PLMN
Public land mobile network (PLMN; azərb. İctimai yerüstü mobil şəbəkə) — müəyyən bir ölkədə xüsusi operator tərəfindən təklif olunan simsiz rabitə xidmətlərinin birləşməsi.[1][2] PLMN adətən GSM/2G, UMTS/3G, LTE/4G kimi bir neçə mobil texnologiyadan ibarətdir. Müəyyən bir ölkə daxilində bir operator tərəfindən təklif olunur və tez-tez mobil şəbəkə adlandırılır.
PLMN kodu[redaktə | mənbəni redaktə et]
PLMN özü MCC (ölkə kodu) və MNC-dən (şəbəkə kodu) ibarət qlobal unikal PLMN kodu ilə müəyyən edilir. Beləliklə, bu, bir ölkəni və həmin ölkədəki mobil şəbəkə operatorunu müəyyən edən beş-altı rəqəmli nömrədir.
PLMN aşağıdakıların bir hissəsidir:
- Location area identity (LAI) (PLMN və MNC)
- Cell Global Identity (CGI) (LAI və "Cell Identifier")
- IMSI
PLMN kodlarında aparıcı sıfırlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
MNC ikirəqəmli formada və başında sıfır olan üç rəqəmli formada ola bilər. Belə ki, 01 və 001 əslində iki fərqli MNC-dir. Beləliklə, PLMN 001–02 və 001–002 eyni ölkədə olur, lakin iki tamamilə fərqli operatora (02 və 002) aiddir. PLMN təyinatlarından aydın olur ki, eyni nömrə dəyərinə malik ikirəqəmli və üçrəqəmli MNC-lərin bu cür ikiliklərindən qaçınmaq olar.
PLMN kodu və IMSI[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bir abunəçi üçün SİM və ya USIM-i müəyyən edən IMSI adətən PLMN kodu ilə başlayır. Məsələn, PLMN 262–33-ə aid IMSI 262330000000001 kimi görünür. Mobil telefonlar bundan rouminqi aşkar etmək üçün istifadə edir. Nəticədə USIM-in IMSI-nin başlanğıcına uyğun olmayan PLMN kodu ilə şəbəkəyə qoşulmuş mobil telefon, adətən, əlaqə gücünü göstərən ikonada "R" işarəsini göstərir.
PLMN xidmətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
PLMN adətən mobil abunəçiyə aşağıdakı xidmətləri təklif edir:
- Lokal yanğınsöndürmə/təcili yardım/polis məntəqələrinə təcili zənglər.
- İstənilən digər PLMN və ya PSTN-ə (VoIP) səsli zənglər.
- İstənilən digər PLMN və ya SIP xidmətinə qısa mesaj xidməti (SMS) xidmətləri (mobil telefonda mesajlaşmanın orijinal forması olmuşdur. Hazırda adətən mesajlaşma proqramları ilə əvəz olunur).
- Hər hansı digər PLMN və ya SIP xidmətinə/dən multimedia mesajlaşma xidməti (MMS) xidmətləri.
- Operatorun xüsusi qarşılıqlı əlaqəsi üçün "Unstructured Supplementary Service Data" (USSD) (məsələn, cari balansı göstərmək üçün "*#100#" yığın).
- İxtiyari xidmətlər üçün internet data əlaqəsi. Bu, məsələn, GSM-də GPRS, UMTS-də IuPS və ya LTE vasitəsilə edilir.
Bu xidmətlərin mövcudluğu, keyfiyyəti və ötürmə qabiliyyəti PLMN-nin həyata keçirilməsi üçün istifadə olunan xüsusi texnologiyadan asılıdır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 3GPP TS 22.101 https://www.etsi.org/deliver/etsi_ts/122100_122199/122101/15.06.00_60/ts_122101v150600p.pdf Arxivləşdirilib 2022-12-30 at the Wayback Machine
- ↑ 3GPP TS 21.905 https://www.etsi.org/deliver/etsi_tr/121900_121999/121905/15.00.00_60/tr_121905v150000p.pdf Arxivləşdirilib 2023-01-18 at the Wayback Machine
 Mobil şəbəkə standardları | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 0G radio telefonlar (1946) | |||||||||
| 1G (1979) |
| ||||||||
| 2G (1991) |
| ||||||||
| 2G-yə keçid (2.5G, 2.75G, 2.9G) |
| ||||||||
| 3G (1998) IMT-2000 (2001) |
| ||||||||
| 3G-yə keçid (3.5G, 3.75G, 3.9G) |
| ||||||||
| 4G (2009) IMT Advanced (2013) |
| ||||||||
| 5G (2018) IMT-2020 (2021) |
| ||||||||
| Əlaqəli məqalələr | |||||||||
