Onlayn gündəlik
Onlayn gündəlik və ya veb-gündəlik — ümumdünya hörümçək torunda şəxsi veb-saytda və ya gündəlik-hostinq saytında dərc olunan şəxsi gündəlik və ya jurnal.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Onlayn gündəliklər ilkin internet səhifələrində iştirak edən insanların şəxsi profillərini əks etdirən "24 saat kiberməkanda" (1996) kitabının nəşri ilə tezliklə medianın diqqətini çəkmişdir. Onlayn gündəliklərin ən erkən kitab uzunluğunda elmi müzakirəsi Filipp Lejennin "Əziz ekran" (fr. Cher écran) əsəridir.[1]
İcmanın formalaşması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Gündəlik yazanlar (bəzən eskriptisionistlər də adlanır) bir-birindən öyrənməyə başladığı zaman müxtəlif gündəlikləri və jurnalları birləşdirmək üçün bir neçə veb-üzüklər meydana gəlmişdir. Onlardan ən populyarı 1996-cı ilin iyulunda başlayan və 20 oktyabr 1998-ci il tarixinə 537 üzvü olan "Open Pages" idi. "Diarist.net" adlı icma veb-saytı yaradılmışdır və 1999–2004-cü illərdə rüblük olaraq "The Diarist Awards" mükafatına layiq görülmüşdür. Mövzuya görə gündəliklərin və jurnalların bir sıra siyahıları var idi. "Burbs" adlanan bu siyahılar insanlara bir-biri ilə müəyyən əlaqəsi olan saytları tapmağa imkan verirdi.[2]
1998-ci ilin oktyabrında "Open Diary"nin işə salınması onlayn gündəliklərin icma olaraq birlikdə yerləşdirilə biləcəyi ilk veb-saytı təmin etmişdir. "Open Diary" şərhlər, fəaliyyət lentləri və yalnız dostlar üçün məzmun da daxil olmaqla onlayn gündəlik icmaları üçün vacib olacaq bir neçə funksiyanı yeniləmişdir.[3]
Texnologiyalar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bəzi erkən gündəliklər və jurnallar müxtəlif inkişaf etməkdə olan internet texnologiyalarını, o cümlədən erkən ədəbi bloqçuların "nakednovelist.com" saytındakı (1990-cı ildə yaradılmışdır) kimi interaktiv mesaj formatlarını, onlayn mağazaları, "RealAudio", "RealVideo", canlı veb-kameraları, poçt siyahılarını və gündəlik avtofotoları nümayiş etdirmişdir.[4]
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Lejeune, Philippe. "Cher écran": Journal personnel, ordinateur, Internet. Editions de Seuil. 2000. ISBN 978-2-02-041251-3.
- ↑ The last archived version of the 'burbs listing shows 123 burbs as of 07 March 2002.
- ↑ Haenlein, M. "Users of the world unite! The challenges and opportunities of Social Media". Business Horizons. 53. 2010: 59–68. doi:10.1016/j.bushor.2009.09.003.
- ↑ "open pages: suburbs". 3 February 2005. Archived from the original on 3 February 2005.