Ojeqov lüğəti
"Rus dili lüğəti" — ümumi lüğətin normativ izahlı lüğəti. Sovet dilçisi S. İ. Ojeqov tərəfindən yaradılmışdır.
Tarixi və nəşrlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
S. İ. Ojeqovun leksikoqrafik fəaliyyətinin başlanğıcı (1900–1964), SSRİ Elmlər Akademiyasının Müxbir üzvü D. N. Uşakovun redaktoru olduğu dörd cildlik "Rus dilinin izahlı lüğəti" nin tərtibində iştirakı sayılmalıdır. 1930-cu illərin alimləri. Ojeqov, fəaliyyətinin əvvəlindən həm təşkilati, həm də lüğətin (sözləri D. N. Uşakov) "həqiqi hərəkətvericisi" halına gələn və "tərtib edən" işə qoşuldu.
Böyük Vətən Müharibəsindən bir qədər əvvəl Uşakov Rus dilinin Kiçik İzahatlı Lüğətinin yaradılması fikrini irəli sürdü. Təşkilati məqsədlər üçün bir komissiya və daha sonra gələcək lüğətin bir nəşri yaradıldı. D. N. Uşakov baş redaktor təyin edildi və S. İ. Ojeqov lüğət planı tərtib etdi. 1942-ci ildə Uşakov öldü və lüğətin tərtib edilməsi ilə bağlı bütün işlər Ojeqova verildi. İlk materiallar radikal şəkildə yenidən işlənmiş və yenidən redaktə edilmişdir[1].
АЖУ’Р, -а, м. 1. В бухгалтерии: такое ведение дел, при к-ром каждая операция регистрируется немедленно после её совершения (спец.) 2. Ажурная вышивка, строчка, вязка. Воротник с ажуром. • В ажуре (разг.) — в полном порядке. Все дела в ажуре.
С. И. Ожегова и Н. Ю. Шведовой[2]
Lüğət 1949-cu ildə nəşr edilmişdir; 50 min sözdən ibarət idi. Nəşrin baş redaktoru müəllifin leksikoqrafik yanaşmaları ilə tam razılaşmayan Akademik S. P. Obnorski idi[2]. Obnorski eyni illərdə 17 cildlik Müasir Rus Ədəbi Dilinin Lüğətinin nəşrinə rəhbərlik etmişdir. Bir cildlik lüğətə bir sıra elmi və ideoloji qeydlər professor F. P. Filin tərəfindən edilmişdir[3].
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Современный русский язык. Учеб. для студентов пед. ин-тов по спец. № 2101 «Рус. яз. и лит.» В 3 ч. Ч. 1. Введение. Лексика. Фразеология. Фонетика. Графика и орфография (2-е изд., испр. и доп.). М.: Просвещение. Н. М. Шанский, В. В. Иванов. 1987. 96–97.
- ↑ 1 2 Ожегов С. И., Шведова Н. Ю. Толковый словарь русского языка (4-е изд., доп). М.: Азбуковник. Российская академия наук. Институт русского языка имени В. В. Виноградова. 1997. 3–5.
- ↑ "Неизвестные страницы из истории создания и обсуждения «Словаря русского языка» С. И. Ожегова". 2022-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-11.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Зубакова М. Новый русский (Итоги). 2007.
- Евгеньева А. П. К вопросу о типе однотомного толкового словаря русского языка советской эпохи (PDF) (Вопросы языкознания). 1953. 48–68.
- Гельгардт Р. Р. С. И. Ожегов. Словарь русского языка, 2-е изд (PDF) (Вопросы языкознания). 1953. 131–139.
- Щербин В. К. Вселенная в алфавитном порядке. Словари — вчера, сегодня, завтра. Мн.: Нар. асвета. 1987. 49–53.
- От издательства Толкового словаря С. И. Ожегова (статья).
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Добровольский М. "Словарь раздора". Газета «Дело №». 2007-03-02. 2015-07-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-04.
- Никитин О. В. Неизвестные страницы из истории создания и обсуждения "Словаря русского языка" С. И. Ожегова