maelström burulğanı Lofoten adalarından cənubda yerləşir.

Dəniz yaxınlığındakı dik dağlar və dağlar və dəniz arasındakı düzənlik (Strandflaten, sahil bölgəsi) Nurlannın uzun sahil xəttinə xasdır. Strandflaten qismən daxili tərk edir, nəticədə Helgelandda minlərlə olan çox sayda ada (şxerlər) yaranır, bu adalar ümumiyyətlə dağlıqdır, daha kiçik və ya daha böyük sahil düzənliyi var. Nurlannda Norveçin ən böyük iki adası var: ən böyük Hinnoya adası (Svalbarddan başqa) və üçüncü ən böyük ada Lanqoya. Fyordlarda sahil bölgəsi daha az dikdir: dağlar istiqamətində təpələri olan daha yumşaq yamaclar var. Fyordların başında çox vaxt vadilər olur (fyord düzənliyin davamıdır) və ümumiyyətlə düzənliyin mərkəzində isə bir çay vardır.

Vadilərin uzun adaları ən böyük çaylar arasında yerləşir. Ranelna və Lanqvassoqa çaylarının qovuşduğu yer, Rana kommunası.	Əhalinin əksəriyyəti Strandflaten ovalığında məskunlaşıb. Semna bələdiyyəsindəki Berq şəhəri.

Xarici keçidlər

• Vikianbarda Nurlann ilə əlaqəli mediafayllar var.
• Norwegian Meteorological Institute
• Satellite picture by NASA showing northern part of Nordland and most of Troms Arxivləşdirilib 2006-10-06 at the Wayback Machine
• Artscape Nordland
• 10,500-year-old human settlement in Leirfjord  (norv.)
• Deep water corals
• Vega - new Unesco World Heritage Site (pdf)