Parazit sürütlənmə
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
Parazit sürüklənmə — bir maye içində nisbi hərəkət edən cismə özünün mövcudluğu səbəbindən təsir edən sürütlənmə qüvvəsidir.[1]:254[2]:256
Parazit sürüklənmə; maye element və cisim arasındakı sürtünməyə görə olur.[3][1]:641-642[4]:19 Obyekt sürtünmə cərəyanı ilə cərəyan qarşısında bir səd yaradır. Cərəyan; bu səddi aşmaq üçün obyektin ətrafından dolanır. Bu dolanma ətrafında səthdə sürüşən maye ilə cisim arasındakı sürtünmə qüvvəsi cismi cərəyan istiqamətində sürükləməyə çalışır. Bundan əlavə, mayenin ətaləti də cismə axın istiqamətində təsir göstərir. Bu qüvvələrin nəticəsində cism axın istiqamətində hərəkət etməyə məcbur olur.[5]
Aerodinamikada
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Parazit sürüklənmə; Səthi sürtünməyə (skin friction), sürüklənənin formasına (form drag) və təyyarə hissələrinin birləşmə nöqtələrinə (interference drag) əsaslanır. “Səthin sürtünmə sürüklənməsi” və “forma sürüklənməsi” bəzən birlikdə “profil sürüklənməsi” adlandırılır.[6][7][5]
- Səthi sürtünmə sürüşməsi nəqliyyat vasitəsinin səthi və onun üzərindən axan hava arasındakı sürtünmə nəticəsində yaranır və aşağıdakı amillərdən asılıdır: təyyarənin səthi sahəsi, səthi pürüzlülük (buzlanma və s.), sərhəd qatındakı hava axınının müntəzəm və ya turbulent olması, hava sürəti, aerofoilin qalınlığı, hücum bucağı[1]:254
- Şəkil sürüklənməsi hava axınına müqavimət göstərən səthlərin arxasındakı türbülansa əsaslanır. Bir nümunə ilə izah etmək üçün, düz bir lövhə hava axınına paraleldirsə, səthi sürtünmə sürüklənməsi daha çox, hava axınına perpendikulyar olduqda isə forma sürüşməsi daha çox olur.[1]:65, 319[1]:641-642[2]:256
- Enterferans sürüşməsi qanad/gövdə, gövdə/quyruq kimi müxtəlif hissələrin birləşdiyi bölgələrdə meydana gəlir. İki fərqli hissədəki fərqli hava cərəyanları qarşılaşdıqda, uyuşma yaranır. Səthlərin müvafiq texnikalarla örtülməsi və yuvarlaqlaşdırılması enterferans sürüşməsini azaldacaqdır.[1]:25, 492, 573
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ 1 2 3 4 5 6 Anderson, John D. Jr. Fundamentals of aerodynamics (2nd). New York: McGraw-Hill. 1991. ISBN 0-07-001679-8.
- ↑ 1 2 Anderson, John D. Jr. Introduction to flight (Eighth). New York, NY: McGraw Hill Education. 2016. səh. 242. ISBN 978-0-07-802767-3.
- ↑ Clancy, L.J. (1975). Aerodynamics, Sub-section 5.9. Pitman Publishing. ISBN 0 273 01120 0
- ↑ Gowree, Erwin Ricky. Influence of Attachment Line Flow on Form Drag (doctoral). 20 May 2014. İstifadə tarixi: 22 March 2022.
- ↑ 1 2 Pilot's Handbook of Aeronautical Knowledge (PDF). FAA. səh. Chapter 5, Aerodynamics of flight.
The first is called parasite because it in no way functions to aid flight, while the second, induced drag, is a result of an airfoil developing lift.
- ↑ "Interference Drag - SKYbrary Aviation Safety". 25 May 2021.
- ↑ "How Interference Drag Affects Your Plane's Performance".